Tại Hội nghị tổng kết 2 năm (2004-2005) phòng chống dịch cúm gia cầm tổ chức ngày 18/4 tại Hà Nội, báo cáo của TS Dũng khiến đại biểu các tỉnh thành giật mình: Qua 3 đợt dịch, tỷ lệ mẫu huyết thanh dương tính trên đàn vịt liên tục tăng, hiện nay là 80%. Thời gian tồn tại virus trong phân vịt tới 6-10 ngày, trung bình một gram phân vịt ẩn chứa hơn 316.000 đơn vị gây nhiễm, cao hơn rất nhiều lần so với vịt ở Hong Kong năm 1997. Thời gian từ lúc bị nhiễm bệnh tới khi thải loại ra virus của đàn vịt ở đồng bằng sông Cửu Long và đồng bằng sông Hồng lên tới 17 ngày, tăng gấp 3 lần so với trước kia.
![]() |
Vịt - nguồn lưu giữ mầm bệnh. |
"Vịt là ổ dự trữ virus H5N1 để gây bệnh lâu dài (do vẫn nhiễm virus nhưng không phát bệnh). Loài vật này có thể khiến dịch bùng phát bất cứ lúc nào, và cái khó là virus H5N1 đánh vào đàn gia cầm như kiểu du kích (đánh nhỏ lẻ) nên công tác phòng chống sẽ khó khăn hơn trước rất nhiều", TS Dũng nhận định. Ông Dũng cho rằng để ngăn chặn dịch bùng phát, một trong các giải pháp quan trọng là nuôi nhốt đàn thủy cầm.
Tuy nhiên, giải pháp này lại rất khó khả thi. Từ tháng 11/2004, các địa phương ở đồng bằng sông Cửu Long, nơi nuôi nhiều thủy cầm nhất, bắt đầu thực hiện chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn là hạn chế sự di chuyển của gia cầm, nhưng rất ít nơi làm được. Nói như Phó chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Thiện Nhân thì "vịt mà không thả xuống nước thì không còn là vịt". Đó là chưa kể với hệ thống kênh rạch chằng chịt, tập quán chăn nuôi thả đồng lâu đời, đàn vịt thường xuyên di chuyển từ tỉnh này sang tỉnh khác. An Giang chỉ có 2 triệu con vịt, nhưng hiện phải "cưu mang" thêm 1 triệu con từ các tỉnh lân cận.
Ông Nguyễn Văn Khang, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Tiền Giang, mạnh dạn đưa ra giải pháp tiêu hủy toàn bộ đàn vịt như TP HCM đã làm, nhưng lại băn khoăn với mức hỗ trợ hiện nay (5.000 đồng/gà, vịt trưởng thành; 2.000 đồng/gà, vịt dưới 30 ngày tuổi) thì không bao giờ người dân chấp nhận. "Theo tôi, Nhà nước cần hỗ trợ tiêu hủy tương đương với giá thị trường. Cụ thể một con vịt thịt phải 15.000 đồng, vịt đẻ ít nhất cũng 20.000 đồng. Thời gian tạm ngưng tái lập đàn thủy cầm nên kéo dài tới tháng 2/2006, thay vì chỉ tới tháng 6/2005 như chỉ đạo của Bộ", ông Khang nói.
Giải tỏa nỗi lo lắng của địa phương, Phó thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chỉ đạo, ngay trong tuần này, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phải đề xuất nâng mức hỗ trợ tiêu hủy gia cầm cho nông dân để tuần sau Chính phủ ra quyết định. Phó thủ tướng nhấn mạnh, hiện nay dịch cúm đã được kiểm soát, nhưng nguy cơ tiềm ẩn dịch ở người và gia cầm vẫn là ẩn số. Dịch có thể bùng phát bất cứ lúc nào nếu lơ là công tác phòng chống.
Phó thủ tướng đồng tình với các giải pháp do Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch cúm gia cầm đưa ra. Đó là quy hoạch lại ngành chăn nuôi gia cầm theo nguyên tắc cấm nuôi trong nội thành nội thị; cơ sở chăn nuôi phải cách ly khu dân cư; xóa bỏ chợ gia cầm sống trong nội thành, nội thị; xây dựng các điểm giết mổ tập trung ở các thành phố lớn; năm 2005 hoàn chỉnh việc thử nghiệm văcxin H5N2 trên đàn gà và H5N1 trên đàn thủy cầm để đến năm 2006 triển khai tiêm đại trà...
Riêng với thủy cầm, Ban chỉ đạo quốc gia chỉ đạo từ nay đến cuối năm 2005 tạm dừng ấp trứng sản xuất con giống và nuôi mới đàn vịt, ngan, ngỗng, chim cút. Việc chăn nuôi thủy cầm theo phương thức tự do sẽ bị ngăn cấm.
Cúm gia cầm làm thiệt hại 3.500 tỷ đồng Theo Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch cúm gia cầm, dịch phát hiện lần đầu tiên ở Việt Nam vào cuối tháng 12/2003 và trải qua 3 đợt. Đợt 1 (12/2003-30/3/2004) dịch bùng phát ở 2.574 xã với tổng số gia cầm mắc bệnh, chết và tiêu hủy là 43,9 triệu con, chiếm 16,79% tổng đàn. Ngoài ra, còn 14,76 triệu chim cút và các loại chim khác bị chết và tiêu hủy. Đợt 2 (từ tháng 4 đến 11/2004) dịch phát ra rải rác tại 46 xã. Tổng số gia cầm tiêu hủy là 84.000 con và gần 20.000 chim cút. Đợt 3 (từ tháng 12/2005 đến nay) dịch xuất hiện ở 670 xã với số gia cầm tiêu hủy là 470.490 con và 551.000 chim cút. Về kinh tế, đợt cúm thứ nhất đã làm giảm tăng trưởng GDP quốc gia đến 0,5%, tương đương trên 3.000 tỷ đồng. Trong đó, thiệt hại trực tiếp do gia cầm bị chết và tiêu hủy là 1.300 tỷ đồng. Đợt dịch thứ 3 thiệt hại không lớn, ước tính 500 tỷ đồng. Về người, kể từ trường hợp mắc cúm A H5N1 đầu tiên ngày 26/11/2003, cả nước ghi nhận 71 trường hợp mắc, trong đó có 36 người tử vong. Riêng từ ngày 16/12/2004 đến nay có 44 trường hợp mắc bệnh và 16 người đã chết. |
Như Trang