Những chiếc xe buýt vàng đã trở thành một phần của đường phố Mỹ. Chúng rất đỗi quen thuộc với các gia đình và là một biểu tượng dễ nhận biết trên toàn thế giới về đất nước này.
Nhưng những người điều khiển xe buýt vàng đang bị cuốn vào một cuộc đấu tranh hỗn loạn trên khắp nước Mỹ giữa đại dịch, với các cuộc biểu tình, đình công bất ngờ hay lấy cớ ốm nghỉ làm đồng loạt diễn ra vào mùa thu năm nay.
Một chiếc xe buýt của trường công lập Savannah, quận Chatham, bang Georgia lướt qua sau lưng cuộc đình công của những tài xế đồng loạt xin nghỉ ốm hôm 3/9. Ảnh: AP
Nichole Marshall, tài xế xe buýt học đường ở quận Bullitt, bang Kentucky, là một trong số lái xe tham gia vào các cuộc biểu tình và bãi công trong vài tuần qua để đòi tăng lương, trong bối cảnh học khu thiếu tài xế. Họ cũng đang vận động để được thêm thời gian nghỉ ốm có trả lương khi phải cách ly vì dương tính với Covid-19.
Marshall giải thích các tài xế đang phải chở tới 70 học sinh mỗi chuyến và thường phải thực hiện nhiều tuyến trong một ca làm việc vì một số tuyến đã bị hủy hoặc hợp nhất do thiếu lái xe. "Trong cùng một tuyến, nhiều người trong chúng tôi thường phải quay lại, chở thêm một lần để đón số trẻ còn sót ở lượt đầu và điều này đang dần trở thành một phần tất yếu của công việc".
Học khu của cô đã chi thêm cho các tài xế xe buýt 50 USD một tuần, số tiền mà Marshall cho rằng không bù đắp nổi mức lương thấp mà họ nhận được - khoảng 19.000 USD một năm (so với mức lương trung bình của người Mỹ vào năm 2020 là 56.310 USD một năm, theo Cục Thống kê Lao động).
"Chúng tôi cầu xin để được trả lương cao hơn. Tất cả các quận xung quanh đang trả lương cao hơn vào thời điểm này’’, Marshall nói thêm.
Khi Mỹ phải tạm ngừng nhiều hoạt động do Covid-19 vào tháng 3/2020, các tài xế xe buýt đã phải nghỉ việc, bị sa thải tạm thời hay vĩnh viễn hoặc nghỉ hưu vì các trường chuyển sang học trực tuyến.
Một biển báo "Cần tìm người lái xe buýt" ở Sandy, Utah, vào tháng 8. Ảnh: AP
Tình trạng thiếu lái xe đưa đón học sinh vì vậy trở nên tồi tệ hơn vào đầu năm học 2021 - 2022. Theo một cuộc khảo sát công bố vào tháng 8/2021 bởi Hiệp hội Quốc gia về Vận chuyển Học sinh, 51% đại diện các học khu được hỏi cho biết tình trạng thiếu tài xế của họ là "nghiêm trọng" hoặc "tuyệt vọng". Tất cả các khu vực ở Mỹ đã tiến hành một số thay đổi với các dịch vụ đưa đón học sinh do ảnh hưởng của Covid-19.
Ở Wake, Bắc Carolina, các tài xế xe buýt đồng loạt xin nghỉ ốm trong vài tuần qua, đồng thời yêu cầu mức lương cao hơn trong bối cảnh toàn quận đang thiếu hụt tài xế.
Zac Campbell, một tài xế chở học sinh trong quận từ năm 2019, nói: "Đằng sau những cuộc bãi công lấy cớ ốm là nỗi thất vọng của chúng tôi đối với chính quyền vì sự chậm chạp của họ trong việc đảm bảo mức lương công bằng".
Campbell bắt đầu với mức lương 13,25 USD một giờ, sau đó đã được tăng lên 15 USD (so với mức lương trung bình mỗi giờ ở Mỹ là 20,17 USD). Nhưng Campbell sống cách xa nơi làm việc 30 phút và phải dành thời gian giữa ca sáng và ca chiều ngồi trong xe mà không có máy sưởi. Anh cho rằng mức lương thấp một phần đến từ sự thất bại của chính quyền trong việc cung cấp đầy đủ ngân sách cho giáo dục công.
Campbell nói thêm: "Tôi cảm thấy hoàn toàn tuyệt vọng. Sau khi làm việc xuyên suốt thời kỳ phong tỏa do Covid-19, vận chuyển thiết bị công nghệ và bữa trưa cũng như thực hiện bảo trì cơ bản trong cái nóng mùa hè, tôi vẫn chỉ được trả 15 USD một giờ. Tính thêm cả lạm phát và giá xăng, đó không phải là mức lương có thể sống được".
Tae Weldon, một tài xế khác cùng quận, bày tỏ: "Hệ thống giáo dục không bao giờ hỏi ý kiến của những lái xe về việc họ cảm thấy thế nào trước những điều đang diễn ra xung quanh nơi làm việc".
"Vấn đề không nằm ở số lượng các tài xế xe buýt hiện rất ít ỏi mà nằm ở chính mức lương ít ỏi của họ" - Chonta Henderson, một tài xế ở Seminole, Florida cho biết. "Nếu tiền lương các tài xế nhận được phản ánh chính xác công việc của họ thì sẽ không có chuyện thiếu hụt tài xế. Chúng tôi không thể tiếp tục vừa lái xe vừa làm việc khác để kiếm sống. Chúng tôi cần được trả xứng đáng".
Chardo Richardson, giám đốc điều hành của Hiệp hội Tài xế Xe buýt Trường học Quận Seminole, cũng nhấn mạnh tình trạng thiếu tài xế xe buýt mà quận phải đối mặt, bắt nguồn từ mức lương thấp. Họ phải làm việc chia ca vào buổi sáng và chiều dựa trên lịch học và ca làm sớm nhất bắt đầu từ 4h30. Họ chịu trách nhiệm giám sát hàng chục trẻ em khi lái xe, buộc phải đối mặt với nguy cơ phơi nhiễm với Covid-19.
"Cách tốt nhất để giải quyết tình trạng thiếu tài xế, để mang đến những thay đổi tích cực trong cộng đồng này cũng như dịch vụ đưa đón chắc chắn phải bắt đầu từ việc tăng lương cho các lái xe buýt trên toàn quốc".
Richardson nói và tái khẳng định: "Việc tăng lương sẽ giữ chân những tài xế chúng ta cần".
Trước mắt, cuộc bãi công diện rộng của giới tài xế Mỹ đã khiến hàng loạt trường học trên khắp nước Mỹ định kỳ đóng cửa; các trường đang hoạt động phải nhập tuyến hoặc cho các lớp học nghỉ luân phiên để đối phó tạm thời.
Ngọc Mai (Theo Guardian)