Hôm 20/6, theo Guardian, Sutherland qua đời tại Miami. Con trai của ông, diễn viên Kiefer Sutherland, viết trên mạng xã hội X: "Tôi nghĩ ông là một trong những diễn viên quan trọng nhất lịch sử điện ảnh. Ông không bao giờ nản lòng trước vai diễn tốt hay xấu".
Tạo hình của Donald Sutherland trong phim "The Hunger Games". Ảnh: Lionsgate
Trên Instagram cá nhân, Jane Fonda - bạn diễn của ông trong dự án Klute (1971) - viết: "Tôi rất đau lòng". Nghệ sĩ Elliott Gould nói với AP: "Donald là một người khổng lồ, về thể chất lẫn tài năng. Ông ấy rất tốt bụng và hào phóng".
Thủ tướng Canada Justin Trudeau gọi Sutherland là "nghệ sĩ Canada vĩ đại". Còn tài tử Michael Douglas, đóng Disclosure (1994) cùng Sutherland, nói: "Người đàn ông đáng yêu và tài năng. Hãy yên nghỉ, Donald Sutherland".
Helen Mirren, người đóng chung với Sutherland trong The Leisure Seeker năm 2017, đã gọi ông là một trong những "diễn viên thông minh nhất" mà cô từng làm việc cùng. Cô nói: "Anh ấy ham học hỏi và có kiến thức tuyệt vời về nhiều chủ đề. Anh ấy vừa là đồng nghiệp vừa là bạn của tôi. Tôi sẽ luôn nhớ về anh".
Sự nghiệp của Sutherland trải dài hơn 190 bộ phim và chương trình truyền hình. Ông bắt đầu đóng phim từ những năm 1970, dần trở nên nổi tiếng qua nhiều tác phẩm như Citizen X và Path to War, nhận hai Quả Cầu Vàng cho nam phụ xuất sắc trong phim truyền hình. Năm 2017, tài tử nhận giải Oscar danh dự.
Trích đoạn của Donald Sutherland trong "The Hunger Games: Mockingjay" năm 2014. Video: CGV
Ônng sinh ra ở Canada vào năm 1935, học ngành kỹ thuật tại Đại học Toronto, sau đó chuyển đến Anh vào năm 1957 để tham gia lớp diễn xuất tại Học viện Âm nhạc và Nghệ thuật Sân khấu London. Năm 1959, ông cưới Lois May Hardwick, ly hôn năm 1966.
Năm 1960, nghệ sĩ bắt đầu đóng loạt vai nhỏ trong các series truyền hình Anh gồm Man of the World, The Saint, The Avengers, phim kinh dị Hammer Fanatic và Dr Terror's House of Horrors. Sau đó, Sutherland được chọn tham gia phim hành động The Dirty Dozen, đóng người trong nhóm tù nhân được huấn luyện cho một nhiệm vụ nguy hiểm trong Thế chiến II. Tác phẩm được giới phê bình đánh giá cao, thắng một giải Oscar, tạo đà cho Sutherland xuất hiện trong hai phim chiến tranh gồm M*A*S*H và Kelly's Heroes.
Trong những năm 1970, sự nghiệp của nghệ sĩ đạt đến đỉnh cao khi đóng hàng loạt vai chính trong các dự án của đạo diễn hàng đầu, như Federico Fellini (phim Fellini's Casanova), Bernardo Bertolucci (phim 1900), Claude Chabrol (Blood Relatives) và John Schlesinger (The Day of the Locust).
Sutherland có nhiều hành động phản đối chiến tranh tại Việt Nam. Ông cùng minh tinh Jane Fonda và những người khác thành lập Hiệp hội Nhà hát Tự do vào năm 1971. Tuy bị quân đội Mỹ ngăn cản, họ biểu diễn ở những địa điểm gần các căn cứ quân sự ở Đông Nam Á vào năm 1973. Theo Guardian, vào năm 2017, các tài liệu giải mật của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ cho thấy Sutherland là nhà hoạt động phản chiến, nằm trong "danh sách theo dõi" của cơ quan này từ năm 1971 đến năm 1973.
Trích đoạn của Jane Fonda và Donald Sutherland trong phim "Klute" (1971). Video: Warner Bros.
Theo AP, một trong những màn trình diễn xuất sắc của ông là vai thám tử trong Klute (1971) của đạo diễn Alan Pakula. Quá trình quay phim, Sutherland gặp Jane Fonda, hẹn hò trong ba năm sau khi tài tử kết thúc cuộc hôn nhân với Shirley Douglas. Ông và Douglas ly hôn vào năm 1971 sau khi có cặp song sinh Rachel và Kiefer, được đặt theo tên của Warren Kiefer, đạo diễn tác phẩm đầu tiên Sutherland thủ vai, Castle of the Living Dead (1964).
Diễn xuất của tài tử trong phim tâm lý kinh dị Don't Look Now (1973) của Nicolas Roeg cũng là một điểm sáng. Sutherland đóng cùng Julie Christie trong vai cặp vợ chồng chuyển đến Venice sau cái chết của con gái. Tài tử lột tả nội tâm nhân vật qua nhiều hành động lẫn biểu cảm gương mặt. Sự ngưỡng mộ của ông đối với bộ phim và đạo diễn Nicolas Roeg đến mức ông và người vợ thứ ba, diễn viên Francine Racette, đặt tên con đầu lòng là Roeg. Họ có hai người con khác, gồm Rossif - đặt theo tên của đạo diễn Frederic Rossif và Angus Redford, theo tên của Robert Redford.
Năm 2012, vai Tổng thống Snow trong The Hunger Games góp phần giới thiệu tên tuổi của Sutherland đến thế hệ khán giả trẻ. Năm 2022, ông xuất hiện trong Mr Harrigan's Phone và Moonfall. Gần đây nhất, nghệ sĩ góp mặt ở phim truyền hình Lawmen: Bass Reeves (2023) cùng David Oyelowo.
Donald Sutherland ở buổi ra mắt phim "The Hunger Games: Mockingjay - Part 1" tại Los Angeles (Mỹ), tháng 11/2014. Ảnh: Reuters
Tháng 11, cuốn hồi ký Made Up, But Still True của Sutherland sẽ ra mắt. Tác phẩm cung cấp "bản tường thuật nguyên bản về cuộc đời của ông, sâu sắc, giàu cảm xúc và hài hước".
Quế Chi (theo Guardian, AP)