Trang trại nuôi gián công nghệ cao của Gooddoctor. Ảnh: SCMP
Ngành công nghiệp chăn nuôi gián quy mô lớn đang nở rộ ở Trung Quốc. Hiện nay, có hàng trăm trang trại gián tại nước này, với tổng số lượng gián sản chăn nuôi hàng năm vượt quá dân số toàn cầu. Gián nuôi ở những trang trại như vậy chủ yếu phục vụ sản xuất thuốc và mỹ phẩm, hoặc làm thức ăn cho động vật.
Năm 2018, công ty dược phẩm Gooddoctor của Trung Quốc thông báo doanh thu 684 triệu USD thông qua bán thuốc điều trị điều chế từ gián, được sử dụng hàng năm bởi hàng nghìn bệnh viện và hàng triệu bệnh nhân để điều trị bệnh hô hấp, dạ dày và nhiều loại bệnh khác. Tuy nhiên, sử dụng gián ở Trung Quốc không chỉ giới hạn trong ngành công nghiệp dược phẩm và làm đẹp. Loài côn trùng giàu protein này còn được xử lý và dùng như một loại thịt hữu cơ trong trang trại chăn nuôi gia cầm, giúp xử lý thức ăn thừa và dùng trong thực đơn đặc biệt ở một số nhà hàng.
Chăn nuôi gián là một ngành kinh doanh sinh lợi ở Trung Quốc. Khác với trang trại chăn nuôi động vật thông thường, chi phí xây dựng trang trại gián cỡ nhỏ rất thấp và đòi hỏi ít tài nguyên. Hơn nữa, gián sinh sản rất nhanh. Ví dụ, chỉ trong một năm, một con gián Đức và con non của nó có thể đẻ thêm 300.000 con gián khác. Chúng cũng hiếm khi mắc bệnh và không yêu cầu đặc biệt về chế độ ăn. Gián có thể phát triển dễ dàng với thức ăn thừa có sẵn. "Tôi từng nghĩ tới chăn nuôi lợn nhưng với trang trại truyền thống, tỷ suất lợi nhuận rất thấp. Với gián, bạn có thể đầu tư 20 tệ và thu về 150 tệ", Wang Fuming, một trong những nhà sản xuất gián lớn ở Trung Quốc, cho biết.
Cơ sở nuôi gián lớn nhất thế giới do Gooddoctor sở hữu nằm ở Tây Xương, Tứ Xuyên. Một báo cáo vào năm 2018 tiết lộ trang trại vận hành bằng AI của Gooddoctor sản xuất 6 tỷ con gián mỗi năm. Công ty xử lý gián để làm thức ăn chăn nuôi và dùng trong nhiều sản phẩm thuốc.
Nhiều người Trung Quốc cho rằng sản phẩm điều chế từ gián rất hiệu quả trong điều trị sẹo, hói đầu, rối loạn hô hấp, vấn đề dạ dày, thậm chí khối u ung thư. Dù có rất ít bằng chứng khoa học đáng tin cậy chứng thực quan niệm trên, các nhà khoa học gần đây phát hiện gián có thể sống cả đời trong môi trường bẩn thỉu mà không mắc bệnh do chúng tự tạo ra những chất kháng sinh mạnh. Một số nhà khoa học tin rằng gián có ích trong việc phát triển thuốc ngăn chặn vi khuẩn MRSA có thể chịu nhiều chất kháng sinh hiện nay.
Thuốc điều chế từ gián từ lâu rất được ưa chuộng ở Trung Quốc. Sản phẩm sức khỏe từ gián bán chạy nhất của Gooddoctor được sử dụng bởi hơn 40 triệu bệnh nhân tính đến nay. Trong một cuộc phỏng vấn với trang Insider, Wen Jianguo quản lý cơ sở nuôi gián của Gooddoctor khẳng định chiết xuất từ gián rất tốt trong điều trị loét miệng và dạ dày, vết thương trên da và thậm chí ung thư dạ dày.
Trên thực tế, gián Mỹ (tên khoa học Periplaneta americana) xuất hiện trong danh mục thành phần của nhiều loại thuốc và dược mỹ phẩm Trung Quốc. Ngành kinh doanh gián không chỉ thu hút công ty lớn mà cả nông dân và thương nhân nhỏ. Li Bingcai, chủ một cửa hàng bán điện thoại di động trở thành nông dân nuôi gián ở ngôi làng hẻo lánh tại tỉnh Tứ Xuyên, sở hữu trang trại chứa hơn 3 triệu con gián. Li chia sẻ ông có doanh thu tốt từ việc bán gián sấy khô cho trang trại chăn nuôi lợn, cá và công ty dược.
Quận Chương Khâu ở thành phố Tế Nam là nơi tọa lạc một trang trại nuôi gián lớn, ban đầu được xây dựng để xử lý thức ăn thừa nhưng sau đó trở thành nguồn thức ăn hữu cơ cho động vật chăn nuôi. Thương gia Li Yanrong, chủ trang trại này, cho rằng gián có thể trở thành thức ăn thay thế giàu protein và lành mạnh hơn cho cá, gia cầm, lợn.
"Nếu có thể chăn nuôi gián ở quy mô lớn, chúng ta có thể cung cấp protein có lợi cho toàn bộ chu kỳ sinh thái. Chúng ta có thể thay thế thức ăn chăn nuôi chứa đầy kháng sinh bằng thức ăn hữu cơ tốt cho động vật và đất nền", Yanrong nói. Theo Yanrong, gián ở trang trại của ông ăn 50.000 kg thức ăn thừa hàng ngày, vì vậy loài côn trùng này rất hữu ích đối với xử lý thức ăn thừa.
Tuy nhiên, hãy tưởng tượng hàng triệu con gián thoát ra từ một trang trại và bò khắp những con đường trong thành phố. Năm 2013, tai nạn như vậy từng xảy ra khi nhà kính tại quận Đại Phong, Diêm Thành bị phá hủy. Hơn một triệu con gián thoát ra và bò khắp cánh đồng ngô, nhà cửa và chung cư gần đó. Người dân địa phương hoảng hốt khi thấy hàng nghìn con gián bò xung quanh. Để kiểm soát tình hình, Hội đồng Y tế Giang tô phải tiến hành phun khử khuẩn trên quy mô rộng. Nhằm ngăn chặn thảm họa tương tự, trang trại do Gooddoctor vận hành được bao quanh bởi một hào nước chứa đầy cá ăn thịt gián.
An Khang (Theo Interesting Engineering)