Trăn quấn chặt quanh con mồi rồi siết cơ để khiến nó ngạt thở. Ảnh: Jedspics_com
Trăn siết mồi là loài trăn không có nọc độc chuyên giết chết con mồi bằng cách khiến chúng ngạt thở. Với những cơ cực khỏe, loài trăn này thường cuộn tròn quanh con mồi và siết chúng tới chết. Một con trăn lớn có thể giết các động vật như thằn lằn, cầy mangut và thú có túi theo cách như vậy. Tuy nhiên, hành động đó sẽ kiềm chế phổi của chính con trăn. Trước đây, giới nghiên cứu chưa rõ trăn siết mồi tránh ngạt thở bằng cách nào khi giết và ăn con mồi. Nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Experimental Biology phát hiện chúng dựa hoàn toàn vào chuyển động của xương sườn.
Để theo dõi cách thở của trăn, nhà khoa học John Capano và Elizabeth Brainerd ở Đại học Brown gắn máy đo huyết áp quanh xương sườn của chúng. Hai máy đeo quanh hai xương sườn ở mỗi con trăn. Trăn có hai phổi nằm dọc chiều dài cơ thể chúng. Sau khi gắn máy đo, nhóm nghiên cứu tăng dần áp suất ở mỗi máy.
Khi áp suất tăng lên, trăn thở bằng cách đẩy xương sườn về phía sau. Tuy nhiên, khi áp suất ép về phía lưng, trăn thở bằng cách đẩy xương sườn lên bên trên. Theo kết quả nghiên cứu, xương sườn gần đáy phổi chỉ dịch chuyển khi xương sườn ở phía trước bị siết chặt. Các nhà nghiên cứu nhận thấy phổi của trăn gần như hoạt động giống ống bễ, đẩy khí qua mặt trước khi trăn không thể thở được và ngược lại.
Theo Capano, phát hiện chỉ ra ít nhất trăn siết mồi và nhiều khả năng mọi loại trăn có thể điều khiển từng phần lồng ngực. Về mặt tiến hóa, xương sườn chắc chắn tham gia vào nhiều hoạt động. Xương sườn cũng góp phần vào các dạng chuyển động khác ở trăn như leo trèo, đào hang và bò trường. Khả năng điều khiển xương sườn có thể là đặc điểm quan trọng khiến trăn khác với các động vật thuôn dài không chân khác.
Đặc điểm trên chắc chắn liên quan tới tổ tiên xa xưa của trăn. Tổ tiên của mọi động vật có màng ối bao gồm trăn rắn, thằn lằn, động vật có vú, chim, cá sấu và rùa dựa hoàn toàn vào xương sườn để thở. Chúng sẽ chịu áp lực trục, có nghĩa khả năng hít thở của chúng giảm đi khi chạy. Đó là lý do thằn lằn mệt rất nhanh nếu bị đuổi gấp.
Thông qua phát hiện, các nhà khoa học cho rằng trăn có thể dịch chuyển vị trí thông khí ở phổi trong lúc trườn, chuyển khu vực chúng dùng để thở tới nơi không bị ảnh hưởng bởi chuyển động.
An Khang (Theo Newsweek)