Khi nói chuyện với các giáo viên nước ngoài ở Nhật Bản, có một nhận xét chung được đưa ra là phương pháp dạy tiếng Anh ở nước này không hiệu quả. Tiếng Anh được đưa vào trường học từ sớm, nhưng tỷ lệ sinh viên có khả năng giao tiếp, nghe nói thực sự lại thấp một cách đáng ngạc nhiên.
Với việc kỳ Olympic sẽ diễn ra tại đây năm 2020, chính phủ Nhật đang áp dụng nhiều cách để nâng cao khả năng tiếng Anh trong giới học sinh, sinh viên. Một trong số thay đổi là bắt đầu giới thiệu môn ngoại ngữ từ lớp 3 ở bậc tiểu học và bắt buộc học từ lớp 5.
Ngữ pháp và từ vựng được chú trọng trong các lớp học tiếng Anh ở Nhật, trong khi học viên không có nhiều cơ hội để nói.
Một giáo viên tiếng Anh người nước ngoài đã chỉ ra một số vấn đề trong hệ thống giáo dục tiếng Anh của Nhật:
1. Học để thi
Tại các trường trung học và Đại học, có một hệ thống các bài thi mà học sinh, sinh viên bắt buộc phải tham dự và phải đủ điểm mới được qua. Do đó, việc dạy tiếng Anh tập trung vào ngữ pháp và từ mới, những nội dung sẽ xuất hiện trong bài thi. Sự hiểu biết sâu rộng hơn hoặc thực hành kiến thức đã học được không được chú trọng vì không có thời gian.
2. Lớp học tiếng Anh thiếu tiếng Anh
Một trong những vấn đề lớn nhất là sự thiếu hụt tiếng Anh trong chính lớp học tiếng Anh. Giáo viên dạy ngữ pháp bằng tiếng Nhật. Không có nhiều tiếng Anh được sử dụng để nghe và nói trong các giờ học ngoại ngữ.
3. Bố trí lớp học không phù hợp
Số lượng giờ học ở trên lớp ít. Nhiều học sinh chỉ được học ngoại ngữ một tiếng mỗi tuần, trong đó chủ yếu chú trọng về ngữ pháp và giới thiệu từ mới. Học sinh Nhật Bản có thể thuộc rất nhiều từ mới và cấu trúc ngữ pháp, nhưng không có cơ hội để trò chuyện, thuyết trình sử dụng những gì họ đã được học hay áp dụng vào thực tế.
4. Giáo viên làm chủ lớp học
Theo truyền thống, phương pháp người dạy làm trung tâm yêu cầu mọi người ngồi yên lặng và chú ý nghe giáo viên giảng bài. Tuy nhiên, trong mắt nhiều người nước ngoài, những phòng học như thế không khác gì nhà tù thu nhỏ. Yêu cầu học viên im lặng quá lâu sẽ khiến họ gặp khó khăn khi được yêu cầu lên tiếng.
5. Sự im lặng được chấp nhận ở Nhật bản
Trong các lớp học, sự yên lặng được đề cao đến nỗi học viên có thể rời lớp học một cách lặng lẽ mà không cần xin phép giáo viên. Không ai được khuyến khích làm những điều có vẻ "điên rồ" như nói ra những gì họ nghĩ trong đầu.
6. Phần đông người Nhật không thấy sự cần thiết phải học tiếng Anh
Ở Nhật, các bảng hiệu ở khắp nơi viết bằng tiếng Nhật. Với đa số dân chúng, tiếng Nhật bao vây họ cả ngày, không có nhiều cơ hội để nghe thấy ai nói tiếng Anh. Do đó, các học sinh, sinh viên không thấy được lợi ích khi học môn ngoại ngữ này. Có sinh viên nói: "Tôi là người Nhật, do đó tôi sẽ không bao giờ phải dùng tiếng Anh trong tương lai". Ở trường học, đây được xem là một trong những môn ít hấp dẫn nhất.
Thanh Bình (Theo Japantoday)