 |
| Nhà ảo thuật Derren Brown đã làm giả một cuộc gọi hồn, nhằm nhắc nhở mọi người nên cảnh giác với hoạt động mê tín này. |
Giáo sư tâm lý người Anh Richard Wiseman đã tìm hiểu những thí nghiệm "gọi hồn" có kiểm soát. Ông nhận thấy có rất nhiều cách để con người giải mã những lời phán của bà đồng và gán ghép cho bản thân mình, bất chấp tình tiết đó có đúng sự thực hay không.
Wiseman cho rằng có thể có một vài chiến lược đằng sau lời đoán mộng vốn được xem là "chính xác" của các bà đồng:
Trước hết, con người luôn có xu hướng tin vào những lời bình luận, những tiên đoán chung chung mà họ có thể vận vào mình bất cứ khi nào họ muốn. "Tôi cho rằng các bà đồng khá thành thật, nhưng con người lại đọc được rất nhiều thông tin từ những bình luận khá mơ hồ đó".
Người ta cũng thường đến với bà đồng là để tìm kiếm sự yên lòng hoặc sự trợ giúp cho một giai đoạn căng thẳng trong cuộc đời, như việc mới bị mất người thân. "Chúng ta muốn tin rằng những điều phán là sự thực, và nó đúng với chúng ta, vì thế chúng ta sẽ có xu hướng sẵn lòng trả tiền cho những lời nói đúng ý đó".
Một ví dụ là nếu bà đồng bảo "các linh hồn đang nói chuyện về một phụ nữ trẻ đã qua đời", thì đó có thể là một bé gái, một thiếu nữ hoặc một ai đó đã chết ở độ tuổi 40, tùy theo nhân vật mà bạn muốn nghĩ đến.
Ngoài ra, người ta thường có xu hướng nhớ "những điều may mắn" - những lời phán của bà đồng hợp với mong muốn của bạn - và bỏ qua những điều "không trúng đích".
Không chỉ có tâm lý khách hàng ảnh hưởng đến kết quả cuộc lên đồng. Các bà đồng cũng tiếp nhận và phản ứng một cách vô thức với những thông tin từ hoàn cảnh xung quanh. Chẳng hạn, bà ta có thể đoán mò nhu cầu của bạn bằng cách để ý tới những chi tiết tinh tế như bộ đồ mà bạn đang mặc, hay cách mà bạn phản ứng với câu hỏi của bà. Tất cả những điều đó khiến cho cuộc lên đồng hầu như lúc nào cũng "thành công"!
Giáo sư Wiseman đã cho thực hiện một cuộc gọi hồn có kiểm soát với 5 đối tượng và các bà đồng, nhưng không hề tìm thấy bằng chứng về khả năng tâm linh thật sự.
Wiseman cho biết ông không nghĩ rằng hầu hết các ông đồng bà cốt đều là những kẻ lừa đảo, nhưng vì con người tìm kiếm ở họ sự trợ giúp đỡ tinh thần để vượt qua tình trạng mất người thân, nên điều này có thể là tốt, cũng có thể là xấu.
Khi mất người thân, người ta thường cảm thấy rất cô đơn, bơ vơ và nghi ngờ, do đó họ sẽ tìm mọi cách để đến được nơi mà họ nghĩ rằng sẽ tìm ra câu trả lời cho mình. Điều quan trọng đối với những người có tang là hãy cẩn trọng khi tìm kiếm sự giúp đỡ, bởi có thể đó chỉ là cú lừa ngoạn mục mà thôi.
Thuận An (theo BBC)