Theo American Rivers, tổ chức được lập ra để bảo vệ các dòng sông tại Mỹ, các dòng suối nhỏ, còn được gọi là suối đầu nguồn, là môi trường sống của nhiều loài thủy sinh và bán thủy sinh, đồng thời là nguồn cung cấp nước sạch.

Những dòng nước đầu nguồn nhỏ này, trong đó có nhiều dòng chỉ chảy vào một số thời điểm trong năm (tùy thuộc vào lượng mưa), là những môi trường rất độc đáo và đặc biệt. Về cơ bản, chúng cung cấp cơ chế lọc nước sạch cho con người sử dụng.

Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh những dòng suối nhỏ này chiếm hơn 80% tổng chiều dài các dòng sông suối ở nhiều khu vực, thực sự là nguồn cung nước sạch cho các cộng đồng dân cư ở hạ nguồn. Thông qua quá trình sinh thái, nước suối gặp các vi sinh vật như vi khuẩn và nấm sống trên nền suối (đá và trầm tích), các sinh vật nhỏ này hấp thụ và biến đổi các chất như nitơ và phốt pho dư thừa thành các dạng ít có hại hơn. Những chất dinh dưỡng này rất quan trọng nhưng nếu nguồn cung cấp dư thừa sẽ gây ra nhiều vấn đề, bởi khi dư thừa chúng sẽ thúc đẩy sự phát triển của tảo có hại, làm giảm nồng độ oxy trong nước, dẫn đến cá chết và các vùng biển chết trong đại dương.

Những con suối nhỏ này còn quan trọng bởi có tác dụng trong cả việc giảm thiểu lũ lụt và tái tạo nguồn cung cấp nước ngầm. Do những dòng suối nhỏ này có diện tích bề mặt tiếp xúc với đất nhiều nhất, chúng không chỉ hấp thụ lượng mưa và tuyết đáng kể để ngăn lũ lụt ở hạ lưu mà còn góp phần tạo ra nước ngầm khi nước trong dòng tương tác với đất và được hấp thụ.

Các dòng nước đầu nguồn cũng cung cấp thức ăn cho các sinh vật ở hạ nguồn. Đầu nguồn tiếp nhận một lượng lớn năng lượng đầu vào, ví dụ lá cây rừng được các vi khuẩn và nấm biến thành thức ăn cho côn trùng, sau đó côn trùng từ suối đầu nguồn trôi về hạ lưu và trở thành thức ăn quan trọng cho cá.

"Vì thế nếu bạn muốn có nguồn nước sạch dồi dào, muốn câu cá, muốn có những dòng sông hay những vùng biển không chết để có thể bơi lội, chèo thuyền, muốn giảm tình trạng lũ lụt, bạn đều cần phải bảo vệ những dòng nước nhỏ đầu nguồn", America River khuyến cáo và cho biết hiện có nhiều hoạt động của con người làm tổn hại đến các dòng nước đầu nguồn như thiếu bảo tồn vùng đệm suối, đô thị hóa các dòng suối, chôn lấp hóa chất xung quanh các dòng nước đầu nguồn...

Kim Ánh