Truyện thuộc thể loại phiêu lưu, mở đầu bằng tình tiết cậu bé Nam ở quê ra tỉnh chơi. Bố đi vắng, Nam trở nên bơ vơ. Cậu làm quen với Hùng "lé" - một chú bé có biệt tài mở khóa. Sau một lần, khu tập thể Nam bị trộm, cậu bị bọn lưu manh bắt cóc. Hùng "lé" giúp Nam trốn khỏi hang ổ bọn cướp nhưng bản thân Hùng lại sa vào tay một bọn gián điệp kiêm buôn lậu, cầm đầu là tên trùm có biệt danh Cóc Vàng. Hùng bị cuốn vào những cuộc phiêu lưu ở Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh. Đến khi gặp công an, Hùng mới hiểu thêm về bản thân, biết mình là con một liệt sĩ, Cóc Vàng là kẻ trước đây đã giết bố Hùng.
Tác phẩm được tái bản với bìa mới, các ảnh minh họa trong trang ruột do họa sĩ Kim Duẩn thực hiện. Ảnh: PNB.
Trong truyện, nhân vật Hùng "lé" đuợc nhiều thế hệ khán giả yêu thích. Cậu bé có những tính xấu như ham chơi, ngại học nhưng là một thiếu niên lương thiện. Dù gặp cảnh khó khăn, sa vào tay bọn lưu manh, phải làm việc bất lương, Hùng luôn day dứt, muốn về với cuộc sống bình thường, đoàn tụ gia đình. Độc giả nhí có thể học ở Hùng tính táo bạo, lòng tự tin, sự tháo vát, nhất là sự thông cảm với nỗi bất hạnh của người khác. Sách từng đoạt giải văn học thiếu nhi của Hội Nhà văn Việt Nam năm 1985.
Nhà văn Nguyễn Quang Thân sinh năm 1936. Ông nổi tiếng với loạt truyện ngắn như Cô gái Triều Dương (1967), Vũ điệu cái bô (1991), Giữa những điều bình dị (2007)... cùng loạt tiểu thuyết như Lựa chọn (1977), Một thời hoa mẫu đơn (1988), Ngoài khơi miền đất hứa (1990), Con ngựa Mãn Châu (1991), Hội thề (2009)...
Ông từng đoạt các giải thưởng như: giải nhì truyện ngắn báo Văn nghệ năm 1992 cho tác phẩm Vũ điệu cái bô, giải A cuộc thi sáng tác kịch bản phim truyện lịch sử nhân dự án phim kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long với tác phẩm Hội thề, giải A cuộc thi tiểu thuyết của Hội Nhà Văn Việt Nam 2006 - 2009 với tiểu thuyết Hội thề... Ông qua đời năm 2017 vì đột quỵ.
Tam Kỳ