Ngày 16/2, PGS.TS Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết bệnh nhân bị viêm màng não - nhiễm trùng huyết do não mô cầu thể cấp. Đây là bệnh đặc biệt nguy hiểm bởi tốc độ tiến triển và có thể cướp đi sinh mạng con người trong vòng chưa đầy một ngày kể từ khi khởi phát. Bệnh lây truyền qua đường hô hấp và thường để lại di chứng nặng nề.
Bệnh nhân sống ở TP HCM, ngày 27/1 (28 Tết) di chuyển bằng ôtô khách về Hà Nam để ăn Tết. Ngày 7/2 (mùng 8 Tết), bệnh nhân sốt rét run liên tục và ngày càng nặng, tối cùng ngày bắt đầu đau đầu, buồn nôn, nôn, mệt mỏi, lơ mơ, nhận thức chậm. Bệnh nhân vào viện tại Hà Nam chụp chiếu, sau đó chuyển đến Bệnh viện Bạch Mai.
Với dấu hiệu bệnh trạng như trên, kèm trên da nổi những nốt ban xuất huyết hoại tử và chọc dịch não tủy ra chất màu vàng đục, các bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân bị viêm màng não do vi khuẩn não mô cầu, điều trị kháng sinh đặc hiệu và khoanh vùng cách ly. Tiếp đó, kết quả soi dịch não tủy và phân tích nuôi cấy mẫu bệnh phẩm (máu, dịch não tủy) đều dương tính với vi khuẩn não mô cầu type B là type nguy hiểm.
PGS Cường cho biết sau khi được điều trị đúng phác đồ, kịp thời, bệnh nhân tiến triển tốt hơn, hết sốt, hết đau đầu, các vết ban hoại tử ngoài da đã dần biến mất, có thể ra viện trong vài ngày tới. Những người tiếp xúc gần với bệnh nhân gồm người nhà, nhân viên y tế đã được cảnh báo và uống thuốc dự phòng.
Trung tâm cũng thông báo về ca bệnh này cho các đơn vị có liên quan như Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nam để tổ chức điều tra dịch tễ, phòng chống lây nhiễm và xuất hiện các ổ dịch lây lan trong cộng đồng.
Ban xuất huyết hoại tử trên da bệnh nhân. Ảnh: Nguyên Hà
Viêm màng não do não mô cầu là bệnh do vi khuẩn gây dịch nguy hiểm nhóm B Nesseiria meningitisis cư trú ở hầu họng, lây qua đường giọt bắn. Dịch thường xảy ra ở các khu vực đông dân cư như doanh trại bộ đội, khu tập thể, trường học... Nhóm mắc chủ yếu là người trẻ tuổi, người chưa có miễn dịch hay chưa tiêm phòng.
Bệnh thường diễn biến nhanh gây viêm màng não, nhiễm trùng huyết, nặng hơn gây suy đa tạng và có thể tử vong. Viêm màng não do vi khuẩn não mô cầu chia ra nhiều thể, trong đó thể đơn thuần cũng giống như các dạng viêm màng não khác, tiến triển và điều trị trong khoảng hai tuần sẽ khỏi.
Đối với thể cấp, tối cấp, bệnh tiến triển nhanh trong vài ngày cùng các triệu chứng sốt cao đột ngột, đau đầu, nôn, rối loạn ý thức. Khi ấy bệnh nhân hôn mê nhanh, xuất hiện những ban xuất huyết hoại tử ngoài da trong bệnh cảnh hội chứng suy thượng thận cấp, sốc và tử vong nhanh chóng.
"Chọc dịch não tủy có màu đục cảnh báo nhiễm não mô cầu", PGS Cường nói. Tỷ lệ tử vong bởi viêm màng não do não mô cầu là 10-20%. Những thể nặng nhiễm trùng huyết, suy thượng thận, cấp và tối cấp, bệnh nhân có thể tử vong nhanh trong vòng 24 giờ. Vì thế, khi phát hiện bệnh cần điều trị và cách ly kịp thời.
Hôm 10/2, một quân nhân 23 tuổi, công tác tại Quân khu 1, đã được xác định tử vong do sốc nhiễm khuẩn não mô cầu thể tối cấp.
Viêm màng não mủ do não mô cầu không phải trường hợp thường gặp, xảy ra ổ dịch lẻ tẻ hoặc các nơi khác du nhập đến. Tuy nhiên, với tính chất tiến triển nhanh và tỷ lệ tử vong cao, bệnh nhân nghi ngờ nhiễm não mô cầu cần đến các cơ sở y tế sớm để chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đồng thời, đây là bệnh có thể phòng bằng vaccine nên người dân cần lưu ý tiêm phòng đầy đủ.
Lê Nga