Đầu tháng 8, người phụ nữ đến Khoa Khám bệnh, Bệnh viện Phụ sản Trung ương khám, trong tình trạng rối loạn lo âu kèm trầm cảm nhẹ. Không những bị rối loạn kinh nguyệt, chị còn tiểu buốt, trầy xước vùng kín, do không muốn quan hệ nhưng vẫn phải "cắn răng" chiều bạn đời. Người chồng có nhu cầu cao, thường xuyên "đòi" vợ ân ái 2-3 lần một tuần. Nhu cầu tình dục chênh lệch nên vợ chồng chị thường xuyên cãi vã, xung đột, ảnh hưởng đến con cái.
Qua khám và xét nghiệm, bác sĩ Phan Chí Thành chẩn đoán người bệnh suy giảm ham muốn tình dục giai đoạn mãn kinh. Kết quả xét nghiệm nội tiết cho thấy nồng độ FSH của chị tăng cao, còn âm đạo mỏng, giảm tiết dịch.
"Nếu để lâu, người bệnh có nguy cơ viêm nhiễm bộ phận sinh dục, ảnh hưởng tâm lý, suy giảm sức khỏe và gây ra nỗi ám ảnh về tình dục", bác sĩ Thành nói. Người phụ nữ được chỉ định dùng thuốc nội tiết cùng tập thể dục, dinh dưỡng lành mạnh để cải thiện.
Trường hợp khác 40 tuổi, tắt kinh nguyệt, nhu cầu tình dục suy giảm. Sau mỗi chuyến chồng công tác xa về, chị cố gắng chiều anh, nhưng khi quan hệ đều "đau gần như dao cắt", âm đạo rạn nứt, chảy máu. Lo ngại bị nhiễm khuẩn, chị tự ý sử dụng kháng sinh liên tiếp trong một năm (khoảng 10 đợt), song tình trạng không thuyên giảm.
Khi khám, bác sĩ nhận thấy bộ phận sinh dục của chị bị tổn thương nặng nề, gần như lão hóa. "Trong khi bình thường, cơ quan này phải dày lên và tiết những lớp chất bôi trơn", bác sĩ Thành lý giải, thêm rằng nếu ân ái không có chất nhờn, nguy cơ tổn thương rất nặng nề.
Bệnh nhân được chẩn đoán viêm sang chấn do ma sát khi quan hệ tình dục, chỉ định ngắt kháng sinh, ngưng quan hệ, sử dụng các biện pháp chăm sóc, bổ sung nội tiết tại chỗ để hồi phục.
Bác sĩ Thành thăm khám cho bệnh nhân. Ảnh: Bác sĩ cung cấp
Mãn kinh là tình trạng ngưng kinh nguyệt do giảm chức năng và hoạt động của buồng trứng. Theo đó, người phụ nữ được xem là mãn kinh khi 12 tháng hoàn toàn không có kinh. PGS.TS Hoàng Thị Diễm Tuyết, Giám đốc Bệnh viện Hùng Vương (TP HCM) cho biết theo thống kê của thế giới, tuổi mãn kinh thật sự của người phụ nữ khoảng 50-52 tuổi. Ở Việt Nam, giai đoạn này diễn ra ở người 49-51 tuổi. Còn tiền mãn kinh là giai đoạn chuyển tiếp trước khi phụ nữ bước vào thời kỳ mãn kinh, có thể kéo dài chục năm.
Theo tiêu chuẩn quốc tế, mãn kinh dưới 45 tuổi được xem là mãn kinh sớm. Nhóm này cũng trải qua tất cả dấu hiệu rối loạn tiền mãn kinh, mãn kinh nhưng nguy cơ của tình trạng thiếu hụt nội tiết sinh dục nữ sẽ trầm trọng hơn, vì khoảng thời gian thiếu hụt kéo dài hơn so với những người phụ nữ bình thường. Hiện Việt Nam chưa có thống kê ca bệnh mãn kinh sớm.
Suy giảm ham muốn ở tuổi tiền mãn kinh, mãn kinh xuất phát từ việc buồng trứng giảm sản xuất các hormone như estrogen và progesterone. Trong khi đó, các nghiên cứu cho thấy dù ở độ tuổi nào, nam giới cũng có nhu cầu tình dục cao hơn phụ nữ. Bởi, lượng androgen và các hormone khác ở đàn ông cao hơn.
Testosterone là nội tiết tố sinh dục nam giới (androgen) rất quan trọng, giúp bộ máy sinh sản hoạt động, yếu tố chính quyết định khả năng sinh sản và nhu cầu tình dục của các quý ông. Nồng độ này trong máu nam giới cao gấp 10 lần phụ nữ, trong khi các hormone tình dục ở nữ giới vốn đã ít lại càng có xu hướng giảm khi chị em có tuổi, bác sĩ Thành nhận định.
Việc suy giảm ham muốn sớm, chênh lệch nhu cầu tình dục có thể khiến mối quan hệ vợ chồng trở nên căng thẳng. Đồng thời, mãn kinh sớm mang lại nhiều nguy cơ sức khỏe cho phụ nữ.
Các bác sĩ khuyên vợ chồng nên hiểu rằng suy giảm nhu cầu sinh lý là do yếu tố do nội tiết tố. Cần có giải pháp tác động tận gốc, cải thiện hoạt động của hệ trục não bộ - tuyến yên - buồng trứng, giúp bộ 3 nội tiết tố estrogen, testosterone, progesterone hài hòa trong cơ thể.
Trong một số trường hợp nội tiết tố xuống thấp, bác sĩ sẽ chỉ định các phác đồ điều trị như liệu pháp estrogen, thay thế hormone. Lưu ý, khi sử dụng các liệu pháp này, chị em cần tuân theo chỉ định, nhằm tránh những tác dụng phụ không mong muốn như: huyết khối, ung thư vú, ung thư nội mạc tử cung.
Bên cạnh đó, phụ nữ có thể phòng ngừa từ sớm bằng cách sử dụng các tinh chất thiên nhiên có tác động vào hệ trục não bộ - tuyến yên - buồng trứng. Điều này giúp cơ thể tự sản sinh nội tiết tố theo nhu cầu của cơ thể. Khi hệ trục hoạt động nhịp nhàng, ổn định sẽ cân chỉnh bộ ba nội tiết tố estrogen, progesterone và testosterone cân đối. Nhờ đó, các vấn đề bất ổn như khô âm đạo, suy giảm tình dục cũng được cải thiện.
Ngoài ra, bác sĩ khuyên chị em nên tâm sự với bạn đời để cải thiện tâm lý. Dành thời gian mỗi ngày để tập luyện, vận động, ăn uống đủ chất. Không nên quá lo lắng hay tự dằn vặt, ép cân dẫn đến rối loạn ăn uống.
Trong trường hợp cơ thể gặp các vấn đề ảnh hưởng đến chất lượng sống, cần tham vấn các bác sĩ về các loại thuốc, hoặc sản phẩm hỗ trợ, cách điều trị khác.
Thúy Quỳnh - Mỹ Ý