Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) ngày 29/10 đã cấp phép vaccine Covid-19 của Pfizer cho trẻ em từ 5 đến 11 tuổi, tiêm khoảng 28 triệu trẻ toàn nước Mỹ. Quyết định được đưa ra sau khi ủy ban cố vấn của FDA xem xét dữ liệu lâm sàng từ thử nghiệm và bỏ phiếu đồng thuận áp đảo.
Dự kiến, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) cũng sẽ chấp nhận sử dụng vaccine - bước cuối cùng cần thiết trước khi triển khai tiêm chủng cho trẻ từ 5 đến 11 tuổi.
Các chuyên gia bệnh truyền nhiễm cho biết tiêm vaccine trẻ em có thể thay đổi diễn biến của đại dịch. Đây là nhóm dân số lớn nhất ở Mỹ chưa đủ điều kiện chủng ngừa.
Emma McBryde, nhà nghiên cứu về bệnh truyền nhiễm tại Viện Y học và Sức khỏe Nhiệt đới Asutralia ở Townsville, cho biết: "Quyết định này sẽ đảm bảo an toàn cho các em. Đồng thời, nó có tác động rộng hơn, do trẻ từ 5 đến 11 tuổi đã trở lại trường học vài tháng qua mà chưa được tiêm chủng. Một phần lớn ca nhiễm nCoV mới là ở nhóm tuổi này. Các em có thể lây truyền virus cho người khác. Đảm bảo an toàn cho một đứa trẻ, bạn có thể cứu thêm nhiều mạng người nữa".
Lợi ích vượt qua rủi ro
Ban cố vấn của FDA ngày 26/10 đã bỏ phiếu tán thành sử dụng vaccine Pfizer cho trẻ nhỏ dựa trên cơ sở dữ liệu hãng công bố. Vaccine hiệu quả 91%, ngăn ngừa nhiễm nCoV có triệu chứng ở người từ 5 đến 11 tuổi. Thử nghiệm có khoảng 4.600 trẻ em tham gia, gần hai phần ba trong đó nhận vaccine liều lượng 10 microgram, số còn lại tiêm giả dược, mỗi liều cách nhau ba tuần.
Dữ liệu cho thấy vaccine an toàn. Theo một số báo cáo trước đó, vaccine mRNA có thể gây tác dụng phụ viêm cơ tim và viêm màng ngoài tim, đặc biệt ở nam giới trẻ tuổi. Nhưng thử nghiệm của Pfizer không ghi nhận trường hợp nào. Đây là dấu hiệu đáng mừng, theo Andrew Pavia, trưởng khoa truyền nhiễm nhi tại Đại học Y tế Utah, thành phố Salt Lake. Tuy nhiên, khi vaccine được phân phối ở quy mô lớn hơn, cơ quan quản lý cần theo dõi kỹ càng tác dụng phụ.
Trẻ em được tiêm vaccine Covid-19 của Pfizer tại Rishon LeZion, miền trung Israel, ngày 6/6. Ảnh: AP
Trước cuộc họp của ban cố vấn, FDA đã tiến hành đánh giá độc lập dữ liệu từ Pfizer dựa trên 6 kịch bản Covid-19 của Mỹ trong tương lai, với mức độ lây lan cộng đồng khác nhau. Họ nhận định, trong phần lớn các trường hợp, lợi ích của vaccine "rõ ràng lớn hơn rủi ro". Theo FDA, ngay cả khi virus ít lây lan trên toàn quốc, lợi ích tổng thể của vaccine vẫn lớn hơn các nguy cơ tim mạch tiềm ẩn, bởi tác dụng phụ này có thể điều trị hiệu quả khoảng vài ngày sau tiêm. Trong khi đó, Covid-19 có thể gây tử vong.
Ảnh hưởng tới dịch bệnh tại Mỹ
Sau đợt bùng phát biến thể Delta, số ca nhiễm nCoV ở Mỹ giảm kể từ tháng 9. Hầu hết chuyên gia dịch tễ đều kỳ vọng xu hướng này sẽ duy trì đến đầu năm 2022, dù vaccine cho trẻ em từ 5 đến 11 tuổi có được cấp phép hay không. Song, theo nhà sinh thái học Katriona Shea từ Đại học Bang Pennsylvania, kịch bản này xảy ra trong trường hợp không có biến thể đáng lo ngại khác.
"Biến thể mới sẽ là một cái tát đối với toàn bộ hệ thống", bà nói.
Tháng 9, bà Shea và các đồng nghiệp tại Trung tâm Mô hình hóa Kịch bản Covid-19 đã công bố dự báo về quỹ đạo đại dịch, phân tích vaccine cho trẻ em từ 5 đến 11 tuổi ảnh hưởng đến ca nhiễm và tử vong ở Mỹ ra sao.
Theo dự báo, nếu chỉ có Delta lưu hành, không phát hiện biến thể mới, vaccine trẻ em giúp giảm số ca nhiễm, nhưng không tác động quá nhiều đến tình hình tổng thể. Song nếu biến thể mới xuất hiện vào khoảng giữa tháng 11, tiêm chủng cho trẻ em tạo sự khác biệt đáng kể đối với diễn biến đại dịch.
Trước khi FDA và CDC phê duyệt vaccine, Nhà Trắng đã đề xuất kế hoạch phân phối các liều đến văn phòng bác sĩ nhi khoa, bệnh viện và nhà thuốc. Nếu vaccine Pfizer được cấp phép khẩn cấp, vẫn cần xem xét thái độ của các em và bậc phụ huynh với việc tiêm chủng ra sao.
Bác sĩ nhi khoa Mina Fazel, Đại học Oxford và các đồng nghiệp đã khảo sát gần 28.000 người từ 9 đến 18 tuổi tại Anh để hiểu được điều này. Bà cho biết nhiều trẻ chưa thể đưa ra quyết định ngay lúc này.
Cuộc khảo sát cũng cho thấy mạng xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc truyền thông về vaccine. Những học sinh sử dụng mạng xã hội hơn 4 tiếng mỗi ngày ít sẵn lòng tiêm chủng hơn.
"Thế hệ này tiếp thu và học hỏi thông tin ở một mức độ khổng lồ", bà Fazel nói.
Ý nghĩa với cuộc chiến chống dịch toàn cầu
Các chuyên gia vẫn đang xem xét ảnh hưởng của chương trình tiêm chủng cho trẻ em với đại dịch toàn cầu. Đến nay, gần 70 quốc gia mới tiêm chủng đầy đủ cho dưới 20% dân số, không đủ vaccine cho trẻ em trong nhiều tháng, thậm chí nhiều năm tới. Song nhiều nước khác, như Israel, đang chờ quyết định từ cơ quan quản lý Mỹ để đưa ra phương án của riêng mình.
Một số nước đã tiêm vaccine cho trẻ em dưới 12 tuổi, chẳng hạn Chile, Trung Quốc, Cuba và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất.
Theo tiến sĩ McBryde, tiêm chủng rất cần thiết đối với những nơi tỷ lệ lây nhiễm cộng đồng và khả năng miễn dịch tự nhiên thấp. Ví dụ, Australia có kế hoạch mở cửa đường bay quốc tế vào tháng 11, cho phép công dân và người nhập cư xuất nhập cảnh nếu tiêm chủng đủ 80% dân số. Bà McBryde cho rằng đây là động thái "mời virus vào đất nước". Để đảm bảo an toàn, nước này cần xây dựng hàng rào miễn dịch cực tốt cho công dân thông qua tiêm chủng ở cả người lớn và trẻ em. Song đến nay, chính phủ chưa xem xét phê duyệt vaccine cho người dưới 12 tuổi.
Ngày 25/10, Moderna cho biết vaccine của hãng an toàn và hiệu quả với trẻ em từ 6 đến 11 tuổi, song vaccine vẫn chưa được FDA cấp phép. Trong sự kiện do tạp chí Atlantic tổ chức vào tháng trước, Pfizer cho biết sẽ công bố dữ liệu về vaccine cho trẻ dưới 5 tuổi vào cuối năm nay. Moderna đang tiến hành thử nghiệm ở nhóm 6 tháng tuổi.
Thục Linh (Theo Nature)