Kế hoạch này được Bộ Y tế đặt ra trong Đề án Tăng cường năng lực cấp cứu, hồi sức tích cực cho các bệnh viện điều trị người bệnh Covid-19 nặng, phê duyệt ngày 29/7, trong bối cảnh "làn sóng thứ tư" dịch bệnh tấn công và gây hậu quả nghiêm trọng. Số lượng ca bệnh trên cả nước tăng rất nhanh, với trên 100.000 ca nhiễm mới.
Tại Bệnh viện Bạch Mai (cơ sở 2) sẽ có 1.000 giường. Bệnh viện này phụ trách ICU các tỉnh từ Hà Tĩnh trở ra Bắc. Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương phối hợp chủ động xây dựng mạng lưới, hướng dẫn, đào tạo, tập huấn và chỉ đạo về mặt chuyên môn.
6 bệnh viện gồm Việt Đức cơ sở 2, Bệnh nhiệt đới Trung ương, Trường Đại học Y Hà Nội cơ sở 2, Trung ương Huế, Trung ương Quân đội 108, Quân y 103, mỗi nơi 500 giường.
Trong đó, Bệnh viện Trung ương Huế phụ trách ICU các tỉnh từ Quảng Bình đến Khánh Hòa. Bệnh viện Trường Đại học Y Hà Nội phối hợp.
3 bệnh viện gồm Chợ Rẫy, Phổi Trung ương, Đa khoa Trung ương Cần Thơ - mỗi nơi 200 giường. Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM 300 giường.
Bệnh viện Chợ Rẫy phụ trách ICU các tỉnh từ Ninh Thuận đến Cà Mau và các tỉnh Tây Nguyên. Bệnh viện đa khoa trung ương Cần Thơ phối hợp.
Các trung tâm Hồi sức tích cực Covid-19 TP HCM (đặt tại cơ sở 2 Bệnh viện Ung bướu TP HCM và các bệnh viện dã chiến) quy mô 3.000 giường.
Ngoài ra, hơn 30 bệnh viện cũng đầu tư, nâng cấp, thành lập 30 trung tâm hồi sức tích cực vùng. Mỗi bệnh viện thiết lập tối thiểu từ 50 đến 100 giường ICU và sẵn sàng mở rộng quy mô lên 150 đến 200, 300 giường, tùy theo điều kiện thực tế, diễn biến dịch bệnh và chỉ đạo của Bộ Y tế.
Các giường ICU phải có đầy đủ thiết bị gồm: Hệ thống oxy trung tâm, hệ thống khí nén trung tâm, camera và màn hình theo dõi người bệnh, hệ thống hút trung tâm. Đảm bảo biệt lập với các khoa/phòng khác, hạn chế tối đa lây nhiễm.
Theo Bộ Y tế, biến chủng Delta tốc độ lây lan rất nhanh, nguy hiểm, làm tăng ca bệnh nặng so với 3 đợt dịch trước, số ca bệnh nguy kịch và tử vong tăng cao. Năng lực cấp cứu, hồi sức tích cực ở nhiều địa phương hiện vừa yếu và thiếu, chưa đủ khả năng đáp ứng với kịch bản biến chủng "siêu lây nhiễm". Nhân lực trình độ cao chuyên khoa hồi sức tích cực hạn chế.
"Hệ thống khám, chữa bệnh đang phải đối mặt với những thách thức rất lớn chưa từng có trong lịch sử", Bộ Y tế nhìn nhận.
Khu hồi sức tích cực (ICU) Bệnh viện Hồi sức Covid-19 TP HCM. Ảnh: Thành Nguyễn.
Hiện, cả nước có trên 2.000 bác sĩ làm việc tại khoa cấp cứu/hồi sức tích cực, song nhiều địa phương đang rất thiếu. Như ở một số tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long, toàn tỉnh chỉ có một bác sĩ chuyên khoa sơ bộ ICU. Nguyên nhân từ chính sách tự chủ, nhiều bệnh viện tuyến tỉnh ít chú trọng công tác hồi sức tích cực. Khi có ca bệnh nặng thường chuyển về các bệnh viện tuyến Trung ương tại Hà Nội và TP HCM. Điều này tạo áp lực rất lớn cho các bệnh viện tuyến cuối, gây khó khăn cho Bộ Y tế trong việc huy động, điều phối nguồn nhân lực hỗ trợ, phân bổ trang thiết bị, vật tư, tài chính... các địa phương.
Bên cạnh đó, việc chuyển người bệnh nặng về các bệnh viện tuyến cuối ở Hà Nội và TP HCM có nguy cơ làm tăng lây lan dịch bệnh vào khu vực nội thành. Người bệnh có xác suất tử vong cao trên đường vận chuyển.
Thực tế công tác phòng chống Covid-19 qua các đợt, các tỉnh đều gặp thách thức rất lớn trong thu dung, điều trị người bệnh. Gần như chưa có tỉnh nào có thể "tự lực" điều trị Covid-19 mà không cần sự chi viện từ trung ương và sự giúp đỡ từ các tỉnh bạn. Bài học chống dịch rút ra từ các tỉnh như Hải Dương, Bắc Ninh, Bắc Giang, Đồng Tháp, Bình Dương... và TP HCM đều cho thấy năng lực điều trị, cấp cứu, hồi sức tích cực ca bệnh Covid-19 nặng, nguy kịch của các địa phương còn hạn chế.
Quy mô và số giường bệnh ICU cũng có nhiều vấn đề tồn tại. Ước tính, năm 2021 cả nước có khoảng trên 16.000 giường bệnh ICU. Tuy nhiên, nhiều bệnh viện có giường bệnh hồi sức tích cực nhưng không có hệ thống oxy trung tâm, hệ thống khí nén nên không sử dụng được máy thở; thiếu camera, thiếu hệ thống theo dõi trung tâm, gây khó khăn cho các bác sĩ, điều dưỡng trong việc theo dõi sát diễn biến của người bệnh.
Khoa ICU của nhiều bệnh viện chưa thực hiện được các kỹ thuật hồi sức tích cực nâng cao như thở máy xâm nhập, không xâm nhập, tim phổi nhân tạo (ECMO), lọc máu... Hiện chỉ một số ít bệnh viện thực hiện được kỹ thuật tim phổi nhân tạo như Bạch Mai, Bệnh Nhiệt đới trung ương, Việt Đức, Chợ Rẫy, Đa khoa trung ương Huế, Đa khoa trung ương Cần Thơ...
Bộ Y tế khẳng định việc đưa vào hoạt động các trung tâm ICU quốc gia, trung tâm ICU vùng là "cần thiết và cấp bách", nhằm nâng cao năng lực cấp cứu, hồi sức tích cực tại các bệnh viện trên toàn quốc, đáp ứng công tác thu dung, điều trị người bệnh Covid-19 nặng ngày càng tăng trong thời gian tới.