Theo Guardian, sự gia tăng của thuốc giả và thuốc kém chất lượng là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến nhiều cái chết thương tâm ở trẻ nhỏ. Hầu hết trường hợp tử vong diễn ra ở quốc gia có nhu cầu sử dụng thuốc lớn nhưng quy trình kiểm tra, giám sát còn lỏng lẻo. Ngoài ra, hình phạt cho những trường hợp sản xuất buôn bán thuốc giả và kém chất lượng chưa có tính răn đe.
Kết quả giám định chất lượng cho biết, thuốc bị làm giả và kém chất lượng là thuốc chống sốt rét, kháng sinh, tim mạch và ung thư. Một số loại thuốc giả có nguồn gốc từ Trung Quốc và Ấn Độ qua phân tích thành phần còn chứa mực máy in, sơn, asen gây nguy hiểm đến sức khỏe người dùng.
Thuốc giả là nguyên nhân dẫn đến cái chết của 250.000 trẻ em mỗi năm. Ảnh: RED
Theo American Journal of Tropical Medicine and Hygiene, một nhóm bác sĩ cảnh báo về sự gia tăng của các loại thuốc giả hoặc không đạt tiêu chuẩn. Thuốc giả làm tăng tình trạng kháng kháng sinh và thúc đẩy sự gia tăng của siêu vi khuẩn. Họ đánh giá đây là vấn đề khẩn cấp liên quan đến sức khỏe cộng đồng.
Hiện tại, 10% các nước thu nhập thấp và trung bình sử dụng thuốc kém chất lượng hoặc giả hoàn toàn, gây thiệt hại cho nền kinh tế địa phương từ 10 tỷ đến 200 tỷ đô la một năm. Năm 2018, đến 95 sản phẩm giả bị phát hiện ở 113 quốc gia, so với 29 sản phẩm giả ở 75 quốc gia trong năm 2008.
Trong một loạt khuyến nghị, các bác sĩ kêu gọi hỗ trợ nhiều hơn cho chương trình giám sát thuốc của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và cập nhật các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc. Mục đích ban đầu là đảm bảo ít nhất 90% thuốc tại quốc gia của họ có chất lượng cao. Các bác sĩ còn đề nghị xây dựng một hiệp ước toàn cầu về chất lượng thuốc để làm căn cứ xử lý các hành vi liên quan đến thuốc giả.
Trong hiệp ước cần quy định rõ về các hiệu thuốc trực tuyến bất hợp pháp, một phần nguyên nhân dẫn đến tình trạng thuốc giả gia tăng. Cộng đồng quốc tế và các công ty dược phẩm cần cải thiện tính bảo mật của chuỗi cung ứng thuốc ở tất cả quốc gia từ điểm sản xuất đến bệnh nhân. Đơn giản hóa thủ tục xét nghiệm để xác minh chất lượng thuốc.
Tháng trước, WHO cảnh báo toàn cầu về một loại thuốc ung thư giả ở châu Âu và châu Mỹ. Thuốc giả được đóng gói trông giống như Iclusig, một loại thuốc chống ung thư điều trị cho người lớn mắc bệnh bạch cầu dòng tủy mạn tính và bệnh bạch cầu lymphoblastic cấp tính. WHO cho biết thuốc không chứa gì ngoài paracetamol.
Michael Deats, người đứng đầu nhóm phụ trách vấn đề thuốc giả tại WHO nói cần có chính sách toàn cầu về thuốc giả để thay đổi thực trạng này. Hơn 110 quốc gia đã báo cáo về các trường hợp tử vong do thuốc giả và thuốc kém chất lượng qua hệ thống giám sát toàn cầu.
Bernard Naughton, một nhà nghiên cứu về thuốc giả tại Đại học Oxford, cho rằng đây là vấn đề nhức nhối đòi hỏi sự kết hợp từ các công ty dược phẩm, chính phủ, bác sĩ và toàn thể người dân mới có thể đẩy lùi. Đặc biệt, cần phân biệt giữa hiệu thuốc trực tuyến hợp pháp và một nhà thuốc bất hợp pháp, nơi tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ rủi ro với sức khỏe người dùng.
Thùy An