Sửa cầu Văn Thánh 2 theo kiểu 'thủng đâu vá đó'

Ngay đầu giờ sáng, "cửa" hàm ếch của lỗ thủng cầu Văn Thánh 2 đã được khoét rộng. Lớp bê tông được bơm từ tối hôm trước đã ráo nước. Phía bên trong, toàn bộ khu vực lún sụt có hình hộp tam giác mà cạnh bên là thành của hầm chui Văn Thánh 2, cạnh huyền là tấm bê tông giảm tải và đáy là phần đất đang lún dần. Theo kế hoạch, người ta sẽ bơm hơn 500 m3 bê tông vào lấp đầy hộp tam giác này để chặn việc lún sụt nền đất và thủng mặt cầu có thể tiếp tục xảy ra.

Phía dưới tấm sàn giảm tải (cạnh chéo) là nền đất lún, tuột dọc theo thành hầm chui. (Ảnh chụp 9h sáng 19/3). Ảnh: Lưu Đức

Theo thiết kế, phần đáy sàn bê tông giảm tải phải luôn luôn tiếp xúc, nằm trên phần nền đá bê tông được lu lèn kỹ. Nhưng quan sát trực tiếp cho thấy, phần nền là đất đỏ (không phải bê tông) đã bị lún khỏi đỉnh tam giác hơn 1 m. Còn mặt nền rộng hơn 3 m bị lún đều và phẳng. Phía sát thành hầm chui, đất bị lún hình răng cưa và thành một đường hào rộng gần 0,5 m, có chỗ sâu gần 1 m. Đường hào chạy dài hơn 20 m từ cửa lỗ thủng sang đến vách chắn của đường dẫn.

Ngay từ hôm 18/3, dù miệng hàm ếch chưa được mở rộng nhưng ông Nguyễn Như Xuân, Giám đốc Công ty xây dựng công trình giao thông 60, cũng cho rằng, hiện tượng lún đất đỡ dưới tấm sàn giảm tải đã tạo ra một hộp rỗng ngay dưới sàn. Cộng với lực đẩy của xe qua lại cầu nên một phần tấm sàn giảm tải bị trượt ra khỏi gối đỡ ở thành hầm chui, dẫn đến vỡ và rơi xuống tạo nên lỗ thủng.

Chỉ sau một thời gian, khối bê tông mới phun vào có thể bị lún tiếp theo nền đất, hộp rỗng lại tiếp tục hình thành. "Thì lúc đó lại tiếp tục bơm bê tông vào. Lún thủng đến đâu thì bơm, vá đến đó. Chúng tôi là đơn vị thi công. Chủ đầu tư, tư vấn, giám sát bảo chúng tôi bơm là bơm thôi!", ông Xuân giải thích.

Ông Quách Văn Diệp cũng thừa nhận, khi chưa nhận được chỉ đạo cụ thể về việc sẽ khảo sát, xây lại mới hoặc tìm giải pháp khắc phục triệt để các nguy cơ của cây cầu "ốm yếu" này, thì các đơn vị thi công chỉ có thể thực hiện giải pháp trên.

Phía bên phải của lỗ thủng, hướng từ quận Bình Thạnh vào, nền đất của sàn giảm tải cũng bị lún sâu. Ảnh: Lưu Đức

Cùng có mặt tại công trường hôm 19/3, Phó giáo sư, tiến sĩ Đặng Hữu Diệp, Giám đốc Liên hiệp địa chất công trình - xây dựng và môi trường, nhận xét: "Phương án khoan lỗ, bơm bê tông xuống hộp rỗng phía dưới mặt đường là cách làm thủ công, chắp vá. Có bơm, vá rồi một thời gian sau nền đất vẫn tiếp bị lún, nứt, xói lở".

Tiến sĩ Diệp cho biết, ông đã theo dõi các sự cố liên tiếp xảy ra với cầu Văn Thánh trong thời gian qua. Sai lầm căn bản ở công trình này là đã không khảo sát kỹ lưỡng địa chất khu vực công trình. Nơi này nằm trong dải đất thấp, trũng của lưu vực sông Sài Gòn và có nền địa chất rất yếu, luôn xảy ra hiện tượng xói, lở ngầm. Nền địa chất ở đây khác hoàn toàn so với khu vực cầu Thị Nghè cách đó hơn 100 mét. Do đó không thể làm cầu giống như các cầu khác.

Mặt khác, các chuyên gia địa chất công trình đã không được tham gia giám sát, tư vấn cho từng giai đoạn thi công. Nếu có các chuyên gia này thì biến động của nền địa chất ở từng giai đoạn thi công sẽ được phát hiện và xử lý kịp thời.

Tuy nhiên, theo ông Quách Văn Diệp, trước khi thiết kế xây dựng cầu Văn Thánh 2, địa hình, địa chất khu vực này cũng đã được khảo sát kỹ lưỡng. Các bên A, B, tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát từng lắng nghe ý kiến của nhiều nhà khoa học, tổ chức góp ý lấy ý kiến hẳn hoi. "Nhưng các nhà khoa học mỗi ông mỗi ý, thậm chí chỏi nhau, mình ở giữa biết nghe ai", ông Diệp nói.

Trong khi chưa có giải pháp hữu hiệu, theo ý kiến của nhiều chuyên gia cầu đường, nguy cơ tiếp tục xảy ra thủng cầu là rất cao. Ngay hôm đầu tiên khắc phục sự cố, khi thành hàm ếch của cầu Văn Thánh 2 vừa rộng ra, một cán bộ của Công ty xây dựng công trình giao thông 60 mang theo đèn pin định chui vào để quan sát phía bên trong, nhưng lãnh đạo đơn vị này phân vân vì sợ sập, lún bất ngờ.

Lưu Đức