Tàu thăm dò Thường Nga 5 quay trở về Trái Đất ngày 17/12/2020 với tổng cộng 1.731 gram mẫu vật, chủ yếu là đất và đá từ bề mặt Mặt Trăng. Cơ quan Quản lý Không gian Quốc gia Trung Quốc (CNSA) sau đó đã giao khoảng 17 gram mẫu cho 13 tổ chức để nghiên cứu.
Trong một báo cáo mới trên tạp chí Science Bulletin, nhóm chuyên gia từ Đài quan sát Tử Kim Sơn (PMO) thuộc Viện hàn lâm Khoa học Trung Quốc cho biết họ đã phát hiện một loại đá bazan mới có hàm lượng titanium cao, sau khi phân tích 15 miligam mẫu từ CNSA.
"Khám phá này hé lộ có thể có nhiều vụ phun trào núi lửa trên Mặt Trăng, ở xung quanh hoặc bên trong bãi đáp Thường Nga 5. Các phân tích trước đây đã tìm thấy đá bazan với hàm lượng titanium thấp đến trung bình, và việc phát hiện thêm một loại đá bazan với hàm lượng titanium cao chứng tỏ đã có ít nhất ba vụ phun trào trên Mặt Trăng", nhà nghiên cứu Xu Weibiao tại PMO thuộc Viện hàn lâm Khoa học Trung Quốc cho biết.
Theo nhóm nghiên cứu, mẫu đá chứa nhiều khoáng chất ilmenit và phosphat, cho thấy có một quá trình địa chất rất đặc biệt đang diễn ra bên trong Mặt Trăng. Những mẫu này sẽ mở ra một cơ hội mới cho các nghiên cứu khoa học về Mặt Trăng.
"Tại sao sau 2,5 tỷ năm tiến hóa, Mặt Trăng vẫn có nhiều năng lượng bên trong để tạo ra nhiều magma, và năng lượng đó đến từ đâu? Những câu hỏi này vẫn chưa được giải đáp. Vì vậy, chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu để tìm câu trả lời", Xu nói thêm.
Các mẫu đá Mặt Trăng từ sứ mệnh Apollo và Luna do Mỹ và Liên Xô cũ thực hiện cách đây nhiều thập kỷ đã cung cấp cái nhìn sâu sắc về lịch sử và sự tiến hóa của Mặt Trăng, nhưng vị trí lấy mẫu của chúng nằm đều ở vùng vĩ độ thấp, không thể đại diện cho đặc điểm bề mặt phổ biến nhất của thiên thể.
Tàu Thường Nga 5 của Trung Quốc sẽ giúp khỏa lấp khoảng trống, khi là sứ mệnh đầu tiên trong lịch sử thu thập mẫu đất đá tại vùng vĩ độ trung bình của Mặt Trăng - một vùng tối và bằng phẳng được mệnh danh là "Biển bão tố". Các nhà khoa học tin rằng nó rất có thể chứa bằng chứng về hoạt động núi lửa sớm nhất trên Mặt Trăng.
Đoàn Dương (Theo Reuters/CCTV+)