Sự khác biệt giữa trường chuyên, công và tư tại Australia

Trường chuyên: Cạnh tranh học thuật

Công tác trong lĩnh vực giáo dục tại Australia và có con trai từng học tại một trường chuyên ở tiểu bang New South Wales, Giáo sư Yi-Chen Lan, Hiệu trưởng Đại học Western Sydney, cơ sở Việt Nam, hiểu rõ về các trường chuyên ở Australia.

"Nhìn bài thi tuyển đầu vào có thể thấy trường chuyên là môi trường học thuật với tính cạnh tranh rất cao. Thường vào giai đoạn đầu của năm lớp 6 ở bậc tiểu học, học sinh có thể tham gia thi tuyển đầu vào trường chuyên", Giáo sư nói.

Ở bang New South Wales, mỗi năm thường có khoảng 16.000 học sinh dự thi. Tỷ lệ trúng tuyển vào các trường chuyên khoảng 20%, tức dưới 4.000 học sinh sẽ được chọn vào trường chuyên.

Tiêu chí xét tuyển kết hợp bài thi giữa các môn Toán, Tiếng Anh và kiến thức tổng quát. Bên cạnh đó, các trường chuyên thường kết hợp chung hai kết quả thi và điểm học bạ để có một khung đánh giá và dựa vào nhu cầu chỉ tiêu đầu vào.

Các trường chuyên ở Bang New South Wales cũng được chia thành hai hệ thống, một là trường chuyên 100%, tức yêu cầu tất cả học sinh nhập học đều phải dự thi tuyển đầu vào. Thứ hai là hệ bán chuyên, trong đó thường có một số lớp chuyên, còn lại là lớp bình thường.

Theo giáo sư Yi-Chen Lan, điểm cộng của trường chuyên là một môi trường học thuật chất lượng cao. Học sinh học hành chăm chỉ để chuẩn bị cho các mục tiêu nghề nghiệp. Tuy nhiên, do trúng tuyển bằng thành tích học tập cao, các học sinh có phần suy nghĩ khá giống nhau và thiếu tính đa dạng.

Trường công: Tập trung, nhất quán

Về một số đặc điểm của trường công, giáo sư Yi-Chen Lan cho biết trường công không thi tuyển đầu vào, miễn học sinh đang sống đúng tuyến trong khu vực trường thì sẽ được nhận học. Đó là chính sách tuyển sinh chung của các trường công.

Vì vậy, năng lực học tập và kỹ năng của tất cả học sinh sẽ rất khác nhau. Có những học sinh rất giỏi và có những học sinh vì một lý do khách quan nào đó chưa theo kịp chương trình học hoặc chưa được trang bị đủ kỹ năng

Về mặt quản lý, Giáo sư Yi-Chen Lan cho biết hệ thống trường công được đầu tư bởi chính phủ. Các trường được phân bổ trong khối quản lý công lập nên phải hoạt động dựa trên sự nhất quán toàn bang.

Trường tư: Môi trường trải nghiệm đa dạng

Tiến sĩ John Newton - Hiệu trưởng Trường Scotch College Adelaide, ngôi trường tư thục 100 tuổi ở Australia chia sẻ ông từng học tiểu học tại một trường công lập tại Vương quốc Anh và sau đó chuyển sang học trường tư thục vào năm 11 tuổi. Đến nay, ông vẫn có duyên làm việc trong lĩnh vực giáo dục tư thục.

"Tôi nghĩ điểm khác biệt mấu chốt của trường tư nằm ở từ "độc lập". Lãnh đạo các trường tư thục có nhiều sự chủ động trong việc điều hành và quản lý. Chúng tôi có sự tự do để đổi mới trải nghiệm giáo dục mà không cần phải tham vấn tổ chức nào ngoại trừ đội ngũ quản lý cao cấp và hội đồng trường. Miễn là chúng tôi thể hiện thái độ chân thành và trân trọng khi sử dụng các nguồn lực tài chính mà phụ huynh đóng góp", tiến sĩ John Newton nói.

Trường tư có thể đặt trọng tâm trong chương trình cho học sinh thay vì chỉ bó buộc vào khung chương trình chung. Điển hình, nhiều trường coi trọng các môn thể thao. Đây là những học phần có vai trò quan trọng trong việc giáo dục lớp trẻ rèn luyện sức khỏe thể chất. Vì vậy, nhiều trường sẽ dành nhiều nguồn lực để đầu tư cho các hoạt động thể dục, thể thao trong nhà trường.

Các hoạt động âm nhạc, kịch nghệ để phát triển tinh thần cũng thường được các trường tư quan tâm. Đơn cử, Trường Scotch College Adelaide có các chương trình phục vụ cộng đồng, dàn nhạc giao hưởng, các câu lạc bộ diễn thuyết... Do có đủ nguồn lực, trường tư dễ dàng đầu tư cho các hoạt động này.

"Các trường tư thường tạo môi trường học thuật phong phú để các em tự do khám phá nhằm đạt được những kỹ năng và mở rộng tư duy tối đa. Một khi được trải nghiệm, học sinh sẽ thấy được mục đích của cuộc đời mình và biết mình cần kỹ năng nào để đạt những cột mốc ấy", Tiến sĩ John Newton nói thêm.

Nguyệt Thanh