Tôi nhớ lại Ninh Thuận quê tôi 20 năm về trước. Cuộc sống nơi thôn quê mộc mạc, chất phát. Chiếc rổ tre làm từ chất liệu thiên nhiên gắn bó với người phụ nữ, theo má từ nhà đến chợ, từ chợ về nhà đựng đầy cá, thịt, rau tươi... nuôi tôi khôn lớn. Sau đó, chiếc rổ tre được rửa sạch, phơi nắng, rồi được má đặt trang trọng trên kệ chén nhà bếp, đợi chờ cuộc hành trình mua sắm tiếp theo.
Vậy mà, bây giờ chiếc rổ tre gắn bó với tuổi thơ tôi dường như không còn nữa. Thay vào đó là những túi nilon từ nhựa tái chế rẻ tiền, dễ sử dụng nhưng cũng không kém phần nguy hại tới sức khỏe con người và gây ô nhiễm môi trường. Chúng xuất hiện đầy rẫy trên mọi ngõ ngách đất nước thân yêu của tôi.
Theo các chuyên gia hóa học, túi nilon được làm từ những chất khó phân hủy. Muốn túi ni lon phân hủy hoàn toàn phải mất hàng chục năm, thậm chí hàng nghìn năm... Nhưng hiện nay ở Việt Nam, số lượng túi nilon được xử lý và tái chế không cao, phần lớn bị vứt cẩu thả trên đường phố, sông suối, cống rãnh... gây ô nhiễm nghiêm trọng đến nguồn nước và đất trồng.
Vậy, chính chúng ta vô tình hay cố ý tự “đào thải” môi trường xanh? Có quá muộn cho một môi trường xanh đang bị hủy hoại trong suốt hai mươi năm qua? Câu trả lời là "Không!", sẽ không bao giờ là chậm trễ cho mỗi cá nhân, đoàn thể chung tay cải thiện lại môi trường. Người xưa có câu “còn nước còn tát”, hãy cứu lấy môi trường ngay từ bây giờ. Trong thời gian này, nếu chúng ta không cấp bách hạn chế hay ngưng sử dụng túi nilon thì 20 năm sau có thể là quá muộn cho môi trường xanh và thế hệ tương lai.
Hướng dẫn phân loại những vật dụng cần được tái chế tại một lớp dạy nghề ở Santa Barbara, Mỹ. (Ảnh do tác giả cung cấp) |
Tôi thiết nghĩ, cả nước nên tận dụng phương tiện truyền thông để quảng bá tác hại của túi nilon trên báo chí, đài phát thanh, TV mỗi ngày. Từ bệnh viện, trường học, công sở đến từng khu phố cũng nên có tranh cổ động, biểu ngữ nói không với túi ni on. Ngoài ra, việc phân loại những vật dụng cần tái tạo là rất cần thiết để người dân ý thức được trách nhiệm của mình trong việc tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường.
Ngoài ra, mỗi siêu thị nên thành lập bộ phận thu gom bịch nilon sạch từ khách hàng để tái chế và sử dụng lại. Chúng ta có thể khuyến khích người dân bằng cách nếu đem 10 hay 20 túi nilon sau những lần mua sắm sẽ được cộng điểm. Khi đủ 500 hoặc 1.000 điểm, khách được giảm giá 5-10% các mặt hàng thiết yếu... Bên cạnh đó, các công ty thực phẩm bánh kẹo như Kinh Đô, đường Biên Hòa, nước mắm Chin-su... cũng nên làm tương tự như trên để tiết kiệm hộp giấy, hộp sắt, chai nhựa...
Trong gia đình, mỗi thứ bảy, chủ nhật cha mẹ nên cùng con cái phân loại túi nilon, những vật có thể tái chế, để được cộng điểm, được giảm giá tại các địa điểm nói trên. Như vậy, cha mẹ sẽ tận hưởng thời gian bên nhau cùng con cái, khiến trẻ thơ hình thành thói quen về ý thức bảo vệ môi trường, tiết kiệm tài nguyên. Môi trường của chúng ta có được thuần khiết hay không cũng nhờ một phần đóng góp quan trọng từ các em nhỏ.
Nhưng tốt hơn cả, mỗi người dân khi chợ hoặc siêu thị nên mang theo giỏ nhựa, túi xách vải, hạn chế sử dụng túi nilon mọi lúc mọi nơi. Bên cạnh đó, Chính phủ cũng nên đầu tư vào việc nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm từ các nước có bước tiến vượt bậc về công nghệ sản xuất năng lượng sạch như năng lượng mặt trời, sức gió, sinh học... để dần thay thế những nguồn năng lượng truyền thống.
Môi trường tự nhiên ngày càng ô nhiễm là một sự thật không thể phủ nhận. Đây là thất bại nặng nề của nhân loại trong quá trình đi tìm và phát triển sự văn minh. Nhưng may mắn thay chúng ta đang thức tỉnh. Đâu đó trong không gian thinh lặng vang vọng lại âm thanh “Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình”. Môi trường xanh đã ban tặng cho con người vô vàn tài nguyên quiý giá thì đã đến lúc mỗi cá nhân, đoàn thể... nên gạt bỏ sự ích kỷ bản thân, chung tay “cứu sống” môi trường. Mọi người hãy “sống để nuôi dưỡng lại môi trường, sống để bảo vệ môi trường”. Nếu không, tất cả chúng ta sẽ là những “tội đồ hủy hoại môi trường” của thế hệ mai sau.
Từ ngày 27/2 đến 27/8, độc giả VnExpress có thể tham gia cuộc thi "Bảo vệ môi trường" dưới dạng bài viết, chùm ảnh, video mô tả thực trạng môi trường hư ô nhiễm không khí, nước...; đề xuất các sáng kiến bảo vệ hoặc nâng cao chất lượng môi trường; các biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu. Với bài dự thi là ảnh, độc giả gửi tối thiểu là 5 bức và tối đa 10 bức. Các bức ảnh cần có chú thích rõ ràng, dễ hiểu, có chú thích về địa danh, bối cảnh chụp. Chiều ngang của ảnh là 480 px. Dung lượng mỗi ảnh không vượt quá 10 MB. Đối với bài dự thi là clip, video, thời lượng tối thiểu 90 giây, thời lượng tối đa 3 phút, dung lượng dưới 100 MB. Bài viết được thể hiện trên Word có độ dài không quá 1.500 từ, ảnh minh họa cho bài viết được gửi riêng, không “dán” vào Word và phải có chú thích rõ ràng cho ảnh. Xem thể lệ cuộc thi chi tiết tại đây. Gửi bài dự thi tại đây |
Nguyễn Thị Chanh