 |
|
Anh Nguyễn Huy chỉ bụi NIX bám đầy chân. (Tuổi Trẻ) |
Chủ một tiệm tạp hóa ở đầu thôn Ninh Yểng lấy ngay bao đường cát trắng rồi chỉ cho xem những hạt bụi màu đen nhánh bé li ti lẫn vào bao đường. Người phụ nữ này chọn hai vật có màu sắc tương phản nhau rõ rệt để dễ chứng minh một điều: bụi hạt NIX có thể len lỏi khắp nơi và lẫn vào bất cứ vật gì, từ ly nước uống cho đến bát thức ăn... Và lá phổi của con người cũng khó tránh những hạt bụi.
|
NIX là vật liệu có dạng hạt cấu thành từ sắt, đá vôi và SiO2, còn được gọi là xỉ đồng. Người ta dùng hạt NIX để phun làm sạch vỏ tàu biển. Trong quá trình phun này, hạt NIX vỡ vụn, sinh ra chất thải NIX và bụi NIX. |
Nhà trưởng thôn Ninh Yểng, ông Lê Minh Đến, cách bờ tường rào Nhà máy HVS độ 700-800 m. Hồ cá trước nhà ông cũng là một “kho” chứa bụi NIX, chúng lắng xuống đáy hồ thành một lớp đen nhánh như bùn. “Bụi bay vào nhà thì khỏi phải kể, đóng cửa kín cỡ nào chúng cũng luồn vào được...” - ông Đến bực bội nói.
Ông trưởng thôn cho biết Ninh Yểng có hơn 1.000 nhân khẩu và trong phạm vi khoảng 1 km, tính từ tường rào Nhà máy tàu biển Hyundai Vinashin (HVS), hầu hết người dân đều được “nếm” NIX. Gần như người dân ở thôn này ai cũng có thể mô tả rành rọt bụi phát tán vào mùa nào là dữ dội nhất, hình dáng ra sao, bay theo hướng nào, giờ nào nhiều nhất...
Theo người dân thì bụi NIX gần như phủ suốt quanh năm, nhưng nhiều nhất vẫn là lúc cao điểm nhà máy phun hạt NIX làm sạch lớp gỉ sét, lớp sơn... của những con tàu biển khổng lồ”. Vào mùa bấc (thường từ tháng 10 đến tháng 3 âm lịch), người dân thôn Mỹ Giang gánh chịu bụi nặng nhất. Còn vào mùa nam (từ tháng 4 đến tháng 9 âm lịch) thì thôn Ninh Yểng lại hứng những dòng bụi NIX đổ về...
Nhà anh Nguyễn Huy gần như phải đóng kín mít suốt ngày. Anh Huy phân bua: “Cũng vì bụi NIX đó... Đóng cửa cho đỡ vậy thôi chứ nó vẫn cứ chui vào; quét dọn xong một chút là thấy nó bám đen vật dụng trong nhà”. Không chút khách sáo, anh Huy lật ngửa bàn chân... và đúng như lời anh nói, lòng bàn chân của anh đen thui.
Anh Huy than: “Tụi tui phải mua nước để ăn uống, pha sữa cho con, không dám dùng nước giếng vì thấy bụi NIX lúc nào cũng đóng một lớp trên nắp đậy giếng”.
 |
|
Bãi chứa chất thải hạt NIX. |
Theo Tổng giám đốc Hyundai Vinashin Lee Sung Woo, Trung tâm Kỹ thuật môi trường đô thị và khu công nghiệp Hà Nội và Viện Nghiên cứu mỏ và luyện kim (Bộ Công nghiệp) đã nghiên cứu, đưa ra kết luận rằng hạt NIX thải của Nhà máy Hyundai Vinashin không phải là chất thải độc hại. Bụi NIX cũng là vấn đề môi trường. Tuy nhiên, không có bằng chứng nào chứng minh bụi NIX nguy hiểm.
"Theo chúng tôi, biện pháp tốt nhất để bảo vệ sức khỏe con người là phải cách ly khu dân cư với nơi sản xuất của nhà máy. Chúng tôi nghĩ rằng kế hoạch di dời dân cư của tỉnh ra khỏi khu vực nhà máy, xa khu công nghiệp, nơi sản xuất là hoàn toàn hợp lý. Chúng tôi sẵn sàng tham gia với tỉnh trong việc di dời dân" vị tổng giám đốc nói.
Tuy nhiên, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa Võ Lâm Phi cho rằng đây là việc làm rất khó khăn. Dân ở sát nhà máy nên dù nhà máy có bảo vệ môi trường đến mức nào thì vẫn bị ảnh hưởng. Tỉnh đã chỉ đạo cho UBND huyện Ninh Hòa lên phương án giải quyết và huyện Ninh Hòa đã làm một dự án khoảng 350 tỷ đồng. Với kinh phí này thì tỉnh cũng chịu thua mà Hyundai Vinashin cũng chịu thua...
Hyundai Vinashin đang thực hiện việc khắc phục ô nhiễm theo quyết định của Thủ tướng. Nhưng cho đến hết năm 2006 mức độ hoàn thành đến đâu thì còn phụ thuộc quá trình làm...
| Bãi chứa chất thải hạt NIX, nằm cách cổng Nhà máy HVS độ 10 phút đi xe máy. Trông xa xa, bãi chứa chất thải NIX giống như một quả núi phủ một màu đen tuyền.
Đỉnh cao nhất của bãi chất thải hạt NIX này cao bằng đỉnh của quả núi nằm trong khu vực. Những công nhân đang làm việc tại đại công trường này cho biết mỗi đợt vận chuyển NIX thải từ nhà máy ra bãi chứa cỡ 20.000 tấn. Còn tổng khối lượng NIX thải tại bãi này đã lên tới khoảng nửa triệu tấn. Và mỗi năm Nhà máy HVS thải ra hơn 100.000 tấn chất thải NIX. Người ta khoét núi để chứa NIX và che chắn tạm bợ, sơ sài. |
(Theo Tuổi Trẻ)