Chủ đề Ngày Tăng huyết áp Thế giới 17/5/2012 là: “Sống lành mạnh, huyết áp khỏe mạnh”.
Đây là lần thứ tám Liên đoàn Tăng huyết áp Thế giới tổ chức ngày này nhằm giúp cộng đồng nâng cao nhận thức và khuyến khích ngăn ngừa cũng như kiểm soát tăng huyết áp.
Tăng huyết áp là sát nhân thầm lặng. Hiện nay thế giới có 7 triệu người chết mỗi năm và 1,5 tỉ người tăng huyết áp.
Tại Việt Nam người từ 25 tuổi trở lên bị tăng huyết áp chiếm 25%.
Thế nào là huyết áp khỏe mạnh?
Huyết áp biểu hiện qua hai con số: (1) huyết áp tâm thu (áp lực máu lúc tim co bóp): bình thường là từ 90-139 mm Hg (milimet thủy ngân, đơn vị đo huyết áp), (2) huyết áp tâm trương (áp lực máu lúc tim nghỉ co bóp): bình thường là từ 60-89 mm Hg.
Huyết áp khỏe mạnh là huyết áp dưới 120/80 mm Hg mà con số lý tưởng là 115/75 mm Hg.
Sống như thế nào là lành mạnh?
- Giữa cân nặng và vòng bụng chuẩn: chỉ số khối cơ thể nằm trong khoảng 18,5 đến 24,9 ( tính bằng cách lấy cân nặng đơn vị là kilogam chia cho bình phương chiều cao mà đơn vị là mét) còn vòng bụng ở nam từ 90 cm trở xuống, ở nữ từ 80 cm trở xuống.
- Bỏ, không hút thuốc lá và tránh hít phải khói thuốc.
- Ăn lành mạnh: ăn lạt (tổng lượng muối ăn vào mỗi ngày ít hơn 6 g); ăn nhiều rau, trái cây và cá; ăn ít thịt và mỡ động vật; mỗi tuần ăn chay một bữa; tránh lạm dụng đồ chế biến sẵn như đồ hộp, thức ăn nhanh.
- Uống rượu bia ít và điều độ đối với người có uống rượu (nam uống từ 14 cữ trở xuống mỗi tuần; nữ uống từ 9 cữ trở xuống mỗi tuần; một cữ tương đương 1 lon bia 333, ¼ xị rượu gạo). Không uống rượu bia khi: (1) không biết uống rượu bia và (2) huyết áp chưa ổn định.
- Năng động: rèn luyện thể xác mức độ trung bình mỗi ngày 30-45 phút với các hình thức như đi bộ nhanh (7 km/giờ), đi xe đạp nhanh, chạy chậm, chơi bóng bàn, bơi; tận dụng mọi cơ hội để vận thân như tản bộ khi rảnh, đi bộ thay vì đi thang máy ở nơi làm việc.
- Giữ bình thản.
Lợi ích của lối sống lành mạnh
Thực hiện đủ sáu cách trên thì huyết áp giảm trung bình 20 mm Hg, giúp ngừa tăng huyết áp, chữa tăng huyết áp nhẹ, tăng hiệu quả chữa trị bằng thuốc đồng thời giúp tránh các bệnh tim mạch khác, ngừa đái tháo đường và ung thư.
Thực trạng ở Việt Nam
Ở đất nước bốn mùa rau trái, bờ biển dài, sông hồ chằng chịt như Việt Nam, 70% dân chúng sống vùng nông thôn, thu nhập bình quân mỗi người một tháng vài triệu đồng thì lối sống lành mạnh cực kỳ thuận lợi và ích lợi trong ngừa và chữa tăng huyết áp.
Tuy nhiên, hiện nay chưa có một điều tra tầm quốc gia về lối sống lành mạnh và 70% dân chúng không biết cách ngừa tăng huyết áp cho nên ngày tăng huyết áp thế giới sẽ thiết thực hơn khi các thầy thuốc tim mạch và giới hữu trách phổ biến lối sống lành mạnh đến từng người dân dù ở ngàn sâu hay chốn thị thành.
ThS Đào Duy An