Ngô Phan Lưu
Nhánh lá gợi nhớ một ký ức di truyền để Sơn Lâm Chúa Xứ (tức ngài Cọp) hoảng sợ. Mục đích nhánh lá này, răn đe ngài Cọp rằng, khôn hồn hãy trốn biệt xứ, đừng rắp tâm mò đến bắt trâu bò mà toi mạng!
Lúc này, khoảng 5 giờ chiều. Khâu vừa treo nhánh lá Vú Sữa vào một chiếc cần câu, cho thòng xuống mặt bàn, anh vừa nhớ bố... Một ông bố quanh năm gầy đét, đen đủi, cứng ngắt như que sắt. Một ông bố có thể gỉ sét, nhưng khó mà đau bệnh. Vì ông không có khái niệm nói láo, nên ai càng láo càng tin. Càng phi lý càng tin. Ông vững vàng ngay trong sai lầm. Càng thua càng vững! Lúc nào cúng trâu bò, ông cũng giọng chắc nịch, kể rằng: "Ngày lắc lư xưa, nơi hòn Hèo quê mình, sản sinh ra một ngài Cọp dữ dằn kinh thiên động địa. Một hôm vì quá đói, ngài men ra bìa rừng, tính bắt trâu bò để xơi. Trâu bò nhiều vô kể, nhưng lúc nào cũng lác đác con người chăn giữ. Cọp ta sợ lộ, ngài bẻ nhánh lá che mặt. Nhưng... lạ lùng thay, khi soi qua nhánh lá, ngài Cọp hòn Hèo thấy bò trâu vẫn là bò trâu, nhưng riêng con người chăn giữ, không phải con người mà là quỷ sứ! Một loại quỷ gớm ghiếc, nanh vuốt lòng thòng, máu tanh rỉ khoé miệng, bụng lòi tua tủa dao nhọn, tiếng nói xịt ám khí đất bằng nổi sóng gió! Loại "quỉ người" này, ngài Cọp chưa từng nom thấy, nay diện kiến ngài lạnh toát xương sống. Ngài hoảng sợ, cong đuôi phóng tuốt vào rừng sâu trốn biệt! Tụi bay biết không, hả Khâu? Ngài Cọp sợ con người là chí lý vô chừng kể. Chính bố mày đây, con người ròng hiệu 4 số 9, thế mà vẫn nơm nớp sợ hãi con người! Quái, con người là cái cục chó gì nhỉ? Tao sắp mãn hạn làm người, thế mà vẫn mù tịt! Tối thui như đêm 30!". Những lúc ấy, anh thường cười lén, không dám công khai, sợ bị bố bộp. Những lúc ấy, anh có ý nghĩ lạ lùng rằng, cọp hòn Hèo rất ngán bố mình, bởi bố mình là đại diện nhân loại chính cống! Úi cha, anh lại cười lén...
Treo nhánh lá Vú Sữa xong, Khâu sửa ngay ngắn mấy đĩa cốm, thắp hương vái nhưng không khấn. Đoạn anh khom người dòm vào nhánh lá. Anh bắt chước ngài cọp hòn Hèo, nhưng rõ ràng chẳng thấy gì cả! Rồi, chợt nhận ra trò trẻ con của mình, anh cười hì hì, một kiếu cười chế giễu, nhưng tầng sâu lại là sung sướng khi rõ sự u mê đáng yêu của mình. Đột nhiên, anh thương ngài Cọp vô cùng. Một tình thương anh chưa trải nghiệm, cứ dâng lên xót xa sâu thẳm nhưng lại nhạt như nước ốc, nguội lạnh tro than! Đúng là ngài Cọp quá non nớt khi trực diện với con người!
Anh bỗng nhớ, thượng tuần tháng trước, bác An ở thành phố có xe máy về đây, vội vã bảo anh: "Cháu Khâu à! Cháu gần hòn Hèo, phát hiện chỗ nào có cứt cọp, dấu chân cọp, hãy mách bác nhé! Công chỉ chỗ cho cháu là 2 triệu, việc bắt sống là bọn bác. Thế, thế nhé! Số điện thoại của bác đây." Nói xong, bác ấn tấm cạt vào tay anh, tức tốc quay lưng đi về, không vào nhà cho dù đang đứng sát cửa, không hớp một hột nước cho dù anh đã bưng ra! Đấy, bác An đấy, chính anh cũng hoảng, huống chi loài Cọp! Ừ, có lẽ chỉ nhắc sơ "Đấy là con người" là loài cọp rụng hết bộ lông hoành tráng!
Khâu đứng ngay ngắn trước bàn cúng, lại chắp tay xá ba xá. Đúng lúc này, anh nghe nhột nhột, đau đau nơi mu bàn chân. Anh nhìn xuống...Đó là chục chú vịt con mà vợ anh đã mua hôm qua, nuôi thả trong vườn nhà. Chúng đang lăng xăng rúc rỉa vào hai bàn chân anh. Ngắm chúng, anh mỉm cười. Anh biết chúng đang đói, đang đòi ăn. Bọn vịt nom ngộ nghĩnh quá, lưng mốc xì, bụng vàng rơm, lông như lông chó. Có đến ba chú tranh nhau đứng cao nơi mu bàn chân anh, vậy mà chẳng nghe một tí sức nặng nào! Dòm kỹ chúng, anh mỉm cười lần nữa. Cái mỉm cười từ bụng tuôn ra, nghe mát cả người. Lập tức, anh bươn ra hè sau, tìm cuốc đào giun cho chúng ăn. Anh muốn đãi chúng một bữa ra trò...
Vừa cuốc được một nhát, giật đất lên, anh không thể cuốc tiếp được nữa. Mười chú vịt con đã xúm xít chỗ ấy, rối rít tranh nhau ăn mồi. Chỗ này đất lẫn rơm mục nên nhiều giun. Có những con giun ánh lên màu thép, có con lại màu ngói mới. Chúng cong thân, bung lên, giãy giụa rối loạn. Chẳng con nào thoát khỏi bọn vịt! Đối với loài giun, bọn vịt quả là quỉ dữ! Còn mình - Khâu mỉm cười, tự chế giễu - lại nuôi bọn quỷ dữ ấy để xơi! Anh lại nghĩ đến ngài Cọp thất thần, cong đuôi chạy trốn con người... Anh tặc lưỡi, nhấc cao cuốc, bọn vịt con nghểnh cổ, chờ chực lưỡi cuốc bổ xuống. Rõ ràng chúng không biết nguy hiểm là gì! Nguy hiểm không có đối với chúng. Chúng chỉ biết con giun! Trong khi giơ cao cuốc mà không bổ xuống được, đột ngột trong đầu anh loé một giải pháp giải quyết tình trạng bế tắc này. "Hừ, tuyệt vời!". Lập tức, anh xoay nhanh người sang trái, bổ phập cuốc xuống, giật nhanh vào người, lật đất lên. Ái chà, quả là như ý! Bọn vịt con liền túa sang trái, giẫm đạp lên nhau tranh mồi. Nhìn chúng tham ăn, anh cười giòn tan... Có chú bị té ngửa, hai chân nhỏ xíu cứ bơi lên trời rối rít, miệng vẫn cố nuốt con giun, trông buồn cười quá chừng! Thích chí, anh lại nhấc cao cuốc, xoay nhanh người sang phải, bổ mạnh xuống, giật nhanh vào người, lật đất lên. Bọn vịt con lại ào sang phải, rối ren tranh mồi. Cứ thế, Khâu cuốc một nhát bên phải, một nhát bên trái, bọn vịt cứ như đám con thoi chạy qua chạy lại, rối rắm cả mắt...
Lúc này, tiếng đại hồng chung của Hương Trì Tự vang lên. Ồ, đã 5 giờ rưỡi chiều rồi nhỉ! Sư Bản đã công phu chiều. Tiếng chuông vang rền, chật cả không gian. Anh cảm nhận rõ ràng nỗi khoẻ khoắn của lạc thú điền viên. Anh liền huýt sáo một bài nhạc tào lao có nhịp điệu Fox nhanh, trong lúc hai tay vẫn cuốc một nhát bên phải, một nhát bên trái. Chà, giun tha hồ, cho bọn bay tập thể thao một bữa. Chỗ đất đang cuốc này, anh dự định sẽ rắc phân bò, trồng một vạt rau thơm. Anh lại huýt sáo, tăng nhanh tốc độ cuốc... Đột ngột, Khâu giật thót. Anh sững người. Tiếng huýt sáo ngừng bặt. Tiếng đại hồng chung trong không gian biến mất! Trời! Hỡi trời! Nhát cuốc phía trái anh vừa bổ mạnh xuống, đã phập đứt lìa làm hai một chú vịt con! Lưỡi cuốc mới rèn rất bén, còn cắm sâu vào đất. Hai bên lưỡi cuốc là hai nửa chú vịt con, máu xịt ướt cả quai cuốc! Phần thân đứt lìa có đầu, vẫn còn lòng thòng một con giun nuốt dở! Một con giun màu ngói mới, vẫn còn sống, cố vùng vẫy thoát ra khỏi mỏ chú vịt đã chết! Khâu thả rơi cán cuốc. Cán cuốc vẫn đứng yên thoai thoải. Cán cuốc vẫn chưa hoàn hồn! Anh há mồm, chong sững mắt vào hai nửa chú vịt con, máu tươi đã chảy ra yếu dần! Anh nghe đau nơi ngực trái, chỗ trái tim vẫn đập. Đột ngột, anh mím môi, cắn chặt hai hàm răng để chịu đựng một ý tưởng vừa tiến tới trong đầu. Một ý tưởng có chân, giày xéo, dẫm đạp anh, lại vừa có miệng thốt nên lời: "Mày có biết không, hả Khâu? Đây là chú vịt con thông minh nhất bầy! Nó đã biết được quy luật cuốc chết tiệt của mày! Nó đã không thèm làm con thoi phí sức! Đây không phải tai nạn! Lưỡi cuốc tổ bố cùng thằng người khổng lồ của mày, hai món ấy không xứng với cái chết bé bỏng này!".
Anh thẫn thờ, khom người, mỗi tay nhặt mỗi nửa xác chú vịt con. Anh cẩn thận ráp lại. Ôi, lưng nó màu tro bếp, bụng màu giấy cũ, mỏ viền một đường vàng non nớt, hai mắt không có sự sợ hãi... Đây có lẽ là chú vịt con ban nãy tranh đứng cao nhất nơi mu bàn chân anh. Nó đấy, nó ban nãy đấy, không sai trật chỗ nào! Thế mà bây giờ...! Hai mắt anh cay xè...
Khâu quyết định đào lỗ chôn chú vịt, thay vì đem bỏ vào nồi cháo heo. Trước khi làm việc này, anh cẩn thận kéo nhẹ con giun còn sống ra khỏi mỏ của xác chú vịt. Anh thả con giun ra đất. Nó nằm bất động một chặp, rồi bò đi chậm chạp... Bọn vịt con cứ ngơ ngác nhìn con giun bò đi. Tiếp, chúng ngơ ngác nhìn anh. Anh quay mắt nhìn chỗ khác! Và kìa, có mấy chú vịt con nấp trong bụi rào, đang run sợ, soi qua nhánh lá, nhìn anh...