Trưởng thôn Nguyễn Quang Long lần dở sổ hộ khẩu cho biết, thôn Tân Ninh thành lập năm 1995 với 38 hộ và 188 khẩu. “Từ đó đến nay, thôn không có gia đình nào sinh con thứ ba. Nhờ đó mà Tân Ninh luôn dẫn đầu xã Vĩnh Hiền không chỉ về kinh tế mà các mặt văn hóa, thể thao và nhiều phong trào khác”, trưởng thôn Long nói.
Năm 2005 nhà nước phát động không sinh con thứ ba thì thôn Tân Ninh có 48 hộ với 218 khẩu. Hiện có 59 hộ nhưng số khẩu giảm xuống 213 là vì con gái trong thôn đi lấy chồng, người già mất.
Anh chị Lê Văn Toàn và Nguyễn Thị Ninh lấy nhau năm 1997 rồi sinh bé gái đầu lòng sau đó một năm. Hai vợ chồng chăm chỉ làm ăn mà quên mất nhiệm vụ sinh cháu trai nối dõi tông đường. 10 năm sau, khi kinh tế đã ổn thì anh chị mới sinh thêm bé gái nữa.
Mẹ chồng chị Ninh là bà Nguyễn Thị Tụy cũng muốn có nếp có tẻ. “Nói thật là lúc ấy mình cũng buồn. Trời sinh voi nhưng người phải sinh cỏ. Mình sinh thì mình dưỡng chứ có ai nuôi giúp mình đâu, một đứa đã vất vả thế, mình mà sinh 3 thì càng khó. Ngày nào cũng tỉ tê tâm sự nên mẹ hiểu, thông cảm với quyết định không sinh thêm con thứ ba của hai vợ chồng”, chị Ninh thổ lộ.
So với trước đây, kinh tế gia đình khá giả hơn rất nhiều nhưng anh chị Toàn - Ninh quyết định dừng lại ở 2 con gái. “Muốn thoát nghèo thì nhất định phải sinh ít con. Sinh nhiều không có điều kiện nuôi các cháu ăn học”, anh Toàn tâm sự. Sáng vợ chồng đưa con đi học, chiều đón về, chăm cho các con từng miếng ăn, giấc ngủ, học hành. Trong ngày anh chị làm cỏ vườn lạc, hết mùa lạc lại trồng môn, chăm sóc vườn cao su.
“Bây giờ nuôi con khó hơn thời trước của các cụ, không còn là trời sinh voi sinh cỏ nữa mà phải đầu tư nhiều thời gian, tiền bạc hơn. Con cái là của trời cho, làm sao biết sinh đứa thứ ba là trai hay gái. Tôi nhận thức con gái cũng như trai, cơ bản là con học hành giỏi giang làm rạng danh cha mẹ, ông bà”, anh Toàn chia sẻ.
Con gái của anh Toàn được tiếng học giỏi nhiều năm qua. Học lớp 10 nhưng cháu đã tự định hướng và phấn đấu thi vào ĐH Y dược. Đầu tư cho con ăn học, anh Toàn mới sắm bộ máy vi tính. Bà Tụy vốn nặng lòng với quan niệm nhà có con nối dõi giờ thay đổi và rất hài lòng với con dâu cùng hai cháu nội ngoan hiền. Nhiều năm nay, gia đình anh Toàn chị Ninh được xóm giềng biểu dương mẹ chồng nàng dâu sống hòa thuận, con cái học giỏi, hiếu thảo, kinh tế vững mạnh.
Vợ chồng anh Toàn không phải là gia đình cá biệt sinh con một bề ở Tân Ninh. Toàn thôn có 6 gia đình sinh con một bề là gái, 7 gia đình một bề là trai, có 5 hộ mới cưới sinh một con, còn lại đều sinh hai con. Vợ chồng anh Lê Văn Thơ chị Bùi Thanh Nhàn dừng lại ở 2 con trai để nuôi dạy cho tốt. “Thời buổi này ai còn phân biệt trai gái làm gì. Hai đứa con vui vẻ trong nhà rồi, cố gắng nuôi con ăn học mới là tính kế lâu dài. Tôi hay đùa anh em trong thôn là mi hai gái thì chú bác trong thôn gả cho nhau, rứa là trọn cả trai gái”, anh Thơ cười vui.
Quan niệm có nếp có tẻ không còn trong suy nghĩ của người dân nơi đây. Đẻ con ít, nuôi dạy con ngoan, kinh tế phát triển mới là ưu tiên hàng đầu của người dân thôn Tân Ninh.
“Thôn mới thành lập, vợ chồng trẻ nhìn nhau làm ăn. Mình mà sinh đứa thứ 3 là thua bà con ngay, chưa kể việc đầu tư ăn học và chất lượng cuộc sống cho các cháu sẽ giảm xuống", trưởng thôn Long phân tích. Trong thôn đa phần gia đình trẻ, một thế hệ nên ít chịu áp lực con trai nối dõi của ông bà. Các ngành đoàn thể, chính quyền tích cực vận động, tuyên truyền nên toàn thôn Tân Ninh mới có được thành tích gần 20 năm không sinh con thứ ba.
Minh chứng rõ nét nhất cho sự thay đổi về đời sống là mức thu nhập bình quân 5-6 triệu đồng mỗi người một năm ở thời điểm 2005 đã tăng nhanh chóng lên 30 triệu đồng. Nhà người dân bây giờ khang trang với nhiều phương tiện hiện đại thay thế sức lao động con người.
Nhờ đó, nhiều năm qua, thôn Tân Ninh trở thành điển hình cho nhiều địa phương về kế hoạch hóa gia đình và phát triển kinh tế. Cứ mỗi dịp lễ tết, người dân thôn Tân Ninh lại đóng góp làm bữa tiệc tất niên để bà con, anh chị em động viên và chia sẻ nhau kinh nghiệm làm ăn kinh tế. Qua đó, dân trong thôn tăng cường tình đoàn kết và quyết tâm giữ gìn truyền thống không sinh con thứ ba.
Quang Hà