Đến nay, Bộ Bưu chính Viễn thông đã cấp 6 giấy phép IXP cho Tổng công ty Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT), FPT, Vietel, SPT, ETC và Hinet. Các IXP đã triển khai các kênh nối Internet quốc tế, song giữa các IXP lại hầu như không có kết nối peering dẫn đến việc truy cập thông tin lẫn nhau đều phải đi vòng ra nước ngoài.
Hậu quả là các IXP tiêu tốn 25-30% dung lượng kênh quốc tế vốn đã rất đắt cho việc trao đổi thông tin nội bộ giữa các mạng bên trong Việt Nam. Điều này gây lãng phí tài nguyên mạng chung cũng như làm cho việc truy xuất thông tin chậm hơn từ 5 đến 10 lần do các gói tin phải đi vòng.
Trong hai năm qua, các IXP như FPT, Vietel liên tục yêu cầu được thiết lập kết nối peering với VNPT, nhưng đều bị từ chối với nhiều lý do khác nhau. Điều này vi phạm Pháp lệnh Bưu chính Viễn thông - quy định các chủ thể mạng lưới phải cho phép các chủ thể khác được kết nối vào mạng của mình với đề nghị kết nối hợp lý.
Cuộc họp hôm qua vẫn dẫn đến thế bế tắc khi VNPT không cử đại diện có thẩm quyền tham dự với lý do không nhận được giấy mời họp. VNPT cũng gửi công văn lên Bộ Bưu chính Viễn thông, nêu ra nhiều phương án mà theo đó, VNPT yêu cầu các bên muốn kết nối peering phải chịu toàn bộ phí viễn thông và phải thanh toán cho họ cước peering theo biểu giá cước Internet nội địa (NIX) - 30 triệu đồng/kênh E1 2 Mbps.
Ông Lê Đăng Dũng, Phó tổng giám đốc Vietel, đã nêu lên sự cần thiết của kết nối peering nhằm phát triển cơ sở hạ tầng Internet quốc gia, phát triển nội dung thông tin trên mạng Internet Việt Nam. Đây là điểm mấu chốt mà tất cả các quốc gia đều phải thực hiện khi phổ cập Internet. Ông Dũng cho rằng Bộ Bưu chính Viễn thông cần có những quyết sách cứng rắn chứ không thể coi đây là thiện ý của doanh nghiệp. Việc VNPT đòi hỏi các doanh nghiệp trả phí cho mình khi kết nối peering là không hợp lý.
Tôn Minh Thông, Phó tổng giám đốc SPT, cùng chia sẻ quan điểm và nêu ra nhiều luận cứ kỹ thuật cũng như lợi ích của kết nối peering mà nhiều nước đã thực hiện. "Kết nối peering không chỉ đem lại sự thuận lợi cho các doanh nghiệp mà còn là yếu tố bảo đảm chất lượng mạng lưới và quyền lợi của khách hàng sử dụng Internet", ông nói.
Phá vỡ thế bế tắc trong việc phát triển các kết nối peering, Tổng giám đốc công ty truyền thông FPT Trương Đình Anh đã trình bày dự án VIX mà phía FPT khởi xướng và chịu toàn bộ kinh phí đầu tư.
Theo đó, trong quý III, FPT sẽ xây dựng hai điểm trung chuyển tại Hà Nội và TP HCM với chi phí khoảng 10 tỷ đồng và tạo điều kiện tốt nhất cho các IXP, ISP (nhà cung cấp dịch vụ Internet) kết nối hoàn toàn miễn phí vào đây. Công ty chịu trách nhiệm phát triển và duy trì hoạt động của VIX.
Trước đề xuất của FPT, các IXP tham gia buổi họp đều ủng hộ ý tưởng và tỏ ý sẵn sàng tham gia. Ông Nguyễn Lê Thuý - Giám đốc Trung tâm quản lý mạng Việt Nam (VNNIC) - phát biểu, Trung tâm cũng có thể đứng ra nhận làm điểm trung chuyển, song do VNNIC là cơ quan hành chính thuộc Bộ Bưu chính Viễn thông nên sẽ mất nhiều thời gian để có ngân sách thực hiện.
Với dự án VIX của FPT, các IXP và ISP có thể kết nối vào điểm trung chuyển bằng các phương thức: cáp quang dung lượng Gigabit, DS3 45 Mbps, E3 34 Mbps, E1 2Mbps hoặc kết nối VIBA vô tuyến. Dung lượng kết nối tối thiểu là E1 2Mbps.
Điểm trung chuyển ở Hà Nội đặt tại 89 Láng Hạ (quận Đống Đa), còn ở TP HCM đặt tại 68 Võ Văn Tần (quận 3). Tại hai điểm trên, FPT cũng xây dựng các cột ăngten cao 48 m để sẵn sàng kết nối VIBA tới những IXP, ISP chưa có kết nối bằng cáp. Hai điểm trung chuyển có đường dữ liệu tốc độ cao kết nối với nhau và được nối đến VNNIC, để các thành viên tham gia dự án có thể truy xuất máy chủ tên miền quốc gia (DNS) một cách thuận lợi.
Ông Trương Đình Anh cho biết tham vọng của VIX là tạo ra một siêu mạng tầm cỡ quốc gia, cho phép tất cả thành viên có thể chia sẻ dữ liệu, phát triển hạ tầng liên mạng, phát triển nội dung thông tin trên mạng một cách nhanh chóng và thuận lợi, từng bước xây dựng hàng loạt dịch vụ công trên Internet. Dự án này sẽ tiết kiệm hàng chục tỷ đồng chi phí viễn thông cho các thành viên tham gia. Đồng thời các IXP, ISP còn có thể cung cấp dịch vụ chuyển tiếp mạng (IP transit) cho nhau một cách nhanh chóng mà không cần phải đầu tư thêm kênh truyền cũng như thiết bị phần cứng.
Hiện nay, Vietel, SPT và ETC đã có cáp quang, cáp đồng nối tới FPT và có thể nhanh chóng cùng tham gia dự án VIX.
Pha 2 của dự án này dự kiến triển khai từ tháng 10 và nhắm vào tất cả các đại học, trường trung học phổ thông lớn, viện nghiên cứu, bộ ngành, các báo điện tử (Nhân dân, Quận đội Nhân dân, Lao động, Tuổi trẻ, Thanh niên, Người lao động ...), các trung tâm phần mềm (như SSP, Quang Trung) và những công ty công nghệ thông tin lớn.
M.T.