Là sinh viên năm cuối ngành Khách sạn - Nhà hàng của Cao đẳng Du lịch Hà Nội, Trang bắt đầu thực tập từ tháng 10/2019. Sau bốn tháng làm việc không lương, đến khi được chủ khách sạn ký hợp đồng, cô gái quê Hà Tĩnh vui mừng khoe với gia đình. "Với sinh viên chưa có bằng, mức thu nhập 7 triệu đồng một tháng là khá tốt so với mình", Trang kể.
Niềm vui của Trang không kéo dài được lâu, từ ngày 29/3 do Covid-19, Việt Nam không tiếp nhận chuyến bay chở khách quốc tế, các điểm tham quan đóng cửa. Không có khách, khách sạn nơi Trang làm việc giảm dần lương nhân viên. Đến tháng 4, khi Việt Nam thực hiện giãn cách xã hội, mọi người ở trong nhà phòng dịch, khách sạn cắt giảm 50% nhân sự. Là người mới, Trang bị hoãn hợp đồng.
Không có được chu cấp, Trang ngồi lỳ ở nhà nhiều ngày, rà tất cả trang web tuyển dụng, hỏi han mối quen tìm việc, song đều không có hy vọng. Đến đầu tháng 5, nữ sinh xin làm lễ tân ở một bể bơi, lương 4 triệu đồng, đủ trả tiền ăn và thuê trọ.
Cũng học ngành du lịch, Lê Hữu Đan, sinh viên năm cuối ngành Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành, Đại học Hà Nội, bị mất việc làm thêm vì Covid-19. Từ cuối năm 2019, nam sinh làm hướng dẫn viên cho khách quốc tế tham quan các địa điểm nổi tiếng của miền Bắc như vịnh Hạ Long (Quảng Ninh), Tràng An (Ninh Bình) và Hà Nội. Từ tháng 2, Đan đều đặn nhận 4-7 tour một tuần.
Tuy nhiên, giữa tháng 3 khi lượng khách quốc tế đến Việt Nam giảm mạnh do hạn chế nhập cảnh, công ty du lịch dừng hoạt động, Đan mất việc. Chàng trai 22 tuổi lo lắng khi ngành du lịch hoạt động trở lại, mức độ cạnh tranh việc làm sẽ cao hơn trước kia. "Để có việc, ngoài sinh viên tốt nghiệp cùng ngành, mình phải cạnh tranh với những người có kinh nghiệm nhưng mất việc trong đại dịch", Đan nói.
Không chỉ Trang, Đan, hàng nghìn sinh viên và cả những hướng dẫn viên du lịch có kinh nghiệm cũng đang bị thất nghiệp. Theo số liệu của Chính phủ vào đầu tháng 3, ảnh hưởng của Covid-19, ước tính lượng khách lưu trú tại các khách sạn giảm 60%, ngành du lịch Việt Nam thiệt hại 7 tỷ USD. Tất cả doanh nghiệp du lịch gặp khủng hoảng, buộc phải sa thải nhân viên.
Lê Hữu Đan trong chuyến đi Hà Giang. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Là sinh viên năm cuối chuyên ngành Báo truyền hình, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Đào Văn Long, 23 tuổi, đang thiết kế lại CV để tìm việc. Trong hơn ba tháng nghỉ học phòng dịch, Long đã gửi hồ sơ xin việc nhiều nơi, mong muốn được cộng tác và sau khi ra trường sẽ gắn bó lâu dài nhưng đều bị từ chối. "Mình hiểu để có thể xin được một công việc đúng chuyên ngành khi ra trường và giai đoạn sau dịch là rất khó khăn", Long nói.
Do Covid-19, năm nay sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền sẽ nhận bằng tốt nghiệp muộn hơn mọi năm ít nhất một tháng rưỡi, Long lo mình lỡ cơ hội. "Các đơn vị thường bắt đầu tuyển dụng vào tháng 5-6 khi sinh viên ra trường, năm nay tốt nghiệp muộn hơn nên mình không rõ có kịp gửi hồ sơ hay không", Long nói.
Từ nay đến khi lấy bằng tốt nghiệp, Long dự định vẫn nộp hồ sơ ứng tuyển các công việc cảm thấy phù hợp. Nếu may mắn được nhận, Long sẽ xin nộp bổ sung bằng đại học vào tháng 8. Cùng với đó, Long cũng tìm hiểu công việc tại một số báo điện tử hoặc các công ty truyền thông để chuẩn bị cho trường hợp không tìm được việc đúng ngành.
Đào Văn Long trong chuyến du lịch Quảng Nam. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Phương Thảo, quê Phú Thọ, sinh viên năm cuối Học viện Tài chính, thấp thỏm lo lắng vì đã gửi hồ sơ đến sáu công ty mà vẫn chưa tìm được việc. Tuần qua, nữ sinh đi phỏng vấn ở hai công ty. Trước khi đi, cô nghĩ sẽ ổn bởi lựa chọn rất kỹ, chỉ nộp những nơi không yêu cầu kinh nghiệm, chấp nhận cho ứng viên nợ bằng. Thế nhưng khi tới nơi, nữ sinh thất vọng hoàn toàn bởi mô tả công việc không giống với yêu cầu. Họ đăng tuyển kế toán nhưng thực tế đó chỉ là phần việc rất nhỏ, còn chủ yếu sẽ làm việc hành chính nhân sự hay nhân viên sale.
Bốn công ty còn lại chưa phản hồi dù Thảo đã nộp hồ sơ cả tháng nay. Thảo nghĩ tin đăng tuyển có từ lâu, do ảnh hưởng Covid-19, nhu cầu tuyển không còn nên họ không gọi ứng viên nữa. Những ngày này, Thảo tiếp tục tìm các công ty đang cần tuyển kế toán và gửi hồ sơ, hy vọng cơ hội sẽ đến với mình.
Theo công bố của Tổng cục Thống kê vào cuối tháng 4, Covid-19 khiến gần 5 triệu lao động Việt Nam bị ảnh hưởng, kéo tỷ lệ người có việc làm quý I xuống thấp nhất 10 năm. Gần 85% doanh nghiệp được hỏi trả lời gặp khó khăn, việc tuyển dụng thời gian tới sẽ hạn chế.
Thanh Hằng - Dương Tâm