 |
|
Nhiễm sắc thể của cặp sinh đôi 3 tuổi (trái) gần như giống nhau. Nhưng của cặp sinh đôi 50 tuổi (phải) cho thấy những thay đổi trong hình thái gene màu đỏ và xanh. |
Phát hiện này có thể lý giải vì sao một người trong cặp sinh đôi có thể mắc bệnh do ảnh hưởng của gene, như bệnh tiểu đường, trong khi người còn lại hoàn toàn khoẻ mạnh.
Những cặp song sinh cùng trứng có bộ gene giống hệt nhau vì họ được sinh ra từ một phôi phân tách ở giai đoạn rất sớm. Những người như vậy thường không thể phân biệt được ở vẻ ngoài, song qua thời gian, họ có thể mắc phải những căn bệnh không giống nhau.
Hầu hết các nhà khoa học kết luận rằng nguyên nhân gây nên sự phân ly này sự khác biệt giữa lối sống và môi trường. Những yếu tố đó làm kích hoạt phản ứng hoá học trong cơ thể, từ đó tác động đến ADN và các protein bao ngoài ADN, còn gọi là các histone. Một phản ứng kiểu như vậy được gọi là tẩm metanola, ảnh hưởng đến sự bộc lộ của gene và vì thế có thể ảnh hưởng đến sức khoẻ.
"Đa số mọi người đồng ý với giả thuyết rằng sự thay đổi trong phản ứng metanola ADN bị tác động bởi môi trường. Đây là lần đầu tiên, điều đó được chứng minh", trưởng nhóm nghiên cứu Mario Fraga, từ Trung tâm nghiên cứu ung thư Tây Ban Nha ở Madrid, cho biết.
Để đánh giá khuynh hướng thay đổi trong sự bộc lộ gene giữa các cặp sinh đôi cùng trứng, Mario Fraga và cộng sự đã tìm hiểu vật liệu gene của 40 cặp, tuổi từ 3 đến 74. Sau đó họ đánh giá lượng tẩm metanola của ADN. Hình ảnh do máy tính tạo ra làm nổi bật những khác biệt đáng kể trong phản ứng này.
Kết quả cho thấy, ở một phần ba số cặp song sinh có sự khác biệt về mức độ biến đổi thành phần hoá học ADN và các histone đi kèm. Ở những cặp song sinh lớn tuổi, khác biệt này càng rõ nét. Với những người lớn hơn 28 tuổi, biến đổi hoá học của ADN được ghi nhận là khác nhau đáng kể ở hơn 60% số cặp song sinh.
Những thay đổi này có thể dễ dàng ảnh hưởng đến bệnh tật. Nhóm nghiên cứu đã xác định được một cặp song sinh mà ở đó một người bị bệnh đái đường (có gene bị kích hoạt trước biến đổi hoá học), trong khi người anh sinh đôi khoẻ mạnh thì không.
Nhóm nghiên cứu cũng phát hiện thấy thời gian mà cặp sinh đôi sống xa nhau càng nhiều, hình thái gene của họ càng khác biệt. Điều này ủng hộ nhận định rằng các nhân tố môi trường có ảnh hưởng lớn đến sự bộc lộ gene.
T. An (theo Nature)