Quốc hội Serbia gồm 250 thành viên ngày 7/11 bỏ phiếu thông qua dự luật đặc biệt với 130 phiếu thuận và 40 phiếu chống, sau nhiều ngày tranh luận nảy lửa và biểu tình trên đường phố của phe đối lập.
Dự luật cho phép đẩy nhanh giải phóng mặt bằng tại khu tổ hợp quân sự mang tính biểu tượng ở trung tâm Belgrade, nơi đã bị phá hủy một phần trong chiến dịch ném bom của NATO năm 1999, để thực hiện một dự án bất động sản. Dự án này có chủ đầu tư là công ty Mỹ Affinity Global Development liên quan tới Jared Kushner, con rể của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Trụ sở cũ của quân đội Nam Tư (trái) bị phá hủy trong chiến dịch ném bom của NATO năm 1999, tại Belgrade, Serbia, ngày 4/11. Ảnh: AP
Dự án khu tổ hợp xa xỉ trị giá 500 triệu USD sẽ bao gồm một khách sạn cao tầng, một khu căn hộ cao cấp, không gian văn phòng và các cửa hàng. Công ty cam kết xây dựng một khu tưởng niệm trong khuôn viên dành cho nạn nhân trong chiến dịch ném bom của NATO.
Năm ngoái, chính phủ Serbia đã hủy bỏ tình trạng được bảo vệ của khu tổ hợp này và ký hợp đồng cho thuê 99 năm với Affinity Global Development. Tuy nhiên, dự án bị đình trệ sau khi công tố viên Serbia mở điều tra về cáo buộc giấy tờ dùng để hủy bỏ tình trạng được bảo vệ của công trình bị làm giả.
NATO ném bom Nam Tư cũ trong 78 ngày vào năm 1999 để buộc Tổng thống Slobodan Milosevic chấm dứt triển khai quân đội chống lại người sắc tộc Albania ly khai ở Kosovo. NATO yêu cầu Nam Tư rút quân khỏi Kosovo và chấp nhận sự hiện diện của lực lượng quốc tế. Phía Nam Tư từ chối các điều khoản này vì cho rằng chúng vi phạm chủ quyền quốc gia. Chiến dịch kết thúc vào ngày 10/6/1999, sau khi Nam Tư đồng ý ký thỏa thuận rút quân khỏi Kosovo.
Lập trường chống NATO trong công chúng ở Serbia hiện vẫn mạnh mẽ. Các chuyên gia phản đối kế hoạch cho rằng khu vực này là biểu tượng của sự phản kháng đối với chiến dịch ném bom của NATO do Mỹ dẫn đầu. Hai tòa nhà còn sót lại cũng là công trình kiến trúc điển hình giữa thế kỷ 20 ở Nam Tư cũ.
Khi phiên họp thảo luận để thông qua dự luật bắt đầu vào tuần này, hàng trăm người đã tập trung ngoài tòa nhà quốc hội Serbia để biểu tình, mang theo biểu ngữ "văn hóa không phải để bán, chúng tôi sẽ không phá bỏ tòa nhà tổng tham mưu".
Nghị sĩ đối lập Aleksandar Jovanovic gọi luật này là "tội ác" thay thế một di sản bằng "sòng bạc và bồn tắm sục". Zdravko Ponos, cựu tổng tư lệnh quân đội Serbia hiện là lãnh đạo đảng đối lập, chỉ trích các nhà lập pháp đảng cầm quyền rằng "các người sẽ phá hủy biểu tượng của quốc gia này".
Trong khi đó, chính quyền Tổng thống Aleksandar Vucic cho rằng dự án sẽ thúc đẩy cả nền kinh tế và quan hệ với chính quyền Mỹ hiện tại.
"Chúng ta đang phá hủy đống đổ nát để xây dựng cái mới", nhà lập pháp theo đảng Dân chủ Tiến bộ Serbia Milenko Jovanov, lên tiếng bảo vệ dự luật trong màn tranh luận tại quốc hội.
Hồng Hạnh (Theo AP)