*Việt Nam - Indonesia: 19h hôm nay 10/12, trên VnExpress.
"Indonesia được tổ chức ổn", HLV Park Hang-seo nói trong họp báo trước trận chung kết với Indonesia. "Các cầu thủ hiểu rõ vị trí và nhiệm vụ của họ trên sân. Đội bóng này chuyển trạng thái tốt. Họ đã ghi 17 bàn ở vòng bảng, trong đó 70% đến 80% bàn thắng đến từ hai bên cánh. Chúng tôi sẽ chuẩn bị để chống lại điều đó".
Thầy Park không hề tung hỏa mù. Indonesia đã ghi 21 bàn từ đầu giải, trong đó có 17 bàn xuất phát từ hai bên cánh, tỷ lệ 81%. Dù chủ yếu đánh biên, Indonesia mới có hai bàn bằng đầu, đều từ pha bóng cố định. Họ tấn công tốt từ hai cánh, nhưng chọn giải pháp đưa bóng vào trong ở tầm thấp cho tiền đạo hoặc tiền vệ lao lên dứt điểm.
Indonesia (áo trắng) gây ra nhiều khó khăn cho Việt Nam ở cuộc đối đầu vòng bảng. Ảnh: Đức Đồng.
HLV Indra Sjafri đang có trong tay những quân bài phù hợp để triển khai lối đá này. Bốn cầu thủ chạy cánh của Indonesia đều phù hợp để leo biên và tạt bóng. Đó là tiền vệ Egy Maulana, Saddil Ramdani, hậu vệ trái Firza Andika và hậu vệ phải Asnawi Bahar.
Egy Maulana lẫn Saddil Ramdani là hai cầu thủ duy nhất của U22 Indonesia đang thi đấu ở nước ngoài. Egy đá cho Lechia Gdansk ở Ba Lan còn Saddil thi đấu ở Pahang, Malaysia. Hai tiền vệ này cùng thuận chân trái và xử lý bóng trong không gian hẹp tốt. Họ chơi bóng thông minh và biết cách phối hợp với các hậu vệ biên. Nếu thấy cơ hội, cả hai sẵn sàng cầm bóng đột phá.
Egy Maulana (trái) được coi là nhạc trưởng của Indonesia với khả năng đi bóng lắt léo. Ảnh: Lâm Thỏa.
HLV Sjafri phát hiện ra tài năng của Egy khi anh mới 12 tuổi, trong một trại hè bóng đá của FIFA. Egy hiện là cầu thủ nổi tiếng bậc nhất Indonesia. Anh đã ghi bốn bàn và ba kiến tạo kể từ đầu giải.
Saddil có lối chơi khá tương đồng với Egy, nhưng dày người và tranh chấp tốt hơn một chút. Hai cầu thủ này thường đảo cánh hoặc bó vào giữa để khiến hậu vệ bất ngờ. Nhưng thông thường, Saddil sẽ đá cánh trái còn Egy ở cánh phải.
Kỹ thuật xử lý bóng của Saddil Ramdani và Egy Maulana ở trận bán kết với Malaysia.
Hỗ trợ cho Saddil bên trái là hậu vệ Firza Andika. Lối chơi của Firza khá giống với đội phó Đỗ Thanh Thịnh. Cả hai thuận chân trái, leo biên đều đặn. Firza từng thử việc ở CLB Tubize, giải hạng hai Bỉ, hồi đầu năm. Có trận giao hữu anh ghi hai bàn nhưng sau đó vẫn không được ký hợp đồng chính thức.
Trong 17 bàn từ hai bên cánh của Indonesia, có tám bàn từ cánh trái và chín bàn từ cánh phải. Nếu không tính các trận gặp Lào và Brunei - những đội cuối bảng, Indonesia chỉ có hai bàn từ cánh trái và sáu bàn từ cánh phải. Cánh phải của Indonesia thậm chí còn mạnh hơn, với sự hiện diện của hậu vệ Asnawi Bahar.
Những pha leo biên tốc độ của Asnawi Bahar ở trận bán kết với Malaysia.
Asnawi đậm người nhưng dẫn bóng rất nhanh và dễ tạo ra đột biến. Anh có thể độc diễn hoặc phối hợp một chạm với Egy hoặc Saddil. Đây là miếng bài sở trường của Indonesia, nhưng không dễ bắt bài. Bàn mở tỷ số của Indonesia ở cuộc đối đầu vòng bảng đến từ sai lầm lớn của thủ môn Bùi Tiến Dũng, nhưng trước đó là pha qua người và nỗ lực tạt bóng khó chịu của Asnawi. Hàng thủ Việt Nam đã để hậu vệ này có nhiều cơ hội tạt bóng và điều đó không được phép lặp lại ở chung kết.
Asnawi là hậu vệ duy nhất của Indonesia được phép bỏ vị trí để tấn công. Mỗi khi anh dâng lên và bị phản công, tiền vệ phòng ngự Zulfiandi sẽ trám vào vị trí của Asnawi.
Cách sắp xếp nhân sự Indonesia ở hiệp một trận bán kết với Myanmar. Indonesia không có nhiều bài tấn công, khi họ thường lên bóng từ hai biên. Họ thường tấn công cánh trái, khi Asnawi bật tường với Egy rồi leo biên. Sau đó Egy cũng di chuyển vào cấm địa để đón đường chuyền ngược lại. Indonesia cũng có những pha lên bóng tương tự bên cánh trái, nhưng ít hơn. ở phía sau Asnawi, Zulfiandi sẽ di chuyển sang phải để bọc lót.
Sang hiệp hai, Rafli được rút ra bằng Sani. Osvaldo được đẩy lên cao hơn và có thể di chuyển chéo vào khoảng trống giữa trung vệ và hậu vệ biên. Evan cũng được đẩy lên cao hơn, chiếm hành lang trong (half-space), rồi phối hợp với Aswani. Đây là phương án tối ưu với Indonesia, nhưng HLV Sjafri vẫn sử dụng Rafli từ đầu để quấy rối các trung vệ đối thủ.
Các vị trí di chuyển hài hòa và hỗ trợ tốt cho nhau, đó là bí quyết của HLV Indra Sjafri. Ông nắm rõ điểm mạnh yếu của học trò để đưa ra chỉ đạo cho từng cá nhân. Ba trong bốn hậu vệ Indonesia đã thi đấu cùng nhau từ giải U22 Đông Nam Á, đến vòng loại U23 châu Á và SEA Games trong năm nay. Đó là hậu vệ phải Asnawi Bahar, trung vệ Andy Setyo và hậu vệ trái Firza Andika. Vị trí còn lại của trung vệ Bagas Adi cũng không xa lạ, khi anh từng đá cặp với Andy Setyo ở giải U19 châu Á 2018 - nơi Indonesia vào tứ kết.
Lứa U19 năm ngoái và U22 năm nay chính là nòng cốt của Indonesia tại SEA Games. Trong cả bốn giải đó, Sjafri đều là HLV trưởng. Ông cũng không lạ gì hai cầu thủ quá tuổi trong đội: Evan Dimas và Zulfiandi. Cặp tiền vệ trung tâm này là học trò của Sjafri trong đội hình Indonesia vô địch U19 Đông Nam Á 2013. Nhà cầm quân 56 tuổi đã dẫn dắt đủ các cấp đội trẻ Indonesia.
Evan Dimas từng được coi là thần đồng bóng đá Indonesia. Anh có kỹ thuật và điều bóng tốt, nhưng không mạnh trong phòng ngự. Sau khi Indonesia gặp khó khăn trước Myanmar trong hiệp một trận bán kết hôm 7/12, ông rút tiền đạo Muhammad Rafli ra và đẩy Evan Dimas lên đá cao hơn. Từ đó, Evan tỏa sáng với cú đúp giúp đội nhà thắng 4-2. Điều đó cho thấy tài ứng biến của Sjafri.
Rafli bước tới SEA Games với vị trí trung phong cắm. Tiền đạo cao 180 cm chọc thủng lưới Iran ở cả hai trận giao hữu trước Đại hội. Với lối chơi đánh biên, HLV Sjafri cần một trung phong có thể hình tốt như Rafli để đón những đường bóng bổng rót từ hai biên. Nhưng, Rafli chấn thương ngay ở trận ra quân. Osvaldo Haay từ vai trò kép phụ, thế chỗ Rafli trên hàng công.
Osvaldo không phải mẫu tiền đạo cắm điển hình. Anh không nổi bật ở khả năng tranh chấp trên không. Sử dụng Osvaldo có nghĩa là Sjafri chấp nhận từ bỏ những quả tạt bổng. Đổi lại, Osvaldo mang đến khả năng hoạt động rộng và che chắn bóng khôn ngoan. Nếu như Rafli thường bị cô lập, Osvaldo lại biết cách kéo bóng và chia bài với đồng đội. Duyên ghi bàn cũng giúp Osvaldo trở thành kép chính, với tám pha lập công tại giải.
Khả năng càn lướt của Osvaldo Haay ở trận bán kết với Myanmar.
Osvaldo (số 20) đang cùng dẫn đầu danh sách ghi bàn với Đức Chinh. Ảnh: Lâm Thỏa.
Với những cầu thủ nhanh và khéo như Egy, Saddil, Asnawi hay Osvaldo, HLV Sjafri muốn tạo ra nhiều khoảng trống. Đó là lý do khi gặp đối thủ mạnh như Việt Nam ở vòng bảng, ông chỉ đạo học trò lùi sâu chờ thời cơ phản công. Kế hoạch của Sjafri phá sản khi Việt Nam lại là đội chuyển trạng thái từ tấn công sang phòng ngự không tồi. Các học trò của Park cũng có nhiều kinh nghiệm thi đấu cùng nhau, không thua gì Indonesia.
Việt Nam và Indonesia còn có nhiều điểm chung ở hàng thủ. Hai đội mới thủng lưới bốn bàn - thành tích tốt nhất giải. Họ cùng chịu ba bàn thua từ hai sai lầm cá nhân và một tình huống cố định. Bàn thua còn lại đến từ tình huống bóng sống. Indonesia chưa bộc lộ nhiều điểm yếu trong phòng ngự. Asnawi và Firza vẫn được hỗ trợ kịp thời mỗi khi băng lên. Trung vệ đội trưởng Andy Setyo cũng tỏ ra chắc chắn, bên cạnh Bagas. Cả hai đều sẵn sàng chơi lăn xả khi cần.
Những bàn thua của họ cũng không thực sự phơi bày điểm yếu. Việt Nam không thể chờ Zulfiandi mất bóng, hay thủ môn Nadeo Winata bắt hụt bóng như hai bàn thua trận gặp Myanmar. Tuyệt phẩm sút xa của Hoàng Đức vào lưới Nadeo ở vòng bảng cũng là khoảnh khắc xuất thần và không thể coi đó là vũ khí tấn công chính. Bàn thua còn lại của Indonesia xuất phát từ tình huống cố định khi gặp Việt Nam. Hùng Dũng đá phạt góc về cột gần cho Thành Chung đánh đầu lái bóng về cột xa gỡ hòa 1-1.
Tình huống cố định vốn là thế mạnh của Việt Nam và đó là khác biệt giữa hai đội. Đây có thể là phương án tấn công chủ đạo của thầy trò Park.
Việt Nam giành 15 tình huống cố định ở cuộc đối đầu tại vòng bảng, xuất phát từ 11 phạt góc và bốn phạt trực tiếp. Trong đó, có chín lần bóng tìm tới cầu thủ Việt Nam và tám lần dẫn tới cú dứt điểm cho học trò của Park. Chỉ có một lần thủ môn Nadeo lao ra đấm bóng. Tỷ lệ chuyển hóa tình huống cố định thành dứt điểm của Việt Nam đạt 53% trong trận này. Việt Nam tung ra 14 pha dứt điểm trong trận, với 57% cơ hội đến từ tình huống cố định.
Những tình huống cố định của Việt Nam ở trận gặp Indonesia vòng bảng.
Indonesia không mạnh về phòng ngự bóng bổng. Ảnh: Lâm Thỏa.
Bóng bổng sẽ là thế mạnh với Việt Nam. Chiều cao trung bình của đội hình chính Indonesia và Việt Nam lần lượt là 174,5 cm và 179,2 cm. Chênh lệch gần 5 cm trung bình không phải là nhỏ. Không tính thủ môn, Indonesia không có cầu thủ nào cao trên 180 cm. Còn Việt Nam có tới năm vị trí như vậy, đó là Tấn Sinh, Thành Chung, Văn Hậu, Hoàng Đức và Tiến Linh.
Xuân Bình - Quang Dũng