Xe máy gia tăng tại các đô thị 15 -18%/năm, là nguồn gây ô nhiễm không khí. Ảnh: Anh Tuấn |
Bộ tiêu chuẩn kỹ thuật yêu cầu các nhà sản xuất phải cho thị trường các loại xe đảm bảo chất lượng động cơ, loại trừ xe có nồng độ khí thải cao. Biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường khác được tính đến là xây dựng mạng lưới kiểm soát khí thải của xe máy và ôtô rải khắp các địa phương, nếu xe chất lượng phương tiện không đảm bảo, lượng phát thải quá quy định sẽ không cho phép lưu hành.
Theo ông Ban, chỉ các loại xe chạy xăng và chạy diesel mới sản xuất và xe cũ lưu hành từ 7 năm trở lên mới phải qua kiểm định chỉ tiêu khí xả và việc thực thi cũng chỉ ở 4 thành phố lớn là Hà Nội, TP HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng. Còn số lượng ôtô ở các tỉnh khác và 13 triệu xe máy là nguồn khí thải lớn gây ô nhiễm môi trường thì chưa thể kiểm soát được bởi thiếu người và trang thiết bị. Thời gian tới, Cục Đăng kiểm phấn đấu kiểm định an toàn ở khắp 64 tỉnh, thành phố và xây dựng Phòng thí nghiệm kiểm tra khí thải xe cơ giới (đầu năm 2005) để giảm thiểu ô nhiễm môi trường do khí thải gây ra.
Theo Bộ Tài Nguyên và Môi trường, mỗi năm các phương tiện giao thông sử dụng tới 1,5 triệu tấn xăng và dầu diezen, tương ứng lượng khí thải thoát ra là 6 triệu tấn CO2, 61 nghìn tấn CO, 35 nghìn tấn NO2... Tại các nút giao thông chính ở một số đô thị, nồng độ bụi vượt tiêu chuẩn 1,5 -3 lần, nồng độ SO2 gấp 2 -3 lần. |
Biện pháp giảm ô nhiễm khác được đề cập tới tại Hội thảo Nhiên liệu và xe cơ giới sạch ở Hà Nội sáng nay là sử dụng nhiên liệu khí hoá lỏng thay thế xăng. Theo Giáo sư Bùi Văn Ga, giảng viên Đại học Đà Nẵng, nguồn khí hoá lỏng của nước ta rất dồi dào nên phương tiện giao thông cần tận dụng nguồn khí thiên nhiên này. Giáo sư Ga đã sáng chế và chạy thử 3 chiếc xe máy chạy bằng gas, có thể giảm chi phí nguyên liệu 25%, giảm mức độ ô nhiễm 60%. Chỉ cần lắp thêm bộ chuyển đổi từ xăng sang gas (giá trên 1 triệu đồng/bộ) là có thể vận hành bằng khí gas. Thiết bị này không làm thay đổi tốc độ xe, vẫn có chế độ chạy xăng khi hết nguyên liệu gas.
Theo Giáo sư Ga, hiện không có trạm tiếp nhiên liệu gas nên chưa khiến người sử dụng quan tâm. Nhà nước cần trợ giá cho các đơn vị sản xuất loại xe này cũng như xây dựng trạm tiếp nguyên liệu gas để kích thích người nhu cầu. Theo ông Ga, cũng cần khuyến khích doanh nghiệp vận tải taxi, xe buýt sử dụng khí gas.
Hầu hết các chuyên gia trên thế giới đều cho rằng Việt Nam có lượng xe máy được sử dụng nhiều nên mức độ ô nhiễm không khí nặng hơn các nước phương Tây. Bên cạnh đó, tiêu chuẩn phát thải cho xe cơ giới mới sản xuất ở Việt Nam đạt mức thấp nhất, Euro1 (phần lớn các nước châu Âu và Á đạt mức Euro 2 hoặc 3). Theo ông Cornie Huizenga, chuyên viên mạng lưới không khí sạch châu Á, Việt Nam không có chiến lược trung hạn cho tiêu chuẩn phát thải cho phương tiện giao thông. Như vậy, nhà sản xuất không xác định cần sản xuất những loại xe nào và nên nhập khẩu xe nào, cũng như nhà sản xuất và nhập khẩu nhiên liệu không biết phải sản xuất những nhiên liệu nào.
Đoàn Loan