Báo cáo vừa công bố của Công ty TNHH Savills Việt Nam sau vụ Cocobay phá vỡ cam kết chi trả lợi nhuận 12% mỗi năm hé lộ những lo ngại của thị trường với phân khúc condotel vốn đang trầm lắng.
Phó tổng giám đốc Savills Việt Nam, ông Troy Griffiths cho biết, cách đây 2-3 năm, khi condotel bùng nổ tại Việt Nam, cam kết lợi nhuận là một chính sách phổ biến để thu hút khách hàng. Dường như đã xảy ra một cuộc cạnh tranh giữa các dự án về mức lợi nhuận cam kết, dẫn đến những mức lợi nhuận cam kết cao khó tin. Đã có những cảnh báo đưa ra nhưng nhà đầu tư vẫn chạy theo mức lợi nhuận hấp dẫn.
Ông Troy Griffiths - Phó tổng giám đốc Savills Việt Nam.
Đến nay, khi các dự án condotel này đi vào vận hành, những cam kết lợi nhuận trước đây mới lộ tính bất khả thi, dẫn đến việc phải chấm dứt cam kết lợi nhuận với các chủ sở hữu condotel. Nguyên nhân chính của việc vỡ cam kết là hoạt động của dự án không đáp ứng được mức lợi nhuận hứa hẹn. Công ty mẹ (chủ đầu tư dự án) phải trợ cấp cho hoạt động vận hành condotel.
Bên cạnh đó, các chủ đầu tư thiếu kinh nghiệm thường tính mức lợi nhuận cam kết vào giá bán condotel ban đầu nhưng không đầu tư lại mức chênh lệch này vào dự án. Nhà đầu tư condotel vì vậy không nhận lại được giá trị từ phần chênh lệch mà họ phải trả so với giá thị trường (gọi là phần bù - premium). Do đó những mức lợi nhuận cam kết cao trong dài hạn càng trở nên hấp dẫn đến mức phi lý.
Ông Troy cho biết thêm, tình trạng phá vỡ cam kết lợi nhuận condotel đã từng xảy ra tại các thị trường khác trên thế giới và cú sốc Cocobay tại Việt Nam là cơ hội để nhìn lại toàn diện kênh đầu tư này. Chuyên gia này nhận định, chắc chắn sẽ có thêm các trường hợp dự án condotel không thể đáp ứng được mức lợi nhuận cam kết bởi thị trường vẫn tồn tại các dự án chưa được đầu tư đúng mức.
Trong tình huống cam kết lợi nhuận bị chấm dứt, hướng giải quyết phổ biến nhất là ban hành một cáo bạch về đầu tư với báo cáo tài chính được kiểm toán, từ đó kết nối với lượng vốn phong tỏa để đáp ứng cho hoạt động vận hành dự án. Ở nhiều quốc gia như Singapore, Hong Kong và Australia, đây là giải pháp bắt buộc để đảm bảo chủ đầu tư tuân thủ nghĩa vụ và người mua được bảo vệ.
Khi xảy ra tình huống chủ đầu tư phá vỡ cam kết lợi nhuận, khách hàng mua condotel có thể mất niềm tin vào sản phẩm condotel. Tuy vậy, các chủ đầu tư lớn, tiềm lực vững mạnh và ổn định với bảng cân đối kế toán mạnh vẫn có thể hoàn thành cam kết lợi nhuận của mình.
Tuy nhiên, theo ông Troy, nếu cam kết lợi nhuận của loại hình condotel kéo dài trong 10 năm, thị trường có thể nhiều biến động, gây rủi ro cho nhà đầu tư. Vì vậy, ông khuyến nghị cẩn trọng với những hứa hẹn của chủ đầu tư về mức cam kết lợi nhuận khủng. Gần đây, đã có nhiều dự án nghỉ dưỡng ngôi nhà thứ 2 không có cam kết lợi nhuận mà chỉ đơn thuần là chia sẻ lợi nhuận giữa chủ sở hữu và chủ đầu tư/đơn vị vận hành. Theo ông, đây có thể là một hướng đi bền vững và ít rủi ro hơn cho thị trường nghỉ dưỡng tại Việt Nam.
Vũ Lê