James Albert Michener -
Tên sách: Sáu người đi khắp thế gian (2 tập).
Tác giả: James Albert Michener.
Dịch giả: Nguyễn Thị Bạch Tuyết.
Đơn vị xuất bản Công ty CP Văn hóa Truyền thông Nhã Nam – NXB Văn học.
Giá bìa: 74.000 đồng.
"Sáu người đi khắp thế gian" có tên gốc là The Drifters được xuất bản năm 1971. Tác phẩm này giành một giải Pulitzer và trở thành cuốn sách best-seller tại New York, Mỹ, trong suốt 6 tháng ngay sau khi nó được xuất bản.
 |
|
Bìa tập một cuốn "Sáu người đi khắp thế gian". |
Cuốn tiểu thuyết kể về cuộc phiêu lưu của sáu bạn trẻ đến từ những đất nước, vùng miền khác nhau: Joe, Cato, Yigal, Gretchen từ Mỹ, Britta từ Nauy và Monica từ Anh. Vì nhiều lý do, họ cùng dạt đến vùng Torremolinos, Tây Ban Nha. Từ đây, họ bắt đầu cuộc hành trình vĩ đại đến Pamplona - Nam Tây Ban Nha, qua Algarve - Bồ Đào Nha, đến tận Morocco, Mozambique ở châu Phi.
Bối cảnh của tiểu thuyết là thế giới những năm 1960 đầy hỗn loạn đã xô đẩy những nhân vật lại gần với nhau. Mỗi nhân vật là một mảnh đời, một số phận nhưng tất cả đều đang trốn chạy cuộc sống hiện tại. Joe là sinh viên chạy trốn giấy gọi quân dịch. Britta chạy trốn cuộc sống tù túng, chật hẹp ở Nauy. Monica muốn rời xa cái bóng của người cha, một nhà ngoại giao người Anh thất bại tại Vwarda (một quốc gia châu Phi tưởng tượng). Cato chạy trốn cuộc chiến vì sự công bằng chủng tộc có vẻ đang thất thế tại Philadelphia. Yigal muốn thoát khỏi cuộc giành giật cam go hòng lựa chọn làm công dân Mỹ hay Israel. Còn Gretchen muốn chạy trốn vết thương lòng từ vụ lạm dụng tình dục khi bị cảnh sát bắt giữ sau Hội nghị Quốc gia Dân chủ tại Chicago. Tất cả đều tình cờ gặp nhau tại Torremolinos.
Câu chuyện của họ được kể lại bởi nhân vật George Fairbanks, một ông già 61 tuổi, ít nhiều quen biết hầu hết sáu kẻ lang thang. Họ đã cho ông Fairbanks nhập cuộc, thậm chí để ông làm người hướng dẫn cho họ đi vòng quanh thế giới.
Xuyên suốt những câu chuyện về cuộc đời của sáu thanh niên và cuộc hành trình của họ, tác giả vẽ nên một bức tranh toàn cảnh về hiện thực đương thời. Đó là một thế giới sắp bùng nổ. Chiến tranh Việt Nam, chiến tranh Trung Đông, nạn phân biệt chủng tộc, những cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc ở châu Phi, sự thất thế của những nhà lãnh đạo tư bản chủ nghĩa ở thuộc địa.
Trong bối cảnh đó, mỗi nhân vật giữ một vai trò khác nhau. Joe, Cato và Gretchen là những người Mỹ đại diện cho tư tưởng phản đối chiến tranh Việt Nam. Monica không tán thành sự lãnh đạo của cha cô tại châu Phi.
Dù cuốn tiểu thuyết đã đưa ra những vấn đề rất liên hệ mật thiết đến thời đại, hầu như tác giả không đưa ra lời đáp cho chúng.
Từ đầu đến cuối sách, Joe không hề thay đổi chế độ trốn quân dịch, Cato cũng không che giấu thân phận chiến sĩ da đen tự phong. Gretchen như một đại diện cho niềm hy vọng của người Mỹ. Cô thừa nhận không thể chạy trốn những ký ức đầy bạo lực - vụ bạo động ở Chicago, về một người bạn bị cảnh sát đánh đập và những tên cảnh sát đã lệnh cho cô phải thoát y trần truồng để chúng có thể “lục soát” cô. Gretchen tìm kiếm những câu trả lời trong quá khứ để có thể nảy sinh những ý tưởng mới cho nước Mỹ. Có lẽ nỗi đau của cô, cũng là nỗi đau chung của các thanh niên Mỹ bị chà đạp bởi chiến tranh ở trong lẫn ngoài nước. Nhưng thay vì ẩu đả hay trốn chạy như những người đàn ông thường làm, cô lại có những ý tưởng mới cho tương lai.
Ba nhân vật còn lại phản ánh hiện thực ở bờ bên kia Đại Tây Dương, trong thời kỳ sau Chiến tranh Thế giới thứ hai. Năm 1969, xảy ra chiến tranh giữa Israel với các nước láng giềng. Ở châu Phi đã xuất hiện những quốc gia độc lập. Trong suốt tuổi trẻ của mình, Yigal luôn ở thế phân vân lựa chọn giữa cuộc sống ở Israel và cuộc sống ở Mỹ. Anh đã tham gia cuộc chiến Sáu ngày chóng vánh và giữ một vai trò quan trọng. Còn Monica mặc dù là người Anh nhưng có nhiều trải nghiệm ở nước cộng hòa giả tưởng Vwarda - nơi cha cô bị các nhà lãnh đạo bản địa hất cẳng khi không chịu được áp lực chính trị là phải thay thế toàn bộ đội ngũ lãnh đạo nhà nước bằng người da đen.
Và một sợi dây vô hình đã gắn kết những người bạn trẻ trong thời đại hỗn loạn ấy. Đây là một câu chuyện về du lịch, về chạy trốn, về nhu cầu và khát khao tìm những giá trị mới mẻ trong cuộc đời.
Mặc dù cuốn sách được viết từ thế kỷ trước, phần nhiều nội dung vẫn rất đúng với lứa tuổi hai mươi ngày nay, đặc biệt với những người đang lạc lõng giữa thế giới, đơn giản muốn tìm một chỗ đứng, nơi họ có thể hạnh phúc và gọi là nhà. Những nhân vật trong sách là những con người đã bị vỡ mộng vì xã hội, và đang nỗ lực xây dựng thế giới utopia (địa đàng trần gian) của riêng họ ở một miền đất khác, như những kẻ bỏ xứ, những kẻ lãng du và trôi dạt.
Đến cuối truyện, số phận của họ vẫn mờ mịt như chính số phận của thế giới những năm 1970. Nhưng họ không phải là những kẻ vất đi vô giá trị. Ngược lại, họ là những trí thức đang chống lại những lý tưởng của thế hệ trước. Họ chỉ chấp nhận thế giới của riêng họ và nhấn mạnh lý tưởng của họ, chẳng hạn như sự chia sẻ cộng đồng và loại bỏ chiến tranh.
"Sáu người đi khắp thế gian" được ví như một cuốn Phù thủy xứ Oz thời hiện đại dành cho bất cứ ai đang tìm kiếm, chất vấn và tự vấn. Chính vì thế, nó được nhận xét là: "Truyền tải những nhận thức về một thời đại mới… cung cấp cái nhìn thấu suốt về tình hình hiện tại", theo Chicago Sun.
Tác giả James Albert Michener (1907-1997) là nhà văn nổi tiếng người Mỹ. Ông có hơn 40 đầu sách được phát hành. Ông từng học và giảng dạy ở nhiều đại học, nhận bằng Thạc sĩ Văn chương năm 1937 và có hơn 30 học vị Tiến sĩ danh dự về Nhân văn, Luật, Thần học, Khoa học...
Nam Nhân