Trừ hai thành phố lớn là Hà Nội và TP HCM, cơ quan an ninh điều tra các tỉnh, thành phố khác sẽ được sáp nhập vào cơ quan cảnh sát. Như vậy về thẩm quyền, cơ quan điều tra cấp tỉnh sẽ thụ lý tất cả các loại án, kể cả trong lĩnh vực an ninh quốc gia, trừ những việc do bên quân đội tiến hành. Ngoài ra, pháp lệnh còn tiêu chuẩn hóa, yêu cầu điều tra viên phải có trình độ đại học, thay vì trung cấp như trước đây.
Pháp lệnh Tổ chức điều tra hình sự, ban hành năm 1989, sau lần sửa đổi đầu tiên này sẽ phù hợp với một số luật liên quan mới sửa đổi như Luật Tổ chức tòa án nhân dân, Luật Tổ chức viện kiểm sát nhân dân... Cụ thể, quy định lại về cơ quan điều tra của ngành kiểm sát theo hướng không còn phòng điều tra hình sự ở cấp tỉnh.
Theo Vụ phó Vụ Pháp luật hình sự, hành chính Bộ Tư pháp Nguyễn Công Hồng, sửa đổi Pháp lệnh Tổ chức điều tra hình sự lần này mới giải quyết được một mảng nhỏ yêu cầu của Nghị quyết 08 về cải cách tư pháp. Nhiều vấn đề đang được đặt ra như cơ quan kiểm lâm, hải quan có nên tiếp tục có thẩm quyền điều tra những vụ án trong lĩnh vực mình phụ trách nữa không; củng cố về tổ chức với cơ quan cảnh sát thế nào để tiến tới mở rộng thẩm quyền xét xử của tòa án cấp huyện... Tuy nhiên, tất cả chỉ có thể được xem xét sau khi Quốc hội sửa đổi Bộ luật Tố tụng hình sự hiện hành.
Dự kiến, Pháp lệnh Tổ chức điều tra hình sự sửa đổi sẽ được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua trong những phiên họp sau, trong quý I/2003.
Nghĩa Nhân