Kinh nghiệm quốc tế về quản lý thu thuế thương mại điện tử cho thấy, các sàn giao dịch lớn trên thế giới như eBay, Amazon... hiện nay đều thực hiện nghĩa vụ tính thuế doanh thu (hoặc thuế giá trị gia tăng) đối với từng đơn hàng, sau đó nộp vào ngân sách thay cho người bán. Khi người mua đặt hàng, số thuế tạm tính được cộng vào tổng tiền thanh toán. Số thuế này sẽ được xác định chính xác tại email xác nhận đơn hàng gửi đến cho người mua.
Từ năm 2018, cơ quan thuế các nước Anh, Mỹ, Đức... đã triển khai thu thuế doanh thu thông qua sàn thương mại điện tử. Tổ chức Hợp tác phát triển kinh tế (OECD) khuyến nghị, các nước nên thống nhất cách thức, quy định sàn thương mại điện tử chịu trách nhiệm xác định số thuế phải nộp của đơn hàng, thu hộ và nộp về cho cơ quan thuế.
Việc nộp thuế thay của sàn giao dịch thương mại điện tử trên thế giới cho thấy xu thế mới trong quản lý thuế. Chính sách sàn giao dịch nộp thuế thay là sự cải cách nhằm tối ưu công tác quản lý thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh. Từ đó tạo điều kiện cho người nộp thuế thực hiện nghĩa vụ thuế một cách công khai, minh bạch, bình đẳng.
Hiện nay các phương thức thực hiện giao dịch kinh tế không ngừng thay đổi trong đó giao dịch mua bán hàng hóa trên sàn thương mại điện tử đang dần trở nên phổ biến tại Việt Nam. Sự phát triển công nghệ trong các hoạt động kinh tế đòi hỏi cơ quan thuế phải bắt kịp sự thay đổi của phương thức giao dịch kinh tế, nâng chất lượng quản lý thuế, đảm bảo thu đúng, thu đủ thuế vào ngân sách Nhà nước. Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để người nộp thuế thực hiện nghĩa vụ thuế.
Các sàn thương mại điện tử sẽ khai, nộp thuế thay, cung cấp thông tin của cá nhân kinh doanh theo lộ trình của cơ quan thuế.
Tại Việt Nam, việc quản lý thu thuế của cá nhân kinh doanh qua sàn thương mại điện tử là lĩnh vực mới. Để thực hiện được, cơ quan thuế và các sàn đều cần có thời gian chuẩn bị về cơ sở hạ tầng. Do đó, Thông tư 40 của Bộ Tài chính quy định các sàn thương mại điện tử sẽ khai, nộp thuế thay, cung cấp thông tin của cá nhân kinh doanh theo lộ trình của cơ quan thuế.
Tổng cục Thuế cũng xây dựng lộ trình kết nối cung cấp thông tin dự kiến. Trước khi triển khai lộ trình, cơ quan thuế sẽ lấy ý kiến của các sàn thông qua Hiệp hội thương mại điện tử Việt Nam.
Tổng cục Thuế cho biết sẽ trình cấp có thẩm quyền ban hành chuẩn dữ liệu kết nối thông tin, tiếp đó sẽ cùng các sàn nâng cấp ứng dụng đảm bảo việc kết nối thông tin theo chuẩn định dạng bằng phương thức điện tử, dự kiến sẽ hoàn thành kết nối trong năm nay. Đến đầu năm 2022, khi việc kết nối thông tin giữa hai bên hoàn thành, cơ quan thuế sẽ tiến hành quản lý thu thuế của cá nhân kinh doanh thông qua sàn thương mại điện tử.
Đại diện Tổng cục Thuế khẳng định, mặc dù Thông tư 40 có hiệu lực thi hành từ 1/8 nhưng sàn thương mại điện tử và cơ quan thuế cần có khoảng thời gian nhất định để chuẩn bị cơ sở hạ tầng. Việc quy định sàn thương mại điện tử khai, nộp thuế thay cá nhân kinh doanh sẽ thực hiện theo lộ trình của cơ quan thuế, nhằm phù hợp với tình hình thực tế của Việt Nam. Thông tư 40 của Bộ Tài chính còn mở ra hướng mới cho cá nhân kinh doanh khi được ủy quyền hoặc thỏa thuận với sàn thương mại điện tử để khai, nộp thuế thay.
"Trước đây việc quản lý thu thuế theo phương thức cũ tốn nhiều công sức, thời gian của cơ quan thuế và người nộp thuế. Việc sàn thương mại điện tử kê khai, nộp thuế thay giúp tối ưu công tác quản lý, cải cách thủ tục hành chính, giảm thiểu đầu mối kê khai, tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế", đại diện Tổng cục Thuế nói.
Hà Thanh