Giải Pulitzer 2017 công bố hôm 10/4. Nhà văn Mỹ Colson Whitehead chiến thắng ở hạng mục "Tác phẩm hư cấu" với tiểu thuyết Underground Railroad (tạm dịch: Tuyến hỏa xa ngầm).
Cuốn sách lấy bối cảnh miền nam nước Mỹ đầu những năm 1800. "Tuyến hỏa xa ngầm" là tên gọi mạng lưới đường trốn và những ngôi nhà an toàn được xây dựng bởi những người theo chủ nghĩa bãi nô. Người da đen sử dụng nó để chạy tới các tiểu bang tự do và Canada.
Nhân vật chính của tiểu thuyết là Cora, một nữ nô tại đồn điền trồng bông ở Georgia. Cora luôn băn khoăn về việc mẹ mình đã trốn thoát thành công, bất chấp người bà của cô luôn găm vào đầu cháu gái ý nghĩ an phận.
Cora quyết định bỏ trốn cùng Caesar, người mới chuyển đến từ Virgini. Đêm đầu tiên khởi hành, hai người bị Lovey - một nô lệ khác - phát hiện và buộc phải mang theo cô ta. Nhóm nô lệ không may đụng độ với những kẻ ăn cắp thịt lợn. Trong lúc xô xát, Cora lỡ tay giết chết một người da trắng, Lovey bị bắt giữ.
Bìa cuốn sách "Underground Railroad".
Nhờ "tuyến hỏa xa ngầm", Cora và Caesar đến một thị trấn ở Nam Carolina và định cư ở đó. Hai người cảm thấy hài lòng với thân phận, cuộc sống mới và từ chối di chuyển đến các vùng đất phía Bắc. Tuy nhiên, nhóm người da đen nhanh chóng phát hiện thực chất họ vẫn bị người da trắng ở đây lợi dụng. Họ nổi dậy nhưng bị những kẻ săn nô lệ, dẫn đầu là Ridgeway, đàn áp. Cora tiếp tục bỏ trốn đến Bắc Carolina.
Sau đó, Cora bị Ridgeway bắt và áp giải trở về Georgia. Ridgeway cũng thông báo Lovey đã chết bởi những hình phạt ghê rợn sau vụ bỏ trốn. Cora rùng mình khi nghĩ đến số phận bi thảm đang chờ cô. Nhờ sự giúp đỡ của những người tốt bụng, Cora may mắn trốn thoát đến bang Indiana. Tuy nhiên, kẻ săn nô lệ vẫn không buông tha cô. Cora tiếp tục chạy trốn bằng "tuyến hỏa xa ngầm" và được một nhóm lữ hành cứu. Từ đây, Cora bắt đầu cuộc sống tự do ở miền Tây.
Underground Railroad là tiểu thuyết thứ sáu của Colson Whitehead, xuất bản năm 2016. Trước khi giành giải Pulitzer lần thứ 101, tác phẩm đã đứng đầu danh sách best-seller của New York Times và nhận giải thưởng uy tín National Book Award 2016.
"Nữ hoàng truyền thông" Oprah Winfrey đánh giá Underground Railroad là "một trong những cuốn tiểu thuyết nghiệt ngã, hấp dẫn và mạnh mẽ nhất" mà bà từng đọc.
Nhà văn Colson Whitehaed.
Colson Whitehead sinh ngày 6/6/1969 tại New York, Mỹ. Ông tốt nghiệp đại học Harvard năm 1991. Ông hiện làm việc tại tạp chí The New York Times. Colson Whitehead cũng từng giảng dạy tại nhiều trường đại học lớn như Princeton, New York, Houston...
Trước The Underground Railroad, ông từng xuất bản các tiểu thuyết The Intuitionist (1999), John Henry Days (2001), Apex Hides the Hurt (2006), Sag Harbor (2009), Zone One (2011) và hai cuốn sách phi hư cấu The Colossus of New York (2003), The Noble Hustle: Poker, Beef Jerky & Death (2014).
Vĩ Thanh