 |
|
Stephen Hawking. |
Việc đổi ý này có thể khiến Hawking - hiện công tác tại Đại học Cambridge - mất một bộ sách giáo khoa do thua cuộc nhà vật lý John Preskill trong cuộc cá cược mà ông và nhà vật lý lý thuyết Kip Thorne thực hiện năm 1997. Song quan trọng hơn, nó có thể giải quyết được một trong những bí ẩn kéo dài lâu nay của vật lý hiện đại - được biết đến với tên gọi Nghịch lý thông tin lỗ đen (black hole information paradox).
Chính Hawking là người đã tìm thấy và gọi tên nghịch lý này. Năm 1976, ông phỏng đoán rằng sau khi hình thành, một lỗ đen sẽ mất dần khối lượng do quá trình bức xạ năng lượng của nó. "Bức xạ Hawking" - như người ta vẫn gọi - không chứa thông tin về vật chất bên trong lỗ đen và một khi lỗ đen bốc hơi hết, tất cả những thông tin đó cũng biến mất.
Song, giả thuyết này mâu thuẫn với các định luật của vật lý lượng tử (theo đó thông tin trong lỗ đen không bao giờ thoát hết hoàn toàn). Hawking cho rằng là trường hấp dẫn cực mạnh của các lỗ đen không hiểu vì lý do gì đã vô hiệu hóa các định luật của vật lý lượng tử.
Các nhà vật lý khác đã cố gắng bác bỏ giả thuyết của ông. Đầu năm 2004, Samir Mathur thuộc đại học bang Ohio ở Columbus và cộng sự chỉ ra rằng nếu một lỗ đen được mô hình hóa theo lý thuyết dây (trong đó vũ trụ được cấu thành từ các dây dao động nhỏ xíu chứ không phải chỉ là các hạt điểm) thì lỗ đen đó sẽ trở thành một mớ dây khổng lồ. Và bức xạ Hawking thoát ra từ "quả bóng rối" này sẽ chứa thông tin về những vật chất chứa trong nó.
Giờ đây, dường như Hawking cũng có một câu trả lời cho bài toán hắc búa này - thông tin khiến giới vật lý lại một lần nữa xôn xao. Ông đề nghị được trình bày phát hiện tại Hội thảo quốc tế về Thuyết tương đối rộng và Hấp dẫn ở Dublin, Ireland.
"Ông ấy gửi một lời nhắn rằng Tôi đã giải quyết được nghịch lý thông tin lỗ đen và tôi muốn nói về nó", Curt Cutler, nhà vật lý tại Viện Albert Einstein ở Golm, Đức, Chủ tịch hội thảo khoa học, cho biết.
Mặc dù Hawking chưa tiết lộ những phương trình toán học chi tiết đằng sau phát hiện này, song các thông tin sơ bộ đã được công bố trong một cuộc thảo luận của ông tại Cambridge. Gary Gibbons, đồng nghiệp của Hawking tại Cambridge, cho biết khác với giả thuyết về lỗ đen cổ điển, giả thuyết mới về lỗ đen của Hawking không có biên giới (hay chân trời sự cố - event horizon) xác định.
Về bản chất, các lỗ đen mới của ông giờ đây không nuốt chửng mọi thứ. Thay vào đó, chúng bức xạ trong một thời gian dài, và cuối cùng mở toang để tiết lộ thông tin bên trong.
Bích Hạnh (theo NewScientist)