Rừng mưa nhiệt đới với nguy cơ tuyệt chủng

Cháy rừng hiện đang là một thảm hoạ thiên nhiên to lớn tác động tới hầu hết các kiểu rừng trên thế giới. Những cánh rừng nguyên sinh cũng không thoát khỏi mối đe doạ này. Thế chỗ cho nó là các đồn điền đơn điệu về loài cây, các thảm cỏ và thậm chí cả hoang mạc.

Cháy rừng tăng nhanh đe doạ rừng mưa nhiệt đới.

Theo các nhà nghiên cứu của Viện Tài nguyên Thế giới (WRI, có trụ sở tại Washington DC) , những số liệu từ vệ tinh của Nasa đã chỉ ra nhiều đám cháy lớn đang tàn phá mạnh mẽ các cánh rừng nhiệt đới ẩm, những khu rừng hầu như chưa từng bị tác động trong quá khứ. Nguyên nhân cháy rừng một phần do tác động của El Nino, hiện tượng biến đổi khí hậu quy mô lớn theo chu kỳ trên Thái Bình Dương. Tuy vậy, góp phần không nhỏ vào vấn đề này là việc phát quang và đốt rừng của những người nông dân, những người chăn nuôi gia súc và các chủ đồn điền.

Một bản báo cáo mới đây do WRI đưa ra cho thấy, diện tích rừng tại các quốc gia phát triển đang tiếp tục tăng nhẹ và sự sản xuất của tất cả các sản phẩm gỗ đang theo kịp với nhu cầu. Tuy nhiên, báo cáo cũng khẳng định, hầu hết 80% các sản phẩm gỗ trên thế giới đến từ các rừng nguyên thuỷ hay từ các rừng tái sinh (những rừng bị chặt đi nhưng đã mọc lại). Bà Emily Matthews, người dẫn đầu nhóm nghiên cứu, cho biết “Chúng ta không cạn kiệt nguồn cây, đặc biệt là tại các nước phát triển. Nhưng chúng ta đang cạn kiệt những cánh rừng nguyên thuỷ và rừng già”. Bà nói thêm: “Trên bản đồ thể hiện hàng triệu hecta đất rừng, nhưng thực tế 60% trong số đó là đất nông trại. Mọi việc đang thay đổi nhanh chóng trên mặt đất, và chúng ta không bắt kịp với các thay đổi đó”.

Trên thực tế, kiểu rừng đồn điền, trang trại hiện nay tuy đảm bảo được phần nào nhu cầu gỗ nhưng lại có nhiều hạn chế như: Cây rừng có xu hướng trẻ hơn, nhỏ hơn và thành phần loài đơn điệu hơn. Kết quả là sự giàu có về thành phần loài của chim, côn trùng, các loài thú, thực vật và nấm (những biểu tượng điển hình trong các cánh rừng tự nhiên) cũng bị suy giảm. Nếu cách thức phát triển kinh tế như hiện nay được khuyến khích, các trang trại và đồn điền sẽ nhiều hơn và rừng sẽ tiếp tục bị co hẹp lại.

Bản báo cáo của WRI là những nỗ lực đầu tiên nhằm phân tích điều kiện của các cánh rừng trên cơ sở khả năng cung cấp các dịch vụ và hàng hoá của chúng. Khả năng đó không chỉ bao gồm các sản phẩm hữu hình như gỗ xây dựng, năng lượng, thực phẩm hay các sản phẩm thuốc, mà cả các tiềm năng vô hình như khả năng lọc sạch nước, kho dự trữ carbon dioxide, và là nơi cư trú cho các động vật hoang dã.

Bích Hạnh (theo BBC, 27/12).

Trở lại Khoa học công nghệTrở lại Khoa học công nghệ