Theo dữ liệu của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), tổng giá trị cổ phiếu mà người Mỹ nắm giữ, gồm cả đầu tư trực tiếp và gián tiếp, đạt mức kỷ lục 45% tổng tài sản tài chính của các hộ gia đình trong quý II.
Cột mốc này là kết quả của nhiều yếu tố: Thị trường chứng khoán liên tục lập đỉnh, làm tăng giá trị các khoản đầu tư; ngày càng nhiều người Mỹ trực tiếp tham gia đầu tư cổ phiếu; các chương trình hưu trí như 401(k), vốn đầu tư vào thị trường chứng khoán, ngày càng phổ biến.
Tuy nhiên, tỷ lệ tài sản dồn vào cổ phiếu cao kỷ lục cũng làm dấy lên lo ngại rằng một đợt suy thoái của thị trường có thể giáng đòn vào tài chính cá nhân của người Mỹ, đặc biệt trong bối cảnh thị trường lao động ngày càng mong manh, lạm phát dai dẳng.
Nhân viên giao dịch làm việc tại sàn chứng khoán New York, ngày 13/8. Ảnh: AFP
Giới quan sát cho biết cổ phiếu đạt đỉnh nhìn chung là điều tốt, cho phép nhiều người hưởng lợi từ lợi nhuận của các doanh nghiệp Mỹ, đặc biệt là những nhà đầu tư dài hạn.
Nhưng không phải mọi thứ đều tích cực. Do ngày càng nhiều người nắm giữ cổ phiếu và dành phần lớn tiền vào đó, thị trường hiện có ảnh hưởng lớn hơn đến toàn bộ nền kinh tế, dù theo hướng tốt hay xấu, Jeffrey Roach, nhà kinh tế trưởng tại LPL Financial, cho biết.
"Tác động của một đợt tăng nóng hay sụp đổ trên thị trường chứng khoán, dù theo hướng nào, sẽ tạo tác động mạnh hơn nhiều đối với toàn bộ nền kinh tế so với chỉ một thập kỷ trước", ông Roach giải thích.
Tỷ lệ sở hữu cổ phiếu của Mỹ đã vượt qua mức cuối những năm 1990, ngay trước khi bong bóng dot-com vỡ. "Điều này đáng báo động, ngay cả khi thị trường chứng khoán tiếp tục hưng phấn giữa làn sóng lạc quan về AI", John Higgins, nhà kinh tế trưởng tại Capital Economics, cảnh báo tới khách hàng.
"Trên thực tế, chúng tôi dự đoán chỉ số S&P 500 sẽ tiếp tục tăng trưởng trong năm nay và năm sau. Nhưng tỷ trọng cổ phiếu ở mức rất cao vào thời điểm hiện tại là dấu hiệu cảnh báo cần theo dõi chặt chẽ", ông Higgins khuyến cáo thêm.
Nhân viên giao dịch làm việc tại sàn chứng khoán New York, ngày 17/8. Ảnh: AFP
Chỉ số S&P 500 đã tăng 33% kể từ khi chạm đáy ngày 8/4, tăng 13% kể từ đầu năm và đạt 28 kỷ lục mới trong năm nay.
AI bùng nổ đã thúc đẩy đà tăng. Cổ phiếu của các tập đoàn công nghệ lớn như Nvidia tăng mạnh, kéo theo các chỉ số chính như S&P 500, vốn được tính theo giá trị vốn hóa của doanh nghiệp.
Nhóm "7 gã khổng lồ công nghệ" (Mag Seven) gồm Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, Nvidia và Tesla đã đóng góp khoảng 41% mức tăng của chỉ số S&P 500 trong năm nay.
Nhà đầu tư đang hưởng lợi. Nhưng khi chỉ số S&P 500 ngày càng tập trung vào một nhóm nhỏ, với Mag Seven chiếm tới 34% tổng giá trị vốn hóa của S&P, các nhà đầu tư ngày càng phụ thuộc vào số phận của chỉ vài tập đoàn khổng lồ này.
Không chỉ người Mỹ nắm giữ lượng cổ phiếu kỷ lục, tỷ lệ sở hữu cổ phiếu Mỹ của các nhà đầu tư nước ngoài cũng đạt mức cao chưa từng thấy trong quý II.
Rob Anderson, chiến lược gia của Ned Davis Research, dẫn lịch sử cho thấy khi tỷ lệ sở hữu cổ phiếu đạt mức kỷ lục, rủi ro suy thoái và nguy cơ lợi nhuận dưới trung bình đều tăng lên.
"Các nhà đầu tư không nên kỳ vọng mức lợi nhuận cao như những gì đã thấy trong thập kỷ qua sẽ lặp lại. Trong 10 năm tới, lợi nhuận có thể giảm xuống", ông Anderson nói.
Đức Trung (Theo CNN, WSJ, Washington Post)