Tại hội nghị tập huấn về phòng chống rửa tiền do một ngân hàng thương mại tổ chức vừa qua, đại diện Ngân hàng Nhà nước đã cảnh báo, tội phạm rửa tiền thường nhắm vào hệ thống tài chính – ngân hàng để biến số tiền có nguồn gốc bất minh thành tiền sạch. Rửa tiền qua các hợp đồng bảo hiểm, đặc biệt là các hợp đồng bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam đang có nguy cơ cao.
 |
| Theo quy định, hợp đồng bảo hiểm có số phí từ 400 triệu đồng trở lên phải báo cáo Ngân hàng Nhà nước. |
Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm, Bộ Tài chính cho biết, trong năm 2012, Cục đã nhận được báo cáo 2 hợp đồng bảo hiểm là giao dịch đáng ngờ và đã kịp thời chuyển đến Trung tâm Phòng chống rửa tiền để xử lý theo quy định của pháp luật. Dù số hợp đồng bảo hiểm có dấu hiệu rửa tiền bị phát hiện còn rất ít, nhưng nguy cơ rửa tiền qua các hợp đồng bảo hiểm là không nhỏ.
Theo một chuyên gia của Ernst & Young, hợp đồng bảo hiểm nhân thọ có thể bị lợi dụng làm phương tiện rửa tiền thường nằm trong các trường hợp như phí bảo hiểm được đem đi đầu tư, các đơn bảo hiểm nhân thọ với một mức phí duy nhất có bản chất lưu giữ giá trị tiền mặt, bảo hiểm niên kim cố định. Ngoài ra, việc thay đổi đơn bảo hiểm được chuyển nhượng và dùng để thế chấp ngân hàng cũng có thể bị lợi dụng rửa tiền.
Các công ty bảo hiểm còn có thể bị nghi ngờ rửa tiền thông qua việc đòi bồi thường số tiền khổng lồ cho những vụ được dàn dựng. Một số dấu hiệu đáng ngờ được cho là có hành vi rửa tiền bao gồm cố ý gây hỏa hoạn, tìm cách đòi bồi thường nhằm thu hồi một phần số tiền bất hợp pháp đã đầu tư, hủy hợp đồng bảo hiểm để lấy lại phí bằng séc của công ty hoặc trả quá tiền phí bảo hiểm, sau đó yêu cầu trả lại số tiền đóng quá.
Để ngăn chặn quá trình rửa tiền, theo các chuyên gia, những công ty bảo hiểm, đặc biệt mảng bảo hiểm nhân thọ cần kiểm soát nghiêm ngặt “đầu vào” trước khi cấp hợp đồng, nhất là với những hợp đồng bảo hiểm có số phí cao. Với những hợp đồng chỉ tồn tại một thời gian ngắn rồi bị hủy cũng nên bị đưa vào diện nghi vấn rửa tiền.
Đại diện một doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ lớn ở Việt Nam cho biết, khả năng hợp đồng tồn tại trong thời gian ngắn thuộc đối tượng có nghi vấn rửa tiền là rất thấp. Thông thường, khách hàng hủy hợp đồng do bị tăng phí bảo hiểm sau khi có kết quả về khám sức khỏe. "Ở công ty, bất cứ hợp đồng bảo hiểm nào có số phí trên 200 triệu đồng đều được báo cáo về công ty mẹ và Bộ Tài chính theo quy định", vị đại diện trên cho biết.
Thực tế, ngoài quy định riêng của từng công ty bảo hiểm, các cơ quan chức năng cũng có những nội quy bắt buộc phải thực hiện đối với những hợp đồng bảo hiểm giá trị lớn, phí đóng 400 triệu đồng trở lên. Tất cả những trường hợp trên đều phải báo cáo lên Cục Phòng chống rửa tiền, Ngân hàng Nhà nước để thẩm định kiểm tra.
Nếu cơ quan này nghi ngờ có dấu hiệu rửa tiền sẽ yêu cầu điều tra kỹ lưỡng. Ngoài ra, các cơ quan chức năng cũng quy định việc khách hàng mua bảo hiểm nhân thọ không được đóng một lần phí cao hơn 80% mệnh giá hợp đồng.
Đại diện một doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ nước ngoài cho biết, ngoài những yêu cầu bắt buộc phải thực hiện theo quy định của pháp luật, bản thân công ty cũng quy định, với tất cả sản phẩm bảo hiểm, khách hàng không đóng quá 5 lần phí tối thiểu. Hợp đồng có số phí đóng một lần khoảng 200 triệu đồng hoặc 10.000 USD trở lên sẽ phải đưa vào diện "điều tra ngầm".
"Thực tế, ngoài việc kiểm soát vấn đề rửa tiền, các công ty bảo hiểm cũng rất lo ngại việc trục lợi bảo hiểm với những hợp đồng mệnh giá lớn", vị đại diện trên cho biết.
Theo Đầu tư chứng khoán