"Chúng tôi phối hợp với các đồng minh và công ty thiết kế F-16 mở trung tâm đào tạo khu vực tại Romania để huấn luyện phi công vận hành loại tiêm kích này", theo thông cáo công bố sau cuộc họp Hội đồng Quốc phòng Tối cao Romania ngày 6/7.
"Cơ sở này sẽ đào tạo phi công Romania điều khiển tiêm kích F-16, sau đó sẽ mở cửa tiếp nhận phi công từ các đồng minh và đối tác của NATO, trong đó có Ukraine", thông cáo có đoạn. "Trung tâm sẽ đáp ứng yêu cầu đào tạo của đồng minh và đối tác trong khu vực".
Tiêm kích F-16 Romania bay trên căn cứ không quân Borcea tháng 10/2021. Ảnh: USAF
Các quan chức Ukraine trong nhiều tháng đề nghị phương Tây viện trợ tiêm kích tiên tiến, đặc biệt là mẫu F-16 do Mỹ sản xuất. Tuy nhiên, nhiều quan chức và chuyên gia phương Tây đánh giá hạ tầng tại Ukraine không đủ điều kiện vận hành F-16, cũng như mẫu tiên kích này khó mang lại ưu thế nổi bật hoặc thay đổi đáng kể cục diện chiến sự.
Một số quan chức phương Tây cho biết việc chuyển giao F-16 cho Ukraine có thể bắt đầu vào đầu năm 2024, song chưa rõ quốc gia nào sẽ cung cấp mẫu tiêm kích này.
Bộ trưởng Quốc phòng Hà Lan Kajsa Ollongren hồi tháng 6 bày tỏ hy vọng khóa huấn luyện phi công Ukraine điều khiển tiêm kích F-16 có thể bắt đầu vào mùa hè này. Hà Lan và Đan Mạch là hai quốc gia tuyên bố đi tiên phong trong chương trình huấn luyện phi công F-16 cho Ukraine.
Giới chức Đan Mạch cho biết đang hoàn thiện công tác chuẩn bị cho khóa huấn luyện tại nước này. Ba Lan cũng tuyên bố sẵn sàng đào tạo phi công F-16 cho Ukraine.
Trong khi đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 16/6 cảnh báo F-16 sẽ cháy rụi tại Ukraine giống như xe tăng chủ lực Leopard 2. Ông Putin cũng cảnh báo Ukraine nguy cơ kéo NATO vào xung đột nếu triển khai tiêm kích ở lãnh thổ các nước thành viên liên minh lân cận.
Romania, quốc gia có đường biên giới dài 650 km với Ukraine, đang vận hành 17 tiêm kích F-16 mua lại từ Bồ Đào Nha và ký hợp đồng mua lại 32 chiếc từ Na Uy. Romania cũng đặt mục tiêu mua tiêm kích tàng hình thế hệ 5 F-35 của Mỹ, song có thể mất nhiều năm để đạt được thương vụ này.
Tiêm kích đa năng F-16 do General Dynamics phát triển từ những năm 1970, được Mỹ và các đồng minh sử dụng. Mỗi chiếc F-16 có giá khoảng 30-35 triệu USD tùy biến thể, nhưng khách hàng có thể trả nhiều hoặc ít hơn dựa vào số lượng đặt mua, điều kiện kinh tế - chính trị và các yếu tố khác.
F-16 có thể đạt tốc độ tối đa 2.121 km/h ở độ cao 12.000 m, trần bay tối đa 18.000 m với tầm hoạt động 546 km. F-16 được trang bị một pháo 6 nòng 20 mm, 11 giá treo có thể mang theo 7,7 tấn vũ khí.
Nguyễn Tiến (Theo AFP)