"Thủ môn vì sao lại không được ghi bàn?" Ceni từng nói. "Tôi luôn nghĩ thủ môn là vị trí được ưu tiên nhất trên sân. Chúng tôi có thể xoạc bóng như một hậu vệ, chuyền bóng như một tiền vệ và ghi bàn như một tiền đạo. Nhưng chỉ có thủ môn được dùng tay chơi bóng mà thôi".
Bạn thấy đấy. Cùng là một sự việc, nhưng qua lăng kính của người lạc quan, của thiên tài, lại trở nên khác biệt. Ai nói thủ môn là kẻ chịu thiệt thòi nhất trên sân, bị giam hãm trong vòng 16m50, bị buộc phải mặc quần áo khác với các đồng đội? Với Ceni, nhiệm vụ của một thủ môn không chỉ là ngăn cản những pha ghi bàn mà còn là trực tiếp ghi bàn nữa. Anh yêu thích cả hai nhiệm vụ ấy.
Với Ceni, vị trí thủ môn là một đặc ân, nơi anh được phép sử dụng mọi bộ phận của cơ thể, hoặc để cản phá đối phương ghi bàn hoặc ghi bàn vào lưới đối phương.
Ceni không chỉ là một thủ môn thích ghi bàn thuần túy. Anh là thủ môn ghi bàn nhiều nhất trong lịch sử bóng đá thế giới.
Trong lịch sử, có biết bao nhiêu thủ môn từng ghi bàn. Như Peter Schmeichel, vẫn lên tham gia các tình huống phạt góc của Man Utd khi đội nhà rơi vào tình cảnh không còn gì để mất ở những phút cuối. Asmir Begovic, thuở còn đá cho Stoke City cách đây hai mùa, từng ghi bàn vào lưới Southampton mà không hề có chủ ý. Anh đơn giản là phát quả bóng lên, nào ngờ có cơn gió mạnh thổi luôn vào khung thành bên kia. Begovic trở thành thủ môn duy nhất ghi bàn trong mùa bóng ấy, tiện chân phá luôn kỷ lục Guinness cho pha ghi bàn từ khoảng cách xa nhất (92 mét).
Cũng có thủ môn đam mê đá phạt đền như Hans Joerg Butt của Hamburg, Leverkusen và Bayern thuở trước. Thấy đội nhà được hưởng phạt đền là lên xin đá, thỉnh thoảng anh vẫn bị từ chối, nhưng đa phần thực hiện thành công. Lại có những thủ môn giỏi ghi bàn thật sự như Jose Luis Chilavert với tổng cộng 63 bàn được ghi trong sự nghiệp.
Nhưng Ceni là ngoại lệ của mọi ngoại lệ. Bởi số bàn anh ta ghi được trong sự nghiệp nhiều hơn gấp đôi số bàn của Chilavert. Với hiệu suất gần 10 trận một bàn, thủ môn người Brazil có thành tích ghi bàn có thể khiến nhiều tiền vệ và thậm chí là tiền đạo phải... ước ao.
Khi Ceni chính thức treo giày, anh bỏ lại sau lưng một sự nghiệp đồ sộ. Ở đó có chức vô địch thế giới cùng đội tuyển Brazil năm 2002 và tổng cộng 18 danh hiệu cùng với Sao Paulo - CLB duy nhất mà anh thi đấu trong sự nghiệp.
Nói về thành tích, Ceni phải là một trong những cầu thủ hay nhất trong lịch sử bóng đá Brazil. Nói về sự chung thủy, anh đâu thua những Paul Scholes, Ryan Giggs của Man United, Paolo Maldini của AC Milan, Manuel Sanchis của Real Madrid hay Francesco Totti của AS Roma. Nhưng điều khiến Ceni trở nên đặc biệt tất nhiên vẫn là kỹ năng ghi bàn có một không hai của anh.
Ceni cũng là một biểu tượng gắn bó trọn đời cầu thủ với một CLB. Anh là huyền thoại sống của Sao Paulo.
Thủ môn luôn có những bài tập riêng với HLV thủ môn. Với Ceni, khi buổi tập của đội bóng kết thúc thì buổi tập riêng của anh mới bắt đầu. Anh tập sút phạt đền, anh tập đá phạt, anh nhờ thủ môn của đội trẻ ở lại cùng đến tối mịt mới về, khiến cho họ bao phen khổ sở. Những lúc không nhờ được ai, anh sẽ tập một mình.
Để bắt được một tên trộm, bạn phải tư duy như một tên trộm. Để sút tung lưới một thủ môn, bạn phải tư duy bằng cái đầu của thủ môn. Ceni từng lý giải thành công của anh là do anh hiểu thủ môn đối phương nghĩ gì. Thành ra anh luôn có ưu thế khi đứng trước những chấm đá phạt, dù là phạt 11 mét hay đá phạt hàng rào.
Zico, cũng là một chuyên gia sút phạt lúc còn thi đấu, cho biết Ceni có uy thế khi đứng trước chấm đá phạt không thua bất kỳ một chuyên gia sút phạt nào mà ông từng biết. Lời tán dương ấy có lẽ cũng chẳng có gì quá lời. Bạn có thể xem lại pha ghi bàn thứ 100 của Ceni trên Youtube. Đội nhà được hưởng quả đá phạt, Ceni thủng thỉnh đi lên, đặt bóng xuống, lấy đà và đá quả bóng vào góc cao. Nếu Ceni không mặc áo thủ môn, người xem rất dễ tưởng nhầm rằng chủ nhân của cú sút ấy là Juninho Pernambucano - một bậc thầy về sút phạt.
"Ceni đá phạt hay hơn tôi", Juninho huyền thoại, người tạo cảm hứng để Andrea Pirlo sau này cũng trở thành một chân sút phạt cự phách, mỉm cười. "Vì tôi đá phạt không vào chẳng ai cười cả, Ceni sút phạt không vào thì cả đội... hơi mệt".
Câu nói nửa đùa nửa thật của Juninho đã nói lên được vấn đề của một thủ môn thích ghi bàn. Bởi vì khi Ceni chạy lên, khung thành nhà bỏ ngỏ và Sao Paulo sẽ luôn phải đối diện với một tình huống phản công. Thành ra trong những cú sút phạt của mình, Ceni luôn chủ động đá cao hơn một chút để chắc chắn bóng qua khỏi hàng rào, thà là vọt xà chứ không để đối phương mau chóng làm chủ quả bóng.
Ceni yêu thích việc ghi bàn từ các pha đá phạt và là một chân sút phạt cừ khôi.
"Bí quyết của tôi là tập sút vào xà ngang, sau khi đã thành thục thì tôi tập sút... thấp hơn một chút," Ceni tiết lộ bí quyết trong một bài phỏng vấn cho Four Four Two, nói chuyện nghe đơn giản là như là... đang giỡn vậy. Thuở còn trẻ, khi Sao Paulo được hưởng đá phạt, người xem thường thấy một thủ môn hộc tốc chạy lên, xin đá phạt rồi lại... hộc tốc chạy về.
Đến khi trở thành thủ quân của Sao Paulo, Ceni không chạy nữa, anh cứ... đủng đỉnh đi bộ. Bởi một khi thủ quân Ceni đã thích sút phạt, các đàn em nào dám tranh với anh. Ceni đi chậm cách mấy, mọi người vẫn phải chờ. Đối phương có sốt ruột phàn nàn, thì cầu thủ Sao Paulo cũng mặc kệ theo cái kiểu "Đợi đó, đại ca của bọn ta sẽ cho các ngươi toại nguyện".
Cầu thủ tôn trọng Ceni, các CĐV cũng kính ngưỡng anh. Bởi ở một quốc gia tôn sùng sự sáng tạo và tự do cá nhân như Brazil, việc một thủ môn không chỉ giỏi bắt bóng mà còn giỏi ghi bàn thật sự là một di sản. Nhưng rồi Ceni cũng đi hết con đường lịch sử của anh. Khi giải nghệ, anh là thủ môn ghi bàn nhiều nhất (131), số trận đấu cho cùng một CLB nhiều nhất (1237), số trận đấu mang băng thủ quân nhiều nhất (590), số trận thắng nhiều nhất cho cùng một CLB (590). Tất cả đều là những kỷ lục Guinness.
Với một con người như thế, mọi lời ngợi khen e cũng là thừa thãi!
Hoài Thương