Trên trang web phổ biến nhất về điện ảnh IMDb, mục giới thiệu tài tử Robert Downey Jr. viết: "Nổi danh nhờ sự thiếu khiêm tốn. Thường có những câu đùa mỉa mai với vẻ mặt tỉnh bơ. Thường xuyên vào vai những nhân vật có cái tôi cao nhưng dễ mến". Điều này khiến nhiều người hâm mộ loạt phim Marvel Cinematic Universe (MCU) thích thú, bởi phần mô tả Robert Downey Jr. chẳng khác gì chính nhân vật anh đóng trên màn ảnh rộng: "Người Sắt" Tony Stark.
Phim giống đời
Năm 2008, hãng Marvel Studios liều lĩnh đầu tư 140 triệu USD để sản xuất bộ phim siêu anh hùng Iron Man, vốn còn khá xa lạ với những người không đọc truyện comic. Tác phẩm bất ngờ thu về 585 triệu USD, nhận hai đề cử Oscar và được Viện Điện ảnh Mỹ đưa vào danh sách "10 phim Mỹ hay nhất năm 2008". Một trong những yếu tố thành công chính của phim là Robert Downey Jr. - người đã ở tuổi 43 khi đó.
Màn nhập vai của Downey Jr. chinh phục hoàn toàn khán giả với sức hấp dẫn của gã tay chơi có tấm lòng nhân hậu và sự dũng cảm của một người hùng. Nhiều người tin rằng ngoài tài năng diễn xuất thiên bẩm, Robert Downey Jr. đã sử dụng kinh nghiệm sống để đưa vào nhân vật. Tony Stark vốn là một tỷ phú hào hoa, luôn có mọi thứ mình muốn và sống cuộc đời vô lo cho tới khi bất ngờ gặp nạn trong một chuyến đi. Khi tự tạo dựng nên bộ giáp tối tân và trở thành người hùng Iron Man, Stark vẫn có sự hiếu thắng, ngạo mạn và chỉ được kiềm chế bởi nàng thư ký Pepper Potts (Gwyneth Paltrow) luôn ở bên anh.
Robert Downey Jr. cũng trải qua những thăng trầm tương tự. Từ năm 1992, anh đã có vai diễn Charlie Chaplin xuất thần trong bộ phim cùng tên và nhận đề cử Oscar "Nam diễn viên chính xuất sắc". Vẻ điển trai thời trẻ cộng thêm danh tiếng giúp tài tử có cơ hội tiến xa tại Hollywood. Tuy nhiên, thói quen nghiện ngập bị lây từ người cha khiến Robert Downey Jr. nhiều lần vào tù ra tội cuối thập niên 1990 và đầu 2000.
Hệ quả là anh bị cắt nhiều hợp đồng đóng phim và trong những tác phẩm hiếm hoi anh góp mặt, có tới 40% tiền thù lao được hãng phim giữ lại để đề phòng nam diễn viên gây ra scandal. Giống như cách Tony Stark trải qua cơn thập tử nhất sinh trong hang động và chiêm nghiệm lại cuộc đời, Robert Downey Jr. quyết tâm làm lại tất cả từ đáy vực.
Anh chia sẻ trên tờ Daily News: "Một ngày nọ tôi ăn phải một chiếc burger dở tệ, tới mức tôi nghĩ rằng một điều gì đó kinh khủng sắp xảy ra". Trải nghiệm đó khiến Robert ngẫm nghĩ về sự nghiệp đang xuống dốc của mình. Ngay sau đó, Downey Jr. đem vứt toàn bộ chất cấm trên xe xuống biển và quyết tâm cai nghiện. Kể từ năm 2002, anh hoàn toàn đoạn tuyệt với chất kích thích. Điều này lý giải cảnh trong Iron Man, khi vừa trở về nước Mỹ, nhân vật Tony Stark nhanh chóng đòi được ăn một chiếc burger. Với Downey Jr., chiếc burger như một bước ngoặt, đưa cuộc đời anh trở nên tốt đẹp hơn.
Nếu bên cạnh Tony Stark có nàng Pepper Potts luôn dõi theo, Robert Downey Jr. cũng may mắn có người vợ Susan Downey. Trước đó, anh trải qua cuộc hôn nhân đầu tiên chỉ 42 ngày với Deborah Falconer. Susan Downey đến cùng những điều tích cực. Cô giúp anh hoàn thành các khóa cai nghiện, trước khi mang tới cho anh vai diễn trong Kiss Kiss, Bang Bang và Sherlock Holmes.
Những thành công của Robert Downey Jr. trong suốt 11 năm kể từ khi vào vai Tony Stark luôn mang hình bóng Susan Downey. Khi bom tấn Avengers: Endgame ra rạp và phá vỡ những kỷ lục doanh thu trong tuần đầu tiên, một nguồn tin thân cận với hai vợ chồng chia sẻ trên Hollywood Life: "Susan là một nhà sản xuất phim giỏi và người vợ trên cả tuyệt vời. Nhờ cô ấy, Robert mới có được vị thế hiện tại và cô ấy vô cùng tự hào về chồng mình".
Với những thành viên của đại gia đình Marvel, Robert Downey Jr. là một thủ lĩnh như cách Tony Stark khởi xướng những ý tưởng cho nhóm Avengers hay dìu dắt Spider-Man. Trang Deadline khẳng định Robert Downey Jr. là "đại ca" trong mắt các diễn viên trẻ hơn và là người đứng ra thương lượng thù lao giúp các ngôi sao khác. Nhà báo Nikki Finke tiết lộ: "Robert có quyền lực nhất trong dàn diễn viên và gửi tới Marvel thông điệp rằng anh ấy sẽ không chấp nhận làm việc nếu họ đối đãi không tốt với đồng nghiệp của anh ấy".
Nhờ tầm ảnh hưởng lớn, Robert Downey Jr. được bạn diễn Mark Ruffalo gọi là "Bố già của MCU". Theo tờ Hollywood Reporter, các đạo diễn và biên kịch của Avengers: Endgame đã tham khảo ý kiến của Robert Downey Jr. trước khi định đoạt số phận của Tony Stark. Đạo diễn Anthony Russo chia sẻ: "Sau khi quyết định được cái kết cho nhân vật, chúng tôi đều muốn Robert cảm thấy thoải mái, bởi anh ấy là người có những đóng góp khổng lồ cho MCU".
Tiềm năng được đề cử Oscar
Sau khi xem Endgame, nhiều người hâm mộ bày tỏ sự tiếc thương cho nhân vật Tony Stark. Câu thoại "I love you 3.000" của nhân vật này trở thành một trong những câu nói được đăng tải nhiều nhất trên mạng xã hội trong thời gian qua. Tony Stark/Iron Man trở thành một phần của văn hóa đại chúng, đồng thời là vai diễn biểu tượng gắn liền tên tuổi Robert Downey Jr.
Ngay từ lúc này, các tờ báo uy tín của Hollywood đã đề xuất Viện Hàn lâm nên có một đề cử Oscar dành cho Robert Downey Jr. Tờ Vanity Fair lập luận: "Robert Downey Jr. đã có trong tay hai đề cử Oscar. Đề cử thứ hai của anh ấy là vai diễn hài trong Tropic Thunder - một tác phẩm mà bình thường Oscar sẽ chẳng đời nào ngó tới. Disney có lý do để thực hiện một chiến dịch truyền thông giúp Robert - người xứng đáng là biểu tượng cho những thành công của Marvel suốt một thập niên vừa qua. Iron Man là một phần của văn hóa, như Indiana Jones hay Han Solo trong quá khứ. Harrison Ford chưa bao giờ được đề cử Oscar trong cả hai vai diễn trên và chẳng phải tất cả chúng ta đều nuối tiếc sao? Ban tổ chức Oscar đang cần thu hút một lượng khán giả lớn và đây là cơ hội hoàn hảo".
Từ trước tới nay, tài tử quá cố Heath Ledger là người duy nhất từng đoạt Oscar với một vai diễn trong phim siêu anh hùng. Hai anh em đạo diễn Anthony và Joe Russo tin rằng Robert Downey Jr. xứng đáng có được điều tương tự. Họ bày tỏ trên tờ The Washington Post: "Nếu bạn nhìn lại bốn tập phim Marvel gần nhất mà Robert tham gia, mọi thứ thật sự tuyệt vời. Robert xứng đáng giành Oscar hơn bất kỳ ai khác trong 40 năm qua nhờ cách anh ấy truyền động lực cho văn hóa. Robert tham gia vào mọi quá trình, luôn cố gắng tìm tòi đào sâu và làm việc chăm chỉ hơn bất kỳ ai. Anh ấy đặt tâm huyết vào mọi thứ".
* Xem thêm: 'Avengers: Endgame' tiến sát mốc 2,5 tỷ USD
Thịnh Joey