Số người nhiễm viêm gan virus C (HCV) đang tăng lên nhanh chóng nhưng lượng bệnh nhân có thể tiếp cận và được điều trị đến cùng căn bệnh này thì mới chỉ là một con số khiêm tốn. Thách thức đặt ra cho người bệnh là chi phí điều trị đang khá cao trong khi chính sách bảo hiểm y tế cho bệnh nhân viêm gan virus C chưa thể đi vào cuộc sống.
Theo thông tin được công bố tại ngày Thế giới phòng chống viêm gan vừa diễn ra ở TP HCM, hiện Việt Nam có khoảng 5% dân số (khoảng 4,5 triệu người) đang mang vi rút viêm gan C trong cơ thể và con số này vẫn tiếp tục gia tăng. Báo cáo của Hội Gan mật Việt Nam năm 2012 cũng cho thấy, tỷ lệ mắc HCV ở nước ta chiếm khoảng 4-5% dân số. Bệnh gây ra gánh nặng lớn cho người mắc bởi chưa có vắc xin phòng bệnh và chi phí điều trị khá cao.
Khảo sát tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM, mỗi ngày nơi đây tiếp nhận từ 700 lượt đến 800 lượt bệnh nhân đến khám gan, trong đó hơn 10% trường hợp nhiễm HCV. Tuy nhiên mới chỉ hơn 5% bệnh nhân theo đuổi được đúng phác đồ điều trị (48-72 tuần). Theo các chuyên gia đầu ngành về gan mật, những tiến bộ trong điều trị HCV trên thế giới (thuốc, kỹ thuật, phương tiện) đều đã được các bác sĩ trong nước cập nhật nhưng việc phát hiện và điều trị còn hạn chế. Thêm vào đó, chi phí cao (khoảng 60-200 triệu đồng tùy theo mức độ bệnh) cùng với thời gian điều trị kéo dài 6-18 tháng khiến người bệnh mau nản chí, điều trị ngắt quãng hoặc bỏ cuộc, nhất là với những bệnh nhân có thu nhập thấp, điều kiện kinh tế khó khăn.
Sớm đẩy lùi được HCV nói riêng và viêm gan virus nói chung đang là một trong những mục tiêu lớn của ngành y tế. Bởi HCV không chỉ gây gánh nặng với bệnh nhân mà cả hệ thống y tế nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Chi phí "tăng thêm" từ việc điều trị biến chứng nặng của HCV như xơ gan, ung thư gan hay những "tổn thất" về sức khỏe, sức lao động sẽ rất lớn nếu việc ngăn chặn HCV không hiệu quả, gây lây lan ra cộng đồng.
Nhận thức được điều này, hai năm trước, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư quy định quỹ Bảo hiểm Y tế sẽ thanh toán 25 loại thuốc đặc trị, trong đó có thuốc điều trị viêm gan C với hai hoạt chất Interferon và Peginterferon. Tuy đã có hiệu lực từ ngày 25/8 nhưng sau đó người bệnh vẫn chưa được hưởng hỗ trợ này. Ngay cả khi Bảo hiểm xã hội TP HCM có công văn gửi các cơ sở khám chữa bệnh đồng ý thanh toán chi phí điều trị viêm gan C theo phác đồ do ngành y tế đề xuất thì sau đó ít lâu, đơn vị này lại có công văn yêu cầu dừng để chờ Bảo hiểm xã hội hướng dẫn thống nhất về quy trình quản lý người bệnh để đảm bảo việc điều trị hiệu quả và tiết kiệm.
Mới đây, tại hội thảo hướng dẫn, tư vấn chẩn đoán và điều trị HCV diễn ra tại Hà Nội do Cục Quản lý Khám chữa bệnh Bộ Y Tế tổ chức, Phó giáo sư Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh cho biết, HCV gây gánh nặng bệnh tật lớn nhưng còn nhiều hạn chế trong nhận thức, sàng lọc và điều trị bệnh. Theo Phó giáo sư, để đẩy lùi HCV, cần có kế hoạch hành động mang tính tổng thể, tập trung vào các giải pháp cụ thể khác nhau và cần nhanh chóng củng cố, hoàn thiện các văn bản luật pháp, đảm bảo tính sẵn có và tăng cường khả năng tiếp cận với các thuốc đặc trị viêm gan virus C cho người bệnh.
Như vậy, việc Bảo hiểm Y tế hỗ trợ và chi trả cho thuốc điều trị HCV sẽ là "chìa khóa" để mở ra cơ hội cho nhiều bệnh nhân được tiếp cận điều trị và giảm gánh nặng về kinh tế, tiến tới đẩy lùi các bệnh gan do virus viêm gan C cho cả cộng đồng.
Ngọc Bích