Thầy giáo Quang Nguyen chia sẻ về vấn đề nhiều người học tiếng Anh mắc phải trong giao tiếp.
Hôm nay, cả nhà mình được mời đi ăn "party" ở nhà một người bạn ở Mỹ. Nói chuyện với một bạn đang học "linguistics" (ngôn ngữ học) tên là Oyebanji, mình được chia sẻ điều rất lý thú và cảm thấy rất đúng với hầu hết người Việt Nam.
Oye người Nigeria, một đất nước đa ngôn ngữ với 4-5 dân tộc chủ yếu, mỗi dân tộc có một ngôn ngữ riêng. Do đó, tiếng Anh giống như cầu nối giữa những nhóm người từ các dân tộc. Khi đến Nigeria, bạn có thể giao tiếp tiếng Anh và về cơ bản không gặp vấn đề gì. Xét trên khía cạnh nào đó, tiếng Anh còn quan trọng hơn tiếng mẹ đẻ, vì bạn có thể dùng để nói với bất kỳ người Nigeria nào.
Tuy nhiên, khi mới sang Mỹ, Oye vẫn gặp vấn đề lớn khi nghe. Lý do là người Mỹ nói nhanh quá. Quả thực, tốc độ nói là rào cản rất lớn của người học tiếng Anh khi giao tiếp với người bản xứ.
Ảnh: Waterford Counseling
Khi học một ngôn ngữ, thông thường bạn sẽ học từng từ. Nhưng khi người bản ngữ nói, họ sẽ nói như nước chảy mây trôi. Không ai nói câu "What is your name?" mà lại đọc rõ cả bốn từ đó cả. Cùng lắm thì bạn nghe rõ được từ "what" với "name" thôi.
Đó là điểm rất khác nhau giữa ngôn ngữ nói và viết. Ngôn ngữ viết rõ ràng từng từ một, ngôn ngữ nói thì không. Người Mỹ chỉ nói những từ khóa rõ ràng, điều này thuật ngữ gọi là "rhythm".
Bên cạnh đó, để đảm bảo độ "flow" cùng một hệ thống âm cuối tương đối phức tạp, người Mỹ hay nối âm, nuốt âm hoặc luyến âm, khiến cho người học không tài nào hiểu họ nói gì. Ví dụ "What'cha wanna learn?" là cách nói của "What do you want to learn?". Bạn thấy không, họ nuốt từ "do" (là từ không quan trọng), nối "what" với "you" thành "what'cha" và biến "want to" thành "wanna".
Đó là lý do một giáo sư hàng đầu về phát âm của Mỹ đã nói trong buổi hội thảo mà mình tham gia: "Tiếng Anh dạy trong trường và tiếng Anh ngoài đời quá khác nhau".
Khi người Mỹ nói quá nhanh và bạn nghe không quen, não thường xử lý không kịp. Bạn nghe được một từ ở câu đầu tiên và đang phân tích thì họ đã nói sang câu thứ tư rồi.
Mình dạy phát âm tiếng Anh nên không gặp nhiều vấn đề ở việc nối âm, nuốt âm, luyến âm. Nhưng đôi khi, mình vẫn xử lý không kịp do tốc độ nói của người Mỹ.
Giải pháp là bạn cần nghe tiếng Anh thực tế (authentic English) thật nhiều. Luyện tập càng nhiều, bạn càng tiệm cận với người bản xứ.