Rặng duối 18 cây nằm cách khu di tích đền - lăng vua Ngô Quyền (thôn Cam Lâm, xã Đường Lâm) khoảng 300 m. Theo ông Phạm Hùng Sơn, Trưởng ban Quản lý di tích làng cổ Đường Lâm, rặng duối tuổi đời hơn 1.000.
Tương truyền, đây là nơi Ngô Quyền buộc voi và ngựa chiến sau các cuộc tập trận cùng nghĩa quân để chuẩn bị tiến về vùng cửa sông Bạch Đằng đánh quân Nam Hán.
Là loại cây mộc, cỡ trung bình, duối thường cao 4-8 m, rậm tán, cành đâm chéo nhau. Loài này thường sinh sống ở vùng đất khô miền Đông Nam Á, Philippines, Trung Quốc và Ấn Độ.
Những gốc duối cổ thụ bạc nhẵn vỏ.
Trong 18 cây duối cổ, hiện có 2 cây đã bị héo rụng hết lá ở phần ngọn và thân, rất cần được chăm sóc.
Lá duối hình trứng nhọn, dài khoảng 3-7 cm, rộng 1,5-2,5 cm, mép có răng khía. Mặt lá duối rất ráp nên người Việt Nam dùng như giấy nhám để làm nhẵn mặt gỗ. Do là loài đơn tính, mỗi cây duối chỉ trổ hoa đực hoặc hoa cái.
Hơn 1.000 năm qua, rặng duối cổ trở thành báu vật của người dân Cam Lâm. Họ luôn tôn kính, coi những cây duối là vị thần bao bọc, bảo vệ, canh gác cho lăng Ngô Vương và dân làng.
Rặng duối là nơi nghỉ ngơi cho người dân sau những giờ lao động vất vả và cũng là nơi hò hẹn của trai gái vào những đêm thanh gió mát.
Ngày nay, rặng duối cổ là điểm đến của du khách tới thăm làng cổ Đường Lâm.
Ngày 22/4/2011, rặng duối cổ gồm 18 cây đã được Hội Bảo vệ thiên nhiên và Môi trường Việt Nam công nhận là cây di sản Việt Nam.
Hà Thành