Bà Randi Zuckerberg, CEO Zuckerberg Media là nhà đầu tư kiêm cố vấn của nền tảng gọi vốn cộng đồng Republic. Bà là một trong những nữ doanh nhân có ảnh hưởng nhất tại thung lũng Silicon, người đã thực hiện trên 50 thương vụ đầu tư vào các công ty khởi nghiệp tại Mỹ.
Chia sẻ tại số đặc biệt của chương trình Nguy - Cơ do VnExpress và S-World thực hiện ngày 12/5 với chủ đề "Vị thế phụ nữ trong tương lai đầu tư thế giới", Randi Zuckerberg nói nhiều về sự độc lập của phụ nữ và tại sao phụ nữ nên đầu tư.
Thành công của mình chứ không phải người đàn ông bên cạnh
Bà Randi Zuckerberg kể, chỉ thực sự quan tâm đến đầu tư và làm giàu khi làm việc tại thung lũng Silicon. Bà cảm thấy biết ơn khi được khuyên rằng, sẽ chẳng bao giờ giàu có nếu chỉ trông vào lương và "cần phải đầu tư, cần phải sở hữu doanh nghiệp".
Từ trải nghiệm cuộc sống của mình, chị gái của Mark Zuckerberg thực sự hiểu, một người chẳng bao giờ "có tiếng nói" nếu không có tiền. Ai cũng muốn được nhìn nhận bằng thành công của chính mình chứ không phải của người đàn ông sống cạnh mình.
Với bà, đầu tư thực sự có thể làm thay đổi cuộc sống. "Khi đổ tiền vào một doanh nghiệp nào đó, bạn có tiếng nói trong các cuộc họp quản trị. Dù rằng lãnh đạo doanh nghiệp đó là nam hay nữ, họ buộc phải lắng nghe bạn nói".
Randi Zuckerberg, nhà đầu tư kiêm cố vấn của nền tảng gọi vốn cộng đồng Republic. Ảnh: Bloomberg.
Khi đầu tư, phụ nữ được trải nghiệm nhiều cảm xúc mới. Trong khi nhiều người còn đang bận ủng hộ opera hay múa ballet, Randi Zuckerberg quan tâm nhiều hơn đến các công ty khởi nghiệp, thích những ý tưởng mới và việc nhân rộng được nó. "Nếu bạn chỉ đầu tư vào một doanh nghiệp, bạn sẽ không hiểu phải phát triển ý tưởng rộng ra như thế nào, nhưng nếu đầu tư vào vài chục công ty, bạn có nhiều cơ hội thành công hơn", Randi nói.
Đầu tư như thế nào?
Nhiều người quan niệm để đầu tư, thứ nhất bạn phải thực sự giàu nhưng theo Randi Zuckerberg, điều này không đúng. Hoàn toàn có thể đi từ những khoản đầu tư nhỏ và rồi phát triển dần danh mục lên.
Khi quyết định đầu tư vào một doanh nghiệp nào đó, Randi Zuckerberg quan tâm nhất đến yếu tố con người và nhìn nhận người đó trong cả hoàn cảnh bình thường và bất thường. "Nếu một đại dịch xảy ra, rồi khủng hoảng đến, người đó sẽ ứng xử như thế nào, người đó sẽ từ bỏ hay xắn tay áo lên để sẵn sàng làm tất cả những gì có nhằm cứu doanh nghiệp".
Quá trình phát triển của công ty đó cũng rất quan trọng. Không nên đầu tư vào một doanh nghiệp mà đến tận 5 năm sau đó nó vẫn như vậy trong khi thế giới thay đổi từng ngày.
Nên đọc sách nào, nghe gì để đầu tư? Randi thì khuyên cứ đổ tiền vào lĩnh vực nào đó và rồi tự bạn sẽ phải bằng cách này cách khác hiểu biết về nó.
Vấn đề là cứ làm thay vì chờ đợi. "Sẽ chẳng có thời khắc nào là hoàn hảo. Người ta thường nói, thời điểm tốt nhất là 20 năm trước đây, tốt thứ hai chính là hiện tại", Randi chia sẻ.
Đồng thời, cũng nên thử cả những ngành mới phát triển, những lĩnh vực có sự thống trị của nam giới. Ngược lại, không nên phụ thuộc vào việc lĩnh vực định đầu tư đó có "thời thượng" và có phù hợp với quan điểm số đông hay không. Ngoài ra cũng nên sử dụng bản năng của phụ nữ trong đầu tư.Hai khoản đầu tư thành công nhất của Randi đến nay là hai doanh nghiệp mà chẳng nhà đầu tư nam nào ngó tới. Thậm chí có những người đàn ông biết bà đầu tư vào đó, họ còn cười nhạo vì chê thị trường quá bé, đặc thù dành cho phụ nữ và sản phẩm doanh nghiệp đó không hề thời thượng kiểu như AI hay blockchain...
Trong việc gọi vốn đầu tư, Randi khuyên các nữ doanh nhân cần phải chuẩn bị cực kỳ kỹ lưỡng để đảm bảo không có sai sót: "Với nhà sáng lập công ty khởi nghiệp là nữ, họ cần phải có một mạng lưới các mối quan hệ xung quanh mình. Tôi nhận ra rằng trong các cuộc gặp mời gọi đầu tư, rất nhiều ý kiến phản bác và phân biệt đối xử với mình. Hãy chắc bạn có nhiều người tư vấn thực sự hiểu công ty và sẵn sàng bù đắp cho bạn những thiếu hụt khi trình bày".
Ngoài ra, nhà đầu tư cần phải đa dạng hóa danh mục thay vì chỉ đầu tư vào một cổ phiếu hoặc một doanh nghiệp. Bản thân bà đang đầu tư vào hơn 20 doanh nghiệp trong các lĩnh vực. Nếu có thảm họa trong một ngành, danh mục cũng không chịu ảnh hưởng quá nặng nề. Chính Randi từng đầu tư vào một công ty đầy triển vọng trong lĩnh vực bán vé cho các sự kiện sử dụng trực tiếp công nghệ blockchain, công ty từng có mức tăng trưởng 100% mỗi tháng. Thế rồi đại dịch Covid-19 xảy ra, ngành sự kiện "điêu đứng" và công ty sụp đổ.
Khi Randi bắt đầu đến làm việc tại thung lũng Silicon, có rất ít phụ nữ ở các tổ chức đầu tư hàng đầu. Giờ đây, thật kỳ lạ nếu một tổ chức không có phụ nữ. Còn một con đường dài nếu nói đến việc cân bằng giới tính trong đầu tư nhưng theo bà, rõ ràng đó cũng là một thay đổi lớn.
Randi có một nguyên tắc lạ là chỉ đầu tư vào doanh nghiệp nào có ít nhất một phụ nữ trong ban điều hành. "Đôi khi, nguyên tắc đó cũng đồng nghĩ tôi sẽ có thể mất cơ hội đầu tư tốt, nhưng tôi vui vẻ vì cảm thấy cần thực hiện sứ mệnh của mình. Doanh nghiệp muốn tìm đến tôi, họ tự hiểu cần đa dạng hóa đội ngũ lãnh đạo trước", Randi Zuckerberg nói.
Diệu Thanh