![]() |
Ông Nguyễn Kim Ánh tại phiên tòa sơ thẩm. |
Năm 1998, Tòa án nhân dân TP Hà Nội đã mở phiên tòa xét xử vụ kiện giữa ông Ánh và Hãng phim truyện I. Dựa trên cơ sở pháp lý là biên bản giám định của Hội đồng giám định nghệ thuật do Bộ Văn hóa - Thông tin thành lập, kết luận được đưa ra là: "Mặc dù đạo diễn Phạm Lộc đã tự ý sửa chữa tình tiết, cốt truyện khi chuyển thể thành phim nhưng không làm thay đổi chủ đề tư tưởng chính so với kịch bản Hôn nhân không giá thú của ông Ánh", đồng thời bác yêu cầu của ông Ánh là "xóa tên kịch bản, xóa tên tác giả, không cho phép phổ biến phim và xin trả lại 10 triệu đồng nhuận bút".
Tuy nhiên, ông Ánh không chấp nhận sự giám định của Hội đồng nghệ thuật cùng kết luận của phiên tòa năm 1998. Lý do là hợp đồng sử dụng kịch bản giữa ông Ánh và Hãng đã ghi: "Ông Ánh có trách nhiệm cùng tham gia sửa chữa bổ sung với đạo diễn trên cơ sở bàn bạc đi đến thống nhất và trong điều kiện cần thiết, Hãng giành quyền sửa chữa, bổ sung và chịu trách nhiệm về mọi thay đổi trong kịch bản". Thực tế, ông không hề hay biết việc kịch bản Hôn nhân không giá thú bị sửa chữa. Ông Ánh nói: "Trong kịch bản của tôi, nhân vật Tuyết, người yêu của anh lính không quân tên Chiến, chết vì bom Mỹ chứ không phải vì băng huyết. Bởi thế phim không làm nổi rõ tính chất khắc nghiệt của chiến tranh đối với tình yêu lứa đôi". Trong khi đó, Hãng phim lại giải trình: "Vì bộ phim phải hoàn thành gấp trong năm 1997 và để đảm bảo kinh phí nên Hãng đã không mời được tác giả kịch bản tham gia sửa, mà giành quyền sửa chữa như trong hợp đồng quy định". Bên cạnh đó, Hãng cũng cho rằng, số phận, tính cách nhân vật, tình tiết... tuy có thay đổi nhưng không hề sai lệch so với chủ đề kịch bản. Nội dung giấy chứng nhận bảo hộ tác quyền kịch bản cũng chỉ nói: "Tác phẩm phản ánh tình yêu của những chiến sĩ lái máy bay chiến đấu của không quân VN những năm tháng chiến tranh" mà không có quy định cụ thể nào về việc giữ nguyên cốt truyện, tính cách, số phận nhân vật. Đó là lý do mà Hãng phủ nhận việc vi phạm bản quyền.
Không thừa nhận kết luận của phiên tòa năm 1998 cũng không nhận được lời xin lỗi từ Hãng phim truyện I, thắc mắc về tiêu chuẩn thành lập Hội đồng giám định, về chi phí giám định là lý do khiến 5 năm nay, ông Ánh liên tục làm đơn kháng cáo tới nhiều cơ quan chức năng. Phiên tòa sơ thẩm vụ kiện bản quyền được mở lại hôm 24/3 chỉ giải quyết phần chi phí giám định còn vấn đề bản quyền thì không được đề cập. Hãng phim đã trả cho ông Ánh số tiền ông đã chi ra để trả cho việc giám định bộ phim "Hôn nhân không giá thú" là 5,6 triệu đồng. Nhưng tại phiên toà lần này ông Ánh cương quyết không nhận số tiền đó. Ông cho biết: "Tôi kiện không phải vì tiền. Tôi cần Hội đồng Giám định giải trình các khoản chi tiêu; đòi hỏi sự xác nhận của Tòa rằng Hãng phim truyện I có vi phạm bản quyền, buộc họ phải xin lỗi tôi. Giờ đây, tôi không quan tâm tới chất lượng phim xấu hay tốt khi mà kịch bản đã bị sửa chữa".
Hiền Hòa