Tác phẩm do Nhà xuất bản Kim Đồng phát hành nhân dịp kỷ niệm 76 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945-19/8/2021) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945-2/9/2021). Sách dựng lại thời điểm lịch sử quan trọng trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945, khi Chủ tịch Hồ Chí Minh viết bản Tuyên ngôn độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Bìa sách "Bác Hồ viết Tuyên ngôn độc lập". Nhà xuất bản kỳ vọng sách sẽ là nguồn tham khảo ý nghĩa dành cho giáo viên, học sinh, đáp ứng nhu cầu dạy và học lịch sử. Ảnh: NXB Kim Đồng
Để có những tư liệu về bản Tuyên ngôn độc lập lúc khởi thảo và hoàn thiện, tác giả thu thập, tìm hiểu, đối chiếu các nguồn tài liệu, từ các tờ báo, sách đến hồi ký của các nhân vật như: ông Vũ Đình Hòe, Trần Huy Liệu, Đại tướng Võ Nguyên Giáp... Trong hồi ký, ông Vũ Kỳ - thư ký của Chủ tịch Hồ Chí Minh - từng hồi tưởng: "Chỉ mới cách đó hơn một tuần, Hà Nội còn là một thành phố bảo hộ, mật thám như rươi, thoáng thấy mầu cờ đỏ là cả bộ máy cai trị của kẻ thù lồng lên như thú dữ. Thế mà giờ đây cờ đỏ phấp phới bay khắp phố phường. Đêm ấy, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đang ngồi giữa lòng Hà Nội soạn thảo Tuyên ngôn độc lập, mở đầu một kỷ nguyên mới cho dân tộc: kỷ nguyên Độc lập, Tự do...".
Độc giả cũng được cung cấp hình dung về ngày Quốc khánh 2/9 tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội 76 năm trước. Tuyên ngôn độc lập sau khi được Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc đã được dịch ra tiếng Anh, tiếng Pháp... để công bố với toàn thế giới về việc khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á.
Tiến sĩ Tonneson, nhà sử học Na Uy, khi nghiên cứu về lịch sử Cách mạng tháng Tám 1945 của Việt Nam và về Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đánh giá: "Tuyên ngôn độc lập ngày mồng 2 tháng 9 năm 1945 của Việt Nam nằm trong nguồn cảm hứng chủ yếu của một đường lối đấu tranh lớn, ra đời sau Chiến tranh Thế giới thứ hai: đó là quá trình giành độc lập dân tộc trên phạm vi toàn cầu". Giáo sư sử học Furuta Motoo, Đại học Tokyo, Nhật Bản nhận xét: "Theo tôi, sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh và tư tưởng của Người mang tính thời đại rất lớn, chứ không chỉ có ý nghĩa quan trọng đối với riêng dân tộc Việt Nam".
Tam Kỳ