Tại hội nghị triển khai chương trình nghiên cứu cơ bản trong khoa học tự nhiên và kỹ thuật năm 2023 của Quỹ phát triển khoa học công nghệ Quốc gia (Nafosted) tổ chức sáng 15/8, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt đưa ra ba yêu cầu nhằm nâng cao chất lượng tài trợ.
Bộ trưởng ghi nhận, hơn 10 năm qua, Quỹ đã tài trợ hàng nghìn đề tài nghiên cứu cơ bản có chất lượng cao. Hoạt động này thúc đẩy phát triển lực lượng cán bộ nghiên cứu khoa học cơ bản trình độ cao, các cán bộ nghiên cứu trẻ được đào tạo bài bản ở các nước phát triển về nước làm việc, đưa khoa học cơ bản của Việt Nam phát triển và hội nhập quốc tế.
Ông cũng đưa ra yêu cầu, Quỹ cần tiếp tục đổi mới. Trong đó nâng cao hơn nữa chất lượng kết quả của các đề tài nghiên cứu cơ bản được Quỹ tài trợ; Ưu tiên các đề tài có tính đột phá, đẩy mạnh hoạt động tài trợ, hỗ trợ đối với các nhóm nghiên cứu mạnh nhằm phát triển nguồn nhân lực nghiên cứu khoa học công nghệ trình độ cao trong các trường đại học, viện nghiên cứu trên cả nước.
Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt phát biểu tại sự kiện sáng 15/8. Ảnh: QT
Bộ trưởng cũng đề nghị Quỹ nhanh chóng đề xuất sửa đổi các quy định quản lý chương trình nghiên cứu cơ bản, phù hợp với đặc thù và theo thông lệ quốc tế. Việc điều chỉnh này nhằm đảm bảo tính thời sự của hồ sơ đề xuất, chấp nhận độ trễ và tính rủi ro đối với kết quả nghiên cứu, đẩy mạnh khoán chi, chuyển dần từ phương thức tiền kiểm sang hậu kiểm.
Trong nhiệm kỳ 2019-2022, hội đồng khoa học của quỹ họp xét chọn 1.118 hồ sơ, nghiệm thu 844 đề tài. Có 861 công bố trên các tạp chí ISI uy tín và 1623 bài báo quốc tế uy tín.
Theo GS Ngô Việt Trung, đại diện hội đồng khoa học nghiên cứu cơ bản quỹ Nafosted nhiệm kỳ 2019-2022, hiện các công bố khoa học cả nhà nước và tư nhân bùng nổ về số lượng dẫn đến việc đánh giá chất lượng không rõ ràng. Ông đề xuất, quỹ cần nâng cao chất lượng công bố quốc tế, kiên quyết phản đối tình trạng mua bán bài báo khoa học.
Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Hoàng Giang, Chủ tịch hội đồng quản lý Quỹ cũng yêu cầu cơ quan điều hành quỹ Nafosted khẩn trương xem xét đóng góp của các đại biểu, sửa đổi sớm chính sách quản lý, điều hành nhằm tạo hành lang pháp lý phù hợp. Ông khẳng định Bộ Khoa học và Công nghệ luôn đồng hành và tạo điều kiện cho quỹ hoạt động thuận lợi, đặc biệt hỗ trợ cơ chế tài chính cho các nhà khoa học.
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Giang (phải) yêu cầu Quỹ sửa đổi sớm chính sách quản lý. Ảnh: QT
Nafosted được thành lập để tài trợ, hỗ trợ cho các nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu ứng dụng, hoạt động nâng cao năng lực và các nhiệm vụ khoa học đột xuất, tiềm năng lớn sử dụng ngân sách do Bộ Khoa học và Công nghệ quản lý, hoạt động từ năm 2008. Cơ cấu phân bổ kinh phí của quỹ trong giai đoạn 2014 về trước được cấp tối đa 300 tỷ đồng mỗi năm. Sau năm 2014 quỹ được cấp tối đa 500 tỷ đồng mỗi năm. Giai đoạn hiện nay Quỹ được cấp thực tế khoảng 300 tỷ đồng.
Bích Thảo