Coelho, Paulo -
Tên sách: Quỷ dữ và nàng Prym
Tên tác giả: Paulo Ceolho
Dịch giả: Ngọc Phương Trang
NXB Phụ Nữ và công ty Cổ phần sách Bách Việt
"Người không có rắc rối gì cả là người đã bị loại khỏi trò chơi cuộc sống".
Một trong những phong cách đặc biệt của nhà văn Brazil nổi tiếng Paulo Coelho, tác giả của loạt sách best seller Nhà giả kim, Nỗi ám ảnh, là sử dụng phương thức huyền thoại hóa và motif cổ để xây dựng truyền thuyết về thời hiện đại. Nhưng trong Quỷ dữ và nàng Prym có sự khác biệt căn bản: Kẻ thử thách và phán xét không đến từ thế giới thần thánh mà là chính con người. Hắn bị tước đi sức mạnh toàn năng để điều khiển thế giới. Trải nghiệm cả hạnh phúc tột cùng lẫn vực thẳm bất hạnh, trải nghiệm cả đỉnh cao quyền lực lẫn sự bất lực, bé nhỏ, vô vọng, hắn khát khao thấu hiểu bản chất con người. Câu hỏi, con người là đồng minh của cái thiện hay công cụ của cái ác trở nên một ám ảnh, một tự vấn đầy day dứt toàn bộ tiểu thuyết.
 |
|
Trang bìa cuốn sách. |
Những người dân Viscos nhận được lời thách thức kỳ lạ: Họ sẽ nhận được một số vàng lớn, đủ để thay đổi cuộc sống bằng phẳng, nhạt nhẽo của 281 thành viên, đủ để biến đổi hoàn toàn bộ mặt thị trấn già nua, cũ kỹ của họ. Điều kiện của sự trao đổi này là: họ phải phạm vào một trong số những điều răn đã duy trì trật tự và bình yên trong cuộc sống họ - điều răn không giết người. Trong thời hạn một tuần, nếu người vô tội nào ở Viscos bị giết, thì người khách lạ - kẻ thách thức - sẽ trao số vàng để hiện thực hóa giấc mơ suốt đời họ.
Sự kiện chính trong Quỷ dữ và nàng Prym xoay quanh những hồi đáp của thị trấn trước lời thách thức đó. Sự lựa chọn của họ, sự biện minh của họ, những toan tính gắn với bao lý do sâu xa trong đời... Trong thâm tâm, họ hiểu rằng khi trẻ con không còn xuất hiện ở thị trấn, họ trở thành thế hệ cuối cùng và thị trấn của họ đang đi tới bờ hủy diệt. Bên ngoài, dân Viscos tự hào về lối sống lành mạnh và lương thiện của họ, nhưng bên trong, họ lại tự trách mình hèn nhát, không dám đối diện với sự đổi thay. Liệu số vàng như "từ trên trời rơi xuống" ấy là một cơ hội hay một cạm bẫy?
Motif "thử thách" vốn xuất hiện rất nhiều trong văn chương. Một đại diện của thế giới thần thánh hóa thân trong bộ dạng của một kẻ bất hạnh cầu xin sự cứu giúp rồi phán xét. Kết thúc quen thuộc của thế giới kỳ ảo là người tốt được ban thưởng và kẻ xấu bị trừng trị, sự phân chia thiện ác bao giờ cũng rạch ròi, phán xét chung cuộc bao giờ cũng công bằng. Bài học trong truyện thực chất là một phương thức gìn giữ trật tự đạo đức. Chân lý của truyền thuyết cổ: con người là đồng minh của cái thiện để chống lại cái ác, rằng nguyên thủy của con người là đẹp đẽ lý tưởng.
Khi bất cứ cái gì tồn tại, cái đó có lý (ví dụ như: vũ khí vừa là vật bảo vệ người vừa là phương tiện hủy diệt con người), thế giới trở nên nhập nhằng đáng sợ. Bản chất con người biến dạng thế nào? Tổng thể các hành động, suy nghĩ hồi đáp lời thách thức của dân thị trấn Viscos là một câu trả lời mà tác giả đưa ra. Tất nhiên, câu trả lời cũng tương đối như bản chất của tiểu thuyết, cũng nước đôi như chính thế giới sinh ra nó. Mỗi người dân trị trấn có vô số nguyên cớ gắn với bao thăng trầm trong kiếp nhân sinh khi họ quyết định. Phơi tỏ thế giới sâu kín trước mỗi chọn lựa của con người, cái làm cho con người trở nên dễ dàng bị cám dỗ, dễ trở thành công cụ của cái ác, phải chăng đó mới chính là điều Paulo Coelho thực sự trăn trở?
Paulo Coelho hướng chúng ta tới những suy tư muôn thuở về con người. Ông hầu như lảng tránh những chủ đề luôn thu hút: tình ái hầu như biến mất trên trang viết. Truyện của ông như thách thức với thói quen nhập vai và đắm đuối vào thế giới nhân vật bi kịch của chúng ta. Tình tiết của truyện chỉ xoay quanh những cám dỗ, những cạm bẫy, mà trước nó, bản chất con người bộc lộ rõ hơn bao giờ hết.
Vậy điều gì đã khiến Paulo Coelho thành công, ông được mệnh danh là "ông thầy phù thủy của Brazil đã làm sách biến mất khỏi quầy sách"? Nhờ bản lĩnh bậc thầy trong xây dựng tình huống hấp dẫn và lôi cuốn? Mỗi câu chuyện kể trong đó đều là một bất ngờ thú vị, sự kết nối giữa chúng đem đến cho độc giả những hiểu biết vừa hệ thống vừa sâu sắc về các truyền thuyết của bốn phương? Chất trí tuệ, sự tinh tế và quyến rũ của câu văn khiến ta luôn phải ngạc nhiên và khâm phục?
Hơn hết, bản thân truyện Quỷ dữ và nàng Prym sẽ đưa ra một câu trả lời sáng rõ.
Minh Huyền