Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) cho biết mô hình nhà thương mại giá thấp 20 triệu đồng mỗi m2 do Bộ Xây dựng đề xuất Chính phủ đã có bước tiến lớn khi nghiên cứu đến nhiều chính sách hỗ trợ (giảm thủ tục, giảm thuế, phí...). Tuy nhiên, chính sách này lại bỏ sót khâu quan trọng là chưa đề xuất quỹ đất khả thi để xây dựng thành phẩm.
Trao đổi với VnExpress, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA phân tích, quỹ đất đóng vai trò rất lớn khi chiếm tỷ trọng cao trong chi phí đầu vào tạo nên giá thành nhà ở tại các đô thị phát triển. Do đó, việc khoanh vùng quỹ đất giá rẻ là rất cần thiết.
Ông Châu cho rằng quỹ đất công bao gồm đất nhà xưởng trong khu vực nội thành thuộc diện phải di dời, đất trụ sở cơ quan nhà nước không còn nhu cầu sử dụng, đất nông trường, đất dự trữ... tại TP HCM đều thuộc nhóm có thể quy hoạch xây nhà 20 triệu đồng.
Các quỹ đất này đủ lớn và còn rẻ nên khả thi cho dự án nhà giá thấp nếu phù hợp quy hoạch của thành phố. Đối với những khu đất ở vị trí đắc địa, có giá trị cao, phương thức tốt nhất là đấu giá để có nguồn thu lớn cho ngân sách thành phố, từ đó tạo lập được quỹ đất lớn hơn làm dự án nhà giá thấp.
Quần thể nhà 100 triệu đồng tại Bình Dương. Ảnh: Quỳnh Trần
Chủ tịch HoREA ví dụ, Khu chế xuất Linh Trung I, II, III (326 ha) trước đây từng được định vị làm nhà ở cho người có thu nhập thấp, nhà ở xã hội nhưng sắp tới được quy hoạch lại, theo hướng chuyển đổi công năng để trở thành một khu đô thị mới của đô thị sáng tạo phía Đông. Công viên phần mềm Quang Trung 43 ha hiện chỉ còn chức năng hoạt động phần mềm. Vì vậy, với sự thay đổi quy hoạch, hai khu vực này hiện nay đã không còn phù hợp làm dự án nhà ở thương mại giá thấp.
Tuy nhiên, Khu công nghệ cao quy mô 913 ha có quy hoạch một phần quỹ đất làm nhà ở xã hội cho công nhân lao động (người có thu nhập thấp thuê). Riêng khu Đại học Quốc gia TP HCM 647 ha (trong đó có khoảng hai phần ba diện tích thuộc địa phận Bình Dương), bên cạnh quỹ đất quy hoạch phát triển đại học có dành quỹ đất để phát triển nhà ở cho người có thu nhập thấp như: ký túc xá sinh viên, nhà ở cho giáo viên.
Ông Châu kiến nghị UBND TP HCM phê duyệt quy hoạch các khu vực phát triển nhà ở thương mại giá thấp và nhà ở xã hội, để hình thành các khu đô thị, khu nhà ở vừa túi tiền. Trên địa bàn từng quận, huyện cần có cụm nhà giá rẻ, nhà ở xã hội có tính liên quận, nhất là tại các huyện có quỹ đất nông trường, trên tất cả hướng của thành phố.
Để tạo nên những cụm nhà giá thấp phù hợp với quy hoạch, các dự án này phải đảm bảo chất lượng xây dựng, có nhiều tiện ích, dịch vụ, thương mại, dịch vụ, vui chơi giải trí. Để tạo dựng được cộng đồng, các dự án nhà giá rẻ nên có cự ly đến chỗ làm việc hợp lý và được kết nối giao thông thuận tiện, để thu hút người dân về cư ngụ.
Theo quan điểm của Chủ tịch HoREA, không nên loại trừ các quần thể dự án nhà giá thấp trong tiến trình đô thị hóa mà cần xem đây là một bộ phận không thể tách rời của thị trường nhà ở. Sự hình thành của các dự án nhà ở thương mại giá thấp sẽ tạo nên sự cân bằng an sinh xã hội, tránh được tình trạng lệch pha cung cầu (thừa nhà cao cấp thiếu nhà bình dân), loại trừ được kịch bản xấu đẩy thị trường bất động sản phát triển theo hướng thiếu bền vững.
Trung Tín