Chiều 24/11, Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết về bốn nhóm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP HCM, với 94,7% đại biểu tán thành.
Theo ông Nguyễn Đức Hải - Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính Ngân sách, việc thực hiện thí điểm các cơ chế, chính sách này để "tăng cường nguồn lực và tạo ra động lực phát triển mới cho TP HCM".
Về công tác quản lý đất đai, HĐND TP HCM được quyết định chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa từ 10 ha trở lên nhưng phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trồng lúa đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Hiện quyết định chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa từ 10 ha trở lên thuộc thẩm quyền của Thủ tướng, với việc phân cấp cho HĐND thành phố như trên sẽ tạo điều kiện giảm thủ tục hành chính, giúp TP HCM chủ động trong việc sử dụng đất để thu hút đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn.
Về quản lý đầu tư, HĐND thành phố được quyết định chủ trương đầu tư các dự án nhóm A sử dụng ngân sách thành phố theo quy định của Luật đầu tư công (hiện thuộc thẩm quyền Thủ tướng), trừ một số loại dự án di tích quốc gia đặc biệt, quốc phòng an ninh...
TP HCM cũng được thí điểm phân cấp quyết định hình thức và phương án chọn nhà đầu tư thực hiện các dự án đối tác công tư (PPP) trong trường hợp xuất hiện các điều kiện đặc thù, riêng biệt mà không thể áp dụng các hình thức lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư quy định của Luật đấu thầu.
Đại biểu Quốc hội bấm nút thông qua các cơ chế, chính sách đặc thù cho TP HCM. Ảnh: QH
Về quản lý tài chính - ngân sách nhà nước, HĐND TP được đề xuất để Chính phủ xem xét, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định áp dụng trên địa bàn thí điểm tăng mức thuế hoặc thuế suất đối với một số hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế bảo vệ môi trường; mức tăng thuế hoặc thuế suất không quá 25% so với mức thuế hoặc thuế suất hiện hành.
Ông Nguyễn Đức Hải giải thích, quy định mức trần tăng thuế suất 25% là để đảm bảo ổn định giá cả, thị trường, không ảnh hưởng nhiều đến đời sống của người dân, doanh nghiệp.
Nghị quyết tăng mức dư nợ vay của thành phố không vượt quá 90% số thu ngân sách thành phố được hưởng theo phân cấp (hiện là 70%). Việc tăng mức giới hạn dư nợ vay bảo đảm cho thành phố có thêm dư địa được vay, và phù hợp với chủ trương đẩy mạnh cơ chế cho địa phương vay lại từ nguồn Chính phủ vay ngoài nước, thay vì cấp phát như hiện nay.
Với mức tăng trên, theo dự toán năm 2018, dư nợ vay tối đa của thành phố khoảng 70.000 tỷ đồng, tăng 15.700 tỷ đồng, tương đương với khoảng 0,3% GDP so với quy định hiện hành.
Ngoài ra, HĐND thành phố được quyết định áp dụng trên địa bàn các khoản phí, lệ phí chưa có trong danh mục phí, lệ phí theo quy định hiện hành; quyết định điều chỉnh tăng mức hoặc tỷ lệ thu phí, lệ phí so với mức thu của danh mục Luật phí, lệ phí.
Ngân sách thành phố được hưởng 50% khoản thu tiền sử dụng đất khi bán tài sản công gắn với tài sản trên đất do các cơ quan Trung ương quản lý trên địa bàn; khoản này dùng để đầu tư hạ tầng kinh tế - xã hội thuộc nhiệm vụ đầu tư công của thành phố.
Ngân sách thành phố cũng được hưởng số thu từ cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp nhà nước do UBND thành phố quản lý; phần thu từ thoái vốn nhà nước tại các tổ chức kinh tế do thành phố làm đại diện chủ sở hữu.
Thành phố sử dụng nguồn thu này và ngân sách thành phố để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, kể cả đầu tư cho các dự án chống ngập; ngân sách trung ương không bổ sung cho thành phố 10.000 tỷ đồng để thực hiện các dự án này như dự kiến trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020.
Về cơ chế ủy quyền và thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức, Chủ tịch UBND TP HCM được ủy quyền cho Chủ tịch UBND quận, huyện và thủ trưởng cơ quan chuyên môn trong phạm vi quyền hạn của Chủ tịch thành phố.
HĐND thành phố được quyền quyết định bố trí ngân sách để chi thu nhập bình quân tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức trên địa bàn theo hiệu quả công việc; mức tối đa không quá 1,8 lần mức lương ngạch bậc, chức vụ.
Mức thu nhập cho các chuyên gia, nhà khoa học, tài năng đặc biệt của thành phố do HĐND quy định.
TP HCM sẽ được thực hiện cơ chế đặc thù mới từ đầu năm sau. Ảnh: C.H
Chưa thí điểm thuế tài sản
Nghị quyết thông qua lần này chưa cho phép TP HCM thí điểm thuế tài sản. Giải trình nội dung này, ông Nguyễn Đức Hải cho rằng, thuế tài sản là thuế trực thu ảnh hưởng trực tiếp đến đại bộ phận người dân, thị trường bất động sản và sức cạnh tranh, môi trường đầu tư của TP HCM.
“Việc thực hiện thí điểm loại thuế này tại TP HCM sẽ tạo sự bất bình đẳng giữa người dân, người có nhà, đất trên địa bàn thành phố với những người sở hữu nhà, đất ở địa phương khác”, Chủ nhiệm Nguyễn Đức Hải cho biết.
Do đó, cơ quan thường trực Quốc hội đề nghị chưa quy định nội dung này trong nghị quyết. Tuy nhiên, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ cần tiếp tục nghiên cứu, trình Quốc hội ban hành Luật Thuế tài sản để áp dụng thống nhất trên phạm vi toàn quốc theo định hướng về cải cách hệ thống thuế quốc gia giai đoạn 2016-2020.
Anh Minh